MAHKEMESİ : ARTVİN SULH HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 18/09/2012
NUMARASI : 2011/99-2012/118

Taraflar arasında görülen alacak davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili dava dilekçesinde, davalının 16.01.2006 tarihinde Artvin Devlet Hastanesi Baştabip yardımcılığına atandığını, daha sonra Artvin İl Sağlık Müdürlüğünün 05.03.2007 tarihli yazısı ile baştabip olduğunu, bu görevi 29.06.2009 tarihine kadar yaptığını, teftiş raporu ile 03.05.2007-18.09.2008 döneminde Artvin İl Sağlık Müdürlüğünce yapılan ilk atama işleminin asli atamaya yetkili amirlerce onaylanmaması üzerine 19 ay boyunca usul ve yasaya aykırı olarak baştabip görevini yaptığını belirterek, usulsüz atama işlemi sonucunda davalıya yersiz olarak ödenen ek döner sermaye ve maaş bedeli 7.191 TL"nin davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili cevabında, İl Sağlık Müdürlüğünce davalının resmi olarak atandığını, görevini yaptığını, idarenin daha sonra bu onay eksikliğini giderdiğini, başhekim olarak çalıştığını ve mali hakkını aldığını beyan etmiştir.
Mahkemece; davalının fiilen çalışıp, görevini ifa ettiğinden ve zenginleşme olmadığından bahisle davanın reddine karar verilmiş, hükmü davacı vekili temyiz etmiştir.
Dosya kapsamından, davalı Dr. T.. Y.."ın 16.01.2006 tarih ve 10138 sayılı Bakanlık kararı ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu"nun 88.maddesi uyarınca ikinci görevle Artvin Devlet Hastanesi Baştabip Yardımcılığı"na atandığı, daha sonra Artvin İl Sağlık Müdürlüğü"nün 05.03.2007 tarih ve 1254 sayılı yazı ile baştabipliğe getirildiği ve bu görevininde 17.09.2008 tarih ve 5099 sayılı onayı ile 29.06.2009 tarihine kadar devam etmesine rağmen 05.03.2007-18.09.2008 dönemi içerisinde yapılan ilk atama işleminin asli atamaya yetkili amirlerce onaylanmadan eksik işlem ile yaklaşık 19 ay çalıştığı ve bu dönemde davalıya fazladan ek döner sermaye ve maaş ödemesi yapıldığı anlaşılmaktadır.
Dava ile ilgili Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı"nın, 20.05.2010 tarih, No:38-5 sayılı "Tazmin Raporu"nda; davalının 05.03.2007 tarihinden 18.09.2008 tarihine kadar Bakanlık ya da Valilik görevlendirme onayı olmaksızın usulsüz biçimde Artvin Devlet Hastanesi Baştabipliğini 19 ay yürüttüğü, bu süre içerisinde Hastane Müdürü ve diğer ilgililer tarafından karşı çıkılmasına rağmen davalı Dr. T.. Y.."a usulsüz ve hak ettiğinden fazla olarak, 07 Mart ek ödeme döneminde katsayı çarpanının 5.00 olması gerekirken 7.00 olarak, unvan kadro katsayı çarpanının ise 2.90 olarak uygulanması gerekirken 5.00 üzerinden hesaplanması suretiyle 12.05.2006 tarih ve 21166 sayılı yönetmeliğe aykırı olarak 7.191 TL yersiz ödeme yapıldığı açıklanmıştır.
Davada, başhekim olarak görev yapan davalının, atama işleminin asli atamaya yetkili amirlerince onaylanmaması nedeniyle fazla ödenen ek dönersermaye ve maaş bedelinin tahsili talep edilmektedir.
12.05.2006 tarih ve 26166 sayılı Resmi Gazete"de yayınlanan "Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Görevli Personele Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme yapılmasına Dair Yönetmelik", 25.08.2007 tarihli ve 26624 sayılı Resmi Gazete"de yayınlanan "Sağlık Bakanlığına Bağlı Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Görevli Personele Döner Sermaye Gelirlerinden Ek Ödeme Yapılmasına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik" ile 01.09.2007 tarihinden geçerli olmak üzere bazı değişiklikler yapılmıştır. Yönetmeliğin 5/2.maddesi ile, İdari görev yürüten personele 01.09.2007 tarihinden itibaren yürüttükleri göreve ilişkin "Tavan Ek Ödeme Katsayısı" ile "Hizmet Alanı Kadro-Ünvan Katsayısı" esas alınmak suretiyle ek ödeme yapılabilmesi için "Asili atamaya yetkili amir" olan Bakanlık tarafından 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu"nun 86.maddesine istinaden vekaleten görevlendirilmiş olması, bu hususun onayda belirtilmiş olması ve vekillerin genel ve ilgili özel mevzuat uyarınca asaleten atanmada aranan tüm şartları taşıması hususu düzenlenmiştir. 01.09.2007 tarihi itibariyle Bakanlık tarafından vekaleten görevlendirilmemiş olan personelin asıl kadrosuna ilişkin ek ödeme yapılacağı belirtilmiştir.
Yönetsel işlem (idari işlem), yönetimin, yönetim hukukuna dayanarak, tek yanlı irade açıklaması ile yaptığı işlemlerdir. Bunların hukuksal sonuç doğurabilmesi için yönetimin iradesinin açıklanması yeterlidir (Prof. Dr. Şeref Gözübüyük, Yönetsel Yargı, Eylül 2007-s
İdarenin hukuksal işlemleri tek yanlı ve iki yönlü işlemler olarak ikiye ayrılır. Tek yanlı işlemler, idarenin tek yanlı irade açıklaması ile hukuk alanında değişiklik ve yenilik yaratan işlemlerdir. Yönetim ve başka kişilerin karşılıklı olarak iradelerini açıklamaları ile yaptıkları işlemlere de iki yanlı işlemler denir.
Yönetimin, tek yanlı işlemleri arasında tüzük, yönetmelik gibi "genel", atama, vergi salma, bir işyerinin kapatılması gibi, "bireysel" işlemler yer alır. Yönetimin iki yanlı işlemlerine sözleşmeler örnek olarak gösterilir.
Bir idari işlemin yapılabilmesi için birden çok idari kuruluşun onayına gerek varsa, bu gibi durumda ilgili makamların yetkilerini sıra ile kullanması gerekir. Burada yapılan aksaklıklar işlemi yetki yönünden sakatlar ve iptalini gerektirir.
Bu durumda, davalının başhekim olarak görevde bulunduğu dava konusu 05.03.2007-18.09.2008 döneminde asli atamaya yetkili idarenin onayının bulunmaması nedeniyle idari işlemin olmadığı için hukuksal sonuç doğurmayacağı ve dolayısı ile davaya konu edilen miktarın davalıya ödenmemesi başka bir deyişle davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği düşünülmeden, mahkemece; yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 11.02.2014 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

- KARŞI OY -

Dava BK.md 61-66 (TBK. Md 77 vd) maddelerine dayalı olarak açılmış sebepsiz zenginleşme davasıdır. Davalının 16.01.2006 gün ve 10138 sayılı Bakanlık kararı ile Artvin Devlet Hastanesi Baştabip yardımcılığına atandığı, Artvin İl Sağlık Müdürlüğü"nün 05.03.2007 tarih ve 1254 sayılı yazısı ile getirildiği bu görevi Artvin İl Sağlık Müdürlüğü"nün 17.09.2008 tarih ve 5009 sayılı onayı ile 29.06.2009 tarihine kadar sürdürdüğü, Artvin İl Sağlık Müdürlüğü"nce yapılan ilk atamanın, asli atamaya yetkili amirlerce onaylanmamış olduğundan, Davalı"ya 19 ay süresince Baştabip vekili olarak yapılan fazla ödemenin iadesi talep edilmektedir.
Artvin İl Sağlık Müdürlüğü"nün 05.03.2007 gün ve 1254 sayılı yazısı ile, Davalı"nın Devlet Hastanesi Başhekimliği görevini yürütmesi Hastane Baştabipliğine bildirilmiştir. Bunun üzerine de Davalı"nın bu görevi yürüttüğü ve atama işlemindeki “Vali oluru” eksikliğinin 19.09.2008 tarihinde giderildiği ve bu tarihten sonra da ilgili kişinin aynı göreve devam ettiği anlaşılmaktadır.
Davacı İdare, davalının “Vali oluru” olmadan görev yaptığı döneme ilişkin olarak kendisine Başhekim olması nedeniyle ödenmiş olan ek döner sermaye ve maaş ödemesinin iadesi için BK"nun sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre bu davayı açmıştır.
BK.nun 61.maddesinde “Haklı bir sebep olmaksızın aharın zararına mal iktisabeden kimse, onu iadeye mecburdur.“ hükmü getirilmiştir (TBK.md.77)
Sebepsiz zenginleşmeden söz edebilmek için öncelikle bir kimsenin malvarlığında bir çoğalmanın (bir zenginleşmenin) meydana gelmesi gerekir. Diğer taraftan bir başka kimsenin malvarlığı azalmalı (fakirleşme) ve zenginleşme ile fakirleşme arasında illiyet bağı bulunmalıdır. Bu üç unsurun bir arada bulunması halinde sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilir.
Davalı, Davacı İdarenin bir görevlendirme yazısı üzerine baştabip vekilliği görevine başlamış ve bu görevi devam ettirmiştir. Davalının, bu görevlendirmede gerçek dışı beyanı veya hilesi bulunmamaktadır. Sadece görevlendirmede bir şekil noksanlığı bulunmaktadır. Davalı “Vali oluru” olmadan yapılan görevlendirme ile, o makamın gereği olan hizmeti vermiş, yaptığı bütün işlemler geçerlilik kazanmıştır. Yaptığı işlemlerin geçersiz olduğu ve sonradan tekrarlanmak zorunda kalındığına dair Davacı İdarenin bir iddiası bulunmamaktadır. Davacı idare, Davalı bu görevi yerine getirmemiş olsaydı bir başkasına aynı görevi yaptıracak ve Davalıya ödenmiş olan Başhekimlik tazminatını o kişiye de ödeyecekti. Bu nedenle davalının fakirleştiğinden söz edilemez. Bu da sebepsiz zenginleşmenin en önemli unsurudur.
Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 05.04.1973 gün ve 1972/6-2 sayılı kararında yanlış intibak işleminde dahi, yokluk ile mutlak butlan durumları ayrık olmak üzere ve kişinin gerçek dışı bildirimi veya hilesi de sebebiyet vermemiş olmak kaydıyla yönetimin tasarrufunun ancak dava ile geri alınabileceği ve yanlış işlemin geriye alınması halinde geri alma gününe kadar doğmuş durumların, parasal sonuçları da dahil olmak üzere hukuken kazanılmış durum olarak tanınması, bu durumda ödenmiş olan fazla paraların hukuken geçerli bir nedenle ödenmiş bulunduğunun kabulünün gerekeceği bu nedenle de sebepsiz zenginleşmenin söz konusu olamayacağından, sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri istenemeyeceğine karar verilmiştir.
O halde, Davalı"nın görevlendirmede hileli bir davranışının ya da yalan beyanının bulunmaması, tahsili ve kariyeri itibariyle bu göreve atanmasına ehil bulunmasına ve görevi de yerine getirmiş bulunmasına göre sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre kendisine yapılan ödemelerin geri istenemeyeceğini düsşndüğümüzden, Mahkemenin davanın reddine dair vermiş olduğu kararın onanması görüşünde olduğumuzdan, Sayın çoğunluğun bozmaya ilişkin gürüşüne katılmıyoruz.