MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Kurum vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının sigortalılık başlangıcının 08/10/1984 tarihi olarak tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının sigortalılık başlangıç tarihinin 08/10/1984 olarak tespitine karar verilmiş ise de, bu sonuç eksik incelemeye dayalı olup, usul ve yasaya aykırıdır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının,".../..." adresinde faaliyet gösteren "... Çocuk Konfeksiyon-... ve ..." isimli işyerinde 08/10/1984 tarihinde çalışmaya başladığına ilişkin işe giriş bildirgesinin, adı geçen işverence davalı Kuruma 05/11/1984 tarihinde ibraz edildiği ve davacıya ait ... hizmet cetvelinin davalı Kurumdan istenmediği; davacının iddia ettiği tarihte 20 yaşında olması dikkate alınarak, askerlik yaptığı tarih aralığının ilgili Askerlik Şubesinden sorulmadığı anlaşılmış, sözkonusu işyerinin 01/01/1977-30/12/1986 tarihleri arasında 506 sayılı kanun kapsamında olduğu, adı geçen işyerinin, dönem bordrolarının(1984 yılı 4 aylık 3. dönem bordrosu) davalı Kuruma ibraz edilmediği tespit edilmiş, buna rağmen kolluk marifeti ile ayrıca ... , Belediye ve Vergi Dairesi nezdinde komşu işyeri araştırması yaptırılmadığı, davacıya verilen sigorta sicil numarasının o yılın serilerinden olup olmadığının davalı Kurumdan sorulmadığı anlaşılmış, işe giriş bildirgesi üzerindeki fotoğraf ve imzanın davacıya ait olduğu bilirkişi marifeti ile yaptırılan inceleme ile tespit edilmiştir. Davalı işverenlerin tanık olarak gösterdiği 1984 yılı 4 aylık 2. dönem bordrosunda ismi geçen ... ve ... alınan beyanlarında, davalılar ile amca çocuğu olduklarını, davacının iddia ettiği dönemde davalılara ait işyerinde çalıştıklarını, davacıyı tanımadıklarını beyan ettikleri görülmüş, davacı vekili ise bordro tanığı veya komşu işyeri tanığı bulamadıklarını beyan ederek tanık delil aracına başvurmamıştır.

Bu haliyle dava dosyasındaki uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun yöntemince kanıtlanmış olup olmadığı, mahkemece bu yönde yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları(sigortalılık başlangıcının tespiti davaları) için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Gerçekten; 506 sayılı ... Sigortalar Yasa’sının 2 ve 6. maddelerinde açıkça belirlendiği üzere, sigortalılığın oluşumu yönünden çalışma olgusunun varlığı zorunludur. Eylemli veya gerçek biçimde çalışmanın varlığı saptanmadıkça, hizmet akdine dayanılarak dahi sigortalılıktan söz edilemez. Fiili veya gerçek çalışmayıortaya koyacak belgeler, işe giriş bildirgesiyle birlikte 506 sayılı Yasa’nın 79. maddesinde belirtilen sigortalının gün sayısını, kazanç durumunu, çalışma tarihleriyle birlikte ortaya koyan aylık sigorta gün bilgileri ile ... Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 17. maddesinde belirtilen 4 aylık prim bordroları gibi Kuruma verilmesi zorunlu belgelerdir. Yöntemince düzenlenip süresi içerisinde Kuruma verilen işe giriş bildirgesi, kişinin işe alınmış olduğunu gösterirse de fiili çalışmanın varlığının ortaya konulması açısından tek başına yeterli kabul edilemez. Sigortalılıktan söz edebilmek için, çalışmanın varlığı, Yargıtay uygulamasında 506 sayılı Yasanın 79/10. maddesine dayalı sigortalılığın tespiti davaları yönünden kabul edilen ilkelere uygun biçimde belirlenmelidir. Zira, sigortalılığın başlangıcına yönelik her dava sigortalılığın tespiti istemini de içerir. Aksine düşünce, özellikle yaşlılık aylığının kabulü için öngörülen sigortalılık süresi yönünden çalışanlar ile çalışmayanlar arasında adaletsiz ve haksız bir durum yaratır. Bu nedenle, işe giriş bildirgesinin verildiği ancak yasal diğer belgelerin bulunmadığı durumlarda çalışma olgusunu ortaya koyabilecek inandırıcı ve yeterli kanıtlar aranmalı, kamu düzenine dayalı bu tür davalarda hakim, görevi gereği doğrudan soruşturmayı genişleterek sigortalılık koşullarının oluşup oluşmadığını belirlemelidir. Bu yön, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555, 5.2.2003 gün 2003/21-35-64, 15.10.2003 gün 2003/21-634-572, 3.11.2004 gün 2004/21-480-579 ve 2004/21-479-578, 10.11.2004 gün 2004/21-538 ve 1.12.2004 gün 2004/21-629 sayılı kararlarında da vurgulanmıştır.
Somut olayda, Mahkemece, açıklanan şekilde fiili çalışmanın varlığı yöntemince araştırılmadan, re"sen araştırılacak komşu işyeri sahipleri ve komşu işyeri bordro tanıkları dinlenmeksizin, davacının işe giriş bildirgesinin Kuruma ibraz edildiği 05/11/1984 tarihine kadar davalılara ait işyerinde çalıştığı varsayımına dayanılarak eksik inceleme ile sonuca gidilmesi isabetsiz olmuştur.
Yapılacak iş; davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp, ".../..." adresinde faaliyet gösteren "... Çocuk Konfeksiyon-...ve ..." isimli işyerinin adresi ve iddia edilen işe giriş tarihi (08/10/1984)itibari ile ilgili ... İl Müdürlüğünden, Belediye Başkanlığından, ilgili Vergi Dairesi Müdürlüğü"nden, ayrıca zabıta marifetiyle adı geçen işyerine komşu olan diğer işyerlerinin ve bu işyerlerinde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanlarının; yoksa işyeri sahiplerinin hem ilgili Kurumlar nezdindeki kayıtları üzerinden hem de mahallinde titizlikle araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği, alınan ücret hususları ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, adı geçen işyerinde, Vergi Dairesince ve davalı ... tarafından denetim yapılmış ise
düzenlenen denetim tutanaklarını ve davacıya ait hizmet cetvelini istemek, davacının ilk işe giriş bildirgesi ile kullanmaya başladığı sigorta sicil numarasının(155.589.97) o yılın(1984 yılı) serilerinden olup olmadığını davalı Kurumdan sormak, davacının iddia ettiği tarih itibari ile 20 yaşında olduğu dikkate alınarak İlgili Askerlik Şubesinden askerlik yaptığı tarihleri temin etmek sureti ile gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Yasa’nın 2, 6, 9 ve 79/10. maddeleri gereğince kanıtladıktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin, eksik araştırma sonucu yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 03/03/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.