MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Taraflar arasındaki “tespiti” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Ankara 19. İş Mahkemesinin davanın kabulüne dair verilen 10.12.2013 tarihli ve 2012/546 E., 2013/1134 K. sayılı karar davalı Ant İnşaat Maden San. Ltd. Şti. vekili ve davalı ...Ş. vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmekle, Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin 05.03.2015 tarihli ve 2014/7128 E., 2015/4407 K. sayılı kararı ile;
(…Dava, davacının davalı işverenlerin işçisi olarak 05.08.2008 tarihinde Afganistan"da Askeri Hava Üssü inşaatında çalışırken geçirmiş olduğu kazanın iş kazası olduğunun tespitini istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile yazılı şekilde karar verilmiş ise de; bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davalı ... ile davalı Ant İnşaat arasında taşeronluk ilişkisi olup davacı ile davalı Ant İnşaat arasında Afganistan’da 17.06.2008- 16.06.2009 tarihleri arasında çalışılacağına dair yapılmış bir sözleşmenin bulunduğu ve bu şirket tarafından 18.06.2008-30.09.2008 tarihleri arasında davacı adına hizmet bildiriminde bulunulduğu, Sosyal Güvenlik Kurum tarafından gönderilen yazıda Afganistan ile Türkiye arasında sosyal güvenlik sözleşmesi olmadığından iş sigortası yönünden kurumca yapılacak bir işlem olmadığı bildirilmiştir.
Somut olayda; olayın işyerinde gerçekleşip gerçekleşmediği araştırılmadan eksik inceleme ile karar verildiği görülmüştür.
Yapılacak iş; davacının gösterdiği delilleri ilgili yerlerden getirtmek, tanıkları dinlemek, varsa davacının geçirmiş olduğunu iddia ettiği kaza ile ilgili tüm tedavi belgelerini getirterek tüm delilleri toplandıktan sonra olayın işyerinde meydana gelip gelmediğini tespit etmekten ibarettir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır…)
gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

2-Davalı ...Ş.

HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki belgeler okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Dava, meydana gelen kazanın iş kazası olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Davacı vekili; müvekkilinin 05.08.2008 tarihinde Tepe İnşaat A.Ş. taşeronu olan Ant İnşaat Maden San. Ltd. Şti.’nin Afganistan’daki inşaatında çalışırken Afgan asıllı çalışanların birlikte taşıdıkları demir kapıyı aniden bırakmaları ve tüm yükün müvekkilinin üzerine binmesi nedeniyle belinin kırıldığını, meydana gelen kaza nedeniyle müvekkilinin iş göremez hâle geldiğini ileri sürerek meydana gelen kazanın iş kazası olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... San. A.Ş. vekili; davacının diğer davalı Ant İnşaatta çalıştığı süreler içerisinde hiç rapor kullanmadığını, işten ayrıldıktan sonra farklı bir işyerinde işe girerek çalışmaya devam ettiğini, iddia edildiği gibi iş kazası geçirip beli kırılan bir işçinin bu şekilde çalışmaya devam edemeyeceğinin açık olduğunu, ayrıca Kurum tarafından davacının iddia ettiği kazanın “iş kazası sayılmayacağı” şeklinde karar verildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı Ant İnş. Mad. San. Tic. Ltd. Şti. vekili; davacının iş kazası geçirmediğini, müvekkili nezdinde çalıştığı sürede hiç rapor kullanmadığını, Türkiye’ye döndükten sonra Ankara’da farklı bir işyerinde çalışmaya başladığını, kaldı ki müvekkilinin iş güvenliği ve gerekli eğitimlerin verilmesi konusunda gereken bütün sorumlulukları yerine getirdiğini, davacı tarafın iş kazası nedeniyle belinin kırıldığı ve %23 oranında iş kaybına uğradığı iddiasının da gerçeği yansıtmadığını, ayrıca Kurum tarafından da “iş kazası olmadığı”nın belirtildiğini iddia ederek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece; dava konusu olayın davacının davalılara ait iş yerinde çalışması esnasında gerçekleştiği, bu bağlamda davalılara ait iş yerindeki çalışma esnasında meydana gelen davacının belindeki rahatsızlığın iş kazası olarak değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davalı Ant İnşaat Maden San. Ltd. Şti. vekilinin ve davalı ...Ş. vekilinin ayrı ayrı temyizi üzerine hüküm, Özel Dairece yukarıda başlık bölümünde açıklanan gerekçelerle bozulmuştur.
Mahkemece; Ankara 7. İş Mahkemesince alınan tanık beyanları, davacının sunduğu 15.05.87 (miladi 05.08.2008), 19.06.87 (miladi 09.09.2008), 13.07.87 (miladi 04.10.2008) tarihli sağlık raporlarının ve reçete aslı ile tercümeleri, bozma kararından önce aldırılan bilirkişi heyeti raporu ve tüm dosya kapsamından davacının 05.08.2008 tarihinde davalı iş yerinde çalıştığı esnada belinden rahatsızlandığı, kazadan önce 24.02.1992 tarihinde aldırılan sağlık raporunda davacının sağlam olduğunun belirtildiği, kaldı ki demir kapı montaj işçisi olarak davalı iş yerinde işe alınan davacının sağlık muayenesinden geçirilerek işe alınması gerektiği, kaza öncesinde bel rahatsızlığı olan bir işçinin davalı tarafından işe alınmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu, davalı tarafça davacı işçi işe alınırken aldırılması gereken sağlık kurulu vs. tıbbi belgelerin kendisinde olmadığı belirtilerek sunulmadığı, bu bağlamda davalılara ait iş yerindeki çalışma esnasında oluşan davacının belindeki rahatsızlığın iş kazası olarak değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
Direnme kararı davalı Ant İnşaat Maden San. Ltd. Şti. vekili ve davalı ...Ş. vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
Direnme yoluyla Hukuk Genel Kurulu önüne gelen uyuşmazlık, somut olayda davacının belindeki rahatsızlığın iş kazasından kaynaklanıp kaynaklanmadığına yönelik mahkemece yapılan araştırmanın yeterli olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Hukuk Genel Kurulundaki görüşmeler sırasında işin esasına geçilmeden önce, Özel Dairece “…Yapılacak iş; davacının gösterdiği delilleri ilgili yerlerden getirtmek, tanıkları dinlemek, varsa davacının geçirmiş olduğunu iddia ettiği kaza ile ilgili tüm tedavi belgelerini getirterek tüm delilleri toplandıktan sonra olayın işyerinde meydana gelip gelmediğini tespit etmekten ibarettir…” gerekçesiyle bozma kararı verildiği, bozma kararı sonrası mahkemece “…Taraflara davacının rahatsızlığı ile ilgili rapor, tetkik, film vs tüm bilgi ve belgeleri sunmak bu kayıtlar Türkçe dışında dilde ise çevirilerini yaptırmak üzere 2 hafta kesin süre verilmesine…” denilerek ara karar verildiği, verilen ara karar üzerine davacı vekilince dosya kapsamında yabancı dildeki belgelerin tercümesi yaptırılarak dosya arasına konulduğu, mahkemece “…davacının sunduğu 15/05/87 (miladi 05/08/2008), 19/06/87 (miladi 09/09/2008) , 13/07/87 (miladi 04/10/2008) tarihli sağlık raporlarının ve reçete aslı ile tercümeleri…” denilerek bozma kararı sonrası dosyaya sunulan belgeler gerekçe gösterilerek direnme kararı verildiği dikkate alındığından, direnme kararının yeni hüküm niteliğinde olup olmadığı hususu ön sorun olarak tartışılıp değerlendirilmiştir.
Bilindiği üzere, direnme kararının varlığından söz edilebilmesi için, mahkeme bozmadan esinlenerek yeni herhangi bir delil toplamadan önceki deliller çerçevesinde karar vermeli, gerekçesini önceki kararına göre genişletebilirse de değiştirmemelidir (6217 sayılı Kanun"un 30"uncu maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen “Geçici madde 3” atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 429"uncu maddesi).
Mahkemenin yeni bir delile dayanarak veya bozmadan esinlenerek gerekçesini değiştirerek veya daha önce üzerinde durmadığı bir hususu bozma kararında işaret olunan şekilde değerlendirerek karar vermiş olması hâlinde direnme kararının varlığından söz edilemez.
Somut olayda, Mahkemece bozma kararından sonradavacı vekilince dosya kapsamında ki yabancı dildeki belgelerin tercümesi yaptırılarak dosya arasına konulduğu, mahkemece davacı vekilince dosya arasına konulan belgelere dayanılarak direnme kararı verildiği anlaşılmaktadır.
Görüldüğü üzere Mahkemece ilk kararın Özel Dairece bozulmasından sonra dosyaya giren deliller çerçevesinde yapılan değerlendirme sonucu yeni bir hüküm verilmiştir. Bozma kararından sonra dosya arasına alınan bu yeni delil ve olgulara dayanarak direnme kararı vermiş ise de, mahkemenin direnme olarak adlandırdığı bu kararın gerçekte direnme olmayıp, yeni olgu ve delilere dayalı yeni hüküm niteliğinde olduğu açıktır.
Hâl böyle olunca kurulan bu yeni hükmün temyizen incelenmesi görevi Hukuk Genel Kuruluna değil, Özel Daireye aittir.
Bu nedenle yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosya Özel Daireye gönderilmelidir.
SONUÇ: Yukarıda gösterilen nedenlerle davalı Ant İnşaat Maden San. Ltd. Şti. vekili ve davalı ...Ş. vekilinin yeni hükme yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 21. HUKUK DAİRESİNE GÖNDERİLMESİNE, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 02.04.2019 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.