MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada ... ... 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 18/11/2015 tarih ve 2014/484-2015/1107 sayılı kararın Yargıtayca duruşmalı olarak incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş olup, bazı noksanlıkların ikmali için dosya mahalline gönderilmişti. Bu noksanlıkların giderilerek dosyanın gönderildiği anlaşılmakla, duruşma için belirlenen 24/01/2017 günü hazır bulunan davacı vekili Av. ..., davalı vekili Av. ... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkil ile davalı arasıda Türkiye"de ve Türkiye"den yapılacak sevkiyatların ithalat ve ihracat gümrük işlemlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla 01.06.2008 tarihli müşavirlik anlaşması düzenlendiğini, 01.06.2010 tarihinde de yenilendiğini, bu sözleşme ile müvekkil şirketin, ithalat ve ihracata, yönelik davalının gümrük işlemlerini ifa ettiğini, sözleşme gereğince de davalıya, ...bankası"na ait 17.06.2008 tarihli 250.000 Euro"luk süresiz kesin banka teminat mektubu teslim ettiğini, sözleşmenin bitim tarihi 01.06.2011 olarak tayin edilmiş olup 13.05.2011 tarihinde imzalanan "Gümrük Müşavirliği Sözleşmesinin Uzatılması" sözleşmesiyle sözleşmenin süresinin 02.06.2011"den 04.06.2011 tarihine kadar uzatıldığını, davalının müvekkiline gönderdiği 29.04.2011 tarihli e-mail ve ekindeki mektup ile müvekkil şirketle artık çalışmayacağını bildirdiğini, her iki tarafın, 30.09.2011 tarihi itibariyle cari hesap ilişkisinden dolayı hesap bakiyesinin (0) sıfır olduğu hususunda da mutabakata varıldığını, bu durumda müvekkiline ait 250.000 Euro tutarlı teminat mektubunun müvekkiline iadesi gerekmekte olup, iadesi konusunda davalıya 13.10.2011/19684 yevmiye sayılı ihtarname gönderdiğini, ancak davalının teminat mektubunu iade etmediğini ileri sürerek, 17.06.2008 tarih 250.000 Euro tutarlı teminat mektubundan dolayı davalıya borçlu olmadığının tespiti ile müvekkiline iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, taraflar arasında düzenlenen 01.06.2008 tarihli gümrük müşavirliği sözleşmesinin, yapılan uzatmalarla 04.06.2011 tarihinde sona erdiğini, 250.000 Euro tutarlı teminat mektubunun ise davacı tarafından müvekkiline, davacının doğacak kusurlu ifaları nedeniyle doğacak zararların teminatı olarak verildiğini, ancak davacının, sözleşmenin sona erdiği 04.06.2011 tarihine kadar, gümrük idarelerine verilen eskit/yanlış beyannameler nedeniyle toplam 100.700,88 TL tutarında vergi/vergi cezalarına ilişkin tahakkukların müvekkiline 06.03.2013 tarihinde tebliğ edildiğini, müvekkilinin de makbuz karşılığında bu ödemeleri yaptığını, Gümrük Kanunu"na göre gümrük vergilerinin zamanaşımı süresi 3 yıl, 50.000 TL"ye kadar maktu para cezalarının zamanaşımı 3 yıl, nispi para cezalarının zamanaşımı 8 yıl, damga vergisinde zamanaşımının ise 5 yıl olduğunu, bu süreler henüz dolmadığından, davacının verdiği beyannamelerdeki kusurlu ifalar nedeniyle doğması muhtemel olan ve doğmuş bulunan hiç alınmayan veya noksan alınan gümrük vergileri, fonlar, harçlar vs nin teminatı olduğundan ve bu vergiler ile zamanaşımı süresi dolmadığından haklı nedene bağlı olarak teminat mektubunun davacıya iade edilmediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, taraflar arasında yapılan sözleşmeden dolayı davacının davalıya dava konusu 250.000 Euro bedelli teminat mektubu verdiği ve sözleşme davalı tarafça feshedildiği halde davacı tarafın verdiği teminat mektubu iade edilmediği, davalının gümrük müşavirliği yapan davacının sözleşme dönemi içinde hatalı - eksik beyanları sonucu gümrükleme hizmeti alan davalının 94.494,80 TL ceza ve bu cezalarda ilgili gecikme faizi ödemek zorunda kaldığı, davalının ödediği 94.694,80 TL"nin * 2.3648 Euro"dan Euro karşılığı 40.043,47 Euro olduğundan, davalıdaki teminat kapsamında kalan davalının ödemek zorunda kaldığı bu bedelin dava konusu 250.000 Euro bedelli teminat mektubundan düşülmesiyle (250.000 Euro - 40.043,47 Euro) teminat mektubunun 209.956,53 Euro"luk kısmı karşılıksız kaldığı gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne, dava konusu ... Bankası 1254GX802263 mektup nolu GDY-4106 nolu, 17/06/2008 tarihli, 250.000 Euro bedelli teminat mektubundan dolayı davacının davalıya 209.956,53 Euro borçlu olmadığının tespitine, aşan istemin reddine karar verilmiştir.
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
(1) Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve dava menfi tespit ve teminat mektubunun iptali istemine ilişkin olup, taraflar arasındaki sözleşme ilişkisi sonlanmış olmakla tasfiye hükümleri çerçevesinde tarafların karşılıklı alacak ve borçlarının bu davada saptanması gerekmesine, mahkemece yapılan araştırma sonucunda taraflar arasında sonlandırılan ilişki çerçevesinde davalının davacıdan daha yüksek miktarda alacağının varlığını, bir başka deyimle daha yüksek tutarda riskinin bulunduğunu ispatlayamamış bulunmasına göre davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde değildir.
(2) Mahkemece davacının 250.000 Euro bedelli teminat mektubundan dolayı davacının davalıya 209.956,53 Euro borçlu bulunmadığı yönünde tespit hükmü kurulmuş olmasına rağmen, bu tutar üzerinden teminat mektubunun hükümsüz kaldığı ve iptal edilmesi gerektiği hususu gözden kaçırılarak sadece menfi tespit yönünden karar verilmesi doğru olmamış, hükmün temyiz eden davacı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, takdir olunan 1.480,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, aşağıda yazılı bakiye 24.906,70 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davalıdan alınmasına, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 04/07/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.