MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada ... 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 15/06/2015 tarih ve 2013/305-2015/453 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dosyanın incelenmesinde duruşma için gerekli tebligat giderinin yatırılmamış olması nedeniyle 6100 sayılı Kanun"un geçici 3/2. maddesi delaletiyle uygulanması gereken HUMK 3156 sayılı Kanun ile değişik 438/1. maddesi gereğince duruşma isteğinin reddiyle incelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, bir dış ticaret şirketi olan müvekkilinin ihracına aracılık ettiği dava dışı ... firmasına ait tekstil emtiasının .../..."de mukim firmaya naklinin davalı tarafından yapıldığını, gümrük beyannamesi, fatura ve CMR belgesinde vesaik mukabili ödeme şekline yer verilmesine rağmen davalının ödeme belgesinin ibrazını aramadan emtiayı alıcısına teslim ettiğini, zararın tazmini için başlatılan takibe yapılan itirazın haksız olduğunu ileri sürerek itirazın iptalini ve icra inkar tazminatının tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, somut taşımada müvekkilinin ... Co firmasının talimatı ile hareket ettiğini, bu nedenle davanın ancak izafeten açılabileceğini, CMR belgesinde taşımanın vesaik mukabili olduğuna dair bir bilgi olmadığı halde müvekkilinin varma yerinde emtianın alıcıya teslimini engellediğini, malların halen ... firmasına ait depolarda beklediğini, müvekkilinin ... dışı acentası tarafından yapılan FCA teslim kurallarına uygun davrandığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davacının vesaik mukabili teslim şartlı emtia gönderdiği, taşıma senedinde davalının kaşe ve imzası bulunduğundan taşıyıcı olarak kabul edildiği, alıcı iflas ettiğinden malların teslim edilemediği, davacının 16.12.2012 tarihli ihtarnamesinde malların teslim edilmemiş olması halinde geri getirilmesini talep ettiği, depolama ve sevkiyat masrafları hususunda bilgi istediği, davalının 04.06.2013 tarihli yazı ile söz konusu masrafları bildirdiği, davalının süresinde malların tasfiye sürecini başlatması gerektiği, ancak bunu yapmadığından davacının zararının artmasına sebep olduğu, buna bağlı olarak da kusurlu kabul edildiği, zararın ikinci bilirkişi raporu ile tespit edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, itirazın 6.727,25 Euro üzerinden iptaline, icra inkar tazminatı isteminin ve fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1-Dava, vesaik mukabili teslim şartıyla davalı tarafından taşıması üstlenilen malın, taşıyıcı tarafından depoya teslimi dolayısıyla uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
Böyle bir davada, öncelikle çözümlenmesi gereken sorun, davalı taşıyıcının savunduğu gibi bir teslim engeli ile karşılaşıp karşılaşmadığının tespitinde yatmaktadır. Gerçekten taşıyıcınınh böyle bir teslim engeli ile karşılaşması halinde nasıl hareket edeceği CMR"nin 15 ve 16"ncı maddelerinde hükme bağlanmış olup, buna göre böyle bir engelle karşılaşan taşıyıcı, CMR"nin 15/1. maddesi uyarınca ya teslim engelini gönderene bildirip, ondan talimat almak ve bu talimata uygun davranmak yada 16/II"nci maddesi uyarınca doğrudan doğruya yükü boşaltmak haklarına sahiptir. Taşıyıcı, bu iki yoldan dilediğini kullanabilir, taşıyıcının bu iki yoldan herhangi birisine uygun hareket ettiğinin tespiti halinde CMR"nin 17 vd. maddesi hükümlerine tabi sorumluluğu son bulur.
Eşyanın çabuk bozulan cinsten olması veya durumu böyle bir tedbiri haklı gösteriyorsa veya depolama giderleri eşyanın değerine oranla aşırı ise taşıyıcı tasarruf hakkı sahibinden talimat beklemeksizin eşyayı satabilir. Taşıyıcı, hak sahibinden talimat istemesine rağmen, makul süre içinde üstesinden gelebileceği aksine bir talimat almadığı takdirde, yine eşyayı satma yolunu tercih edebilir. Satıştan elde edilecek gelirden önce yüke ait giderler çıkarılır. Geriye kalan miktar ise hak sahibine ödenir. Satış sonucu elde edilen gelir yük için yapılan giderleri karşılamaz ise taşıyıcı hak sahibinden aradaki farkı talep edebilir.
Yukarıda anlatılan hususlar karşısında somut olayın değerlendirilmesine gelince, dava konusu olay incelendiğinde; davalı taşıyanın 16.08.2012 tarihinde teslim aldığı emtiayı, gönderilenin iflası, bakiye vesaikin ödenmemesi nedeniyle alıcıya teslim etmediği ve acentesinin deposuna teslim ettiği ve bu durumu davacıya bildirdiği anlaşılmaktadır.
Davalı tarafından taşınan emtianın, davalının yurtdışı acentesinin deposunda olduğu, bu durumun davacıya bildirildiği gerçeği karşısında, vesaik ödemeden emtianın alıcıya teslim edildiğinden bahsedilmesi mümkün değildir. Ayrıca, eşyanın niteliği, depolama giderleri karşısında, taşıyıcının eşyayı satması gerektiği de söylenemez. Davalının eşyayı, teslim engeli üzerine, CMR. m. 16/II uyarınca acentesinin deposuna boşaltılması ile taşıma sözleşmesinden doğan sorumluluğu sona ereceğinden, davanın reddi yerine kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamış bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı vekili yararına BOZULMASINA, davacı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, ödedikleri peşin temyiz harcının istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 07/07/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.