MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacılar, murisinin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R
Dava, 27.12.2008 tarihindeki iş kazasında vefat eden sigortalının hak sahiplerinin maddi zararlarının giderilmesi istemlerine ilişkindir.
Mahkemece, davacı eş için 12.131,15TL, çocuklardan M.Bilal için 6.011,12TL ve Hasan için 130,52TL maddi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Dosya kapsamındaki kayıt ve belgelerin incelenmesinden, davacıların aynı olay ve aynı davalı aleyhine öncesinde açtıkları maddi tazminat davasında davacılardan ... için 74.633,52TL, ... için 11.371,58TL ve ... için 2.564,85TL maddi tazminatın hüküm altına alındığı, anılan bu kararın yalnızca davalı şirket tarafından temyizi üzerine Dairemizce hesaplanan maddi tazminatlardan Kurum tahsislerinin düşülmemesinin hatalı olduğu gerekçesi ile Yerel Mahkeme kararının davalı yararına bozulduğu, Bozmaya uyan Mahkemenin bozma ilamı doğrultusunda yeniden hesaplama yaptırdığı, asgari ücretlerdeki güncel katsayı farklılıkları da gözetilerek yapılan Bozma sonrası bu hesaplamada davacı eş ..."nin zararının bu kez 86.764,67TL, ..."in 17.382,70TL ve Hasan"ın da 2.695,37TL maddi zararının hesaplandığı, davacıların da işbu dava ile Bozma öncesi alınan hesap raporunda belirlenen maddi zararlar ile Bozma sonrası alınan hesap raporunda belirlenen maddi zararlar arasındaki farkı talep ettiği anlaşılmaktadır.
Hukuk Muhakemeleri Kanununda “usuli kazanılmış hak” kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır.
Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin yada tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Hemen belirtelim ki; bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince de, sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı).
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması veya hükmün onanması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleştiği gibi onama kararı ile de mahkeme hükmü kesinleşir. Bozma kararına uymakla yada onama ile kesinleşen hususlarda mahkeme yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Kazanılmış haklar Hukuk Devleti kavramının temelini oluşturan en önemli unsurlardandır. Kazanılmış hakları ortadan kaldırıcı nitelikte sonuçlara yol açan yorumlar Anayasanın 2.maddesinde açıklanan “Türkiye Cumhuriyeti sosyal bir hukuk devletidir” hükmüne aykırılık oluşturacağı gibi toplumsal kararlılığı, hukuksal güvenceyi ortadan kaldırır, belirsizlik ortamına neden olur ve kabul edilemez.
Bu açıklamalar sonrasında somut olayda; aynı davacıların, aynı olay nedeniyle, aynı davalı aleyhine açıp kesinleşen dava dosyada, davacılar yararına maddi tazminatın hüküm altına alındığı 03.12.2010 tarihli kararın yalnızca davalı yanın temyizi üzerine bozulup bu noktada davalı yararına oluşan usuli kazanılmış hak durumu dikkate alındığında davacıların maddi tazminat isteminin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
O halde, davalı şirket vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 09/03/2015 gününde oy birliğiyle karar verildi.