MAHKEMESİ : ESKİŞEHİR 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 05/03/2013
NUMARASI : 2011/464-2013/60

Taraflar arasında görülen sözleşmenin iptali davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davalı M.. Ç.. tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı-karşı davalı vekili, davalılardan F.. Ş.."nın diğer davalı Abidin Bülent adına çıkarttığı sahte kimlik ile, bu davalıya ait 34 MKR 59 plakalı aracı davalı M.. Ç.."in noter olduğu Eskişehir 2.Noterliğinin 07.12.2010 tarih ve 23764 yevmiye nolu sözleşmesi ile müvekkillerinden Münüfe"ye satışının yapıldığını, ancak noterde kullanılan nüfus cüzdanının sahte olduğunu, davalı Fuat hakkında bununla ilgili olarak Eskişehir 4. Asliye Ceza Mahkemesinin 2011/411 Esas sayılı dosyasında yargılamanın sürdüğünü, davalı noterin Noterlik Yasasının 162.maddesi gereğince objektif sorumluluğunun bulunduğunu, nüfus cüzdanı üzerindeki soğuk mührün bulunmadığını kontrol etmediğini, davalı Abidin"in gerçek nüfus cüzdanının arkasında kayıtlı olduğu köy “Davuthan” şeklinde yazılı olmasına rağmen sahte olanında “Davuthan Köyü” yazıldığını, nüfus cüzdanın arka yüzündeki imza bölümünde genelde ya tek imza, ya da bir imza bir paraf bulunurken, sahte kimliğin arka yüzünde iki ayrı uydurma isim üzerinde iki ayrı imza bulunduğunu, gerçek bilgilerin sahibi olan kişi 06.04.1962 doğumlu iken, fotoğrafı yapıştırılan davalı Fuat"ın 08.09.1975 doğumlu olduğunu, 13,5 daha yaş genç olan bir kişinin fotoğrafının yapıştırılmış olmasının şüphelenilecek bir husus olduğunu, noterin buna da dikkat etmediğini; bu nedenle aracın resmi satış bedeli olan 26.000,00 TL"nin davalı Fuat ve M.. Ç.."ten 07.12.2010 tarihinden itibaren ticari faiziyle müteselsilen tahsilini; bu aracın müvekkilinde iken davalı A. B.tarafından teslim alındığını, teslim alındığı tarihe kadar bu araçla ilgili olarak müvekkilinin 2 Eylül Vergi Dairesine 10.190,00 TL vergi borcunun ödendiğini, bu paranın da yine aynı tarihten itibaren davalı A. B."ten ticari faiziyle tahsilini; 07.12.2010 tarihli araç satış sözleşmesinin ve bu aracın müvekkili M.. Y.. adına olan trafik kaydının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı F.. Ş.., cezaevinde bulunuyor olması nedeni ile duruşmalara iştirak edemeyeceğini bildirmiştir.
Davalı M.. Ç.., davalılardan F. Ş."nın nüfus cüzdanının orjinaline uygun olarak ve üzerinde kazıntı ve silinti olmadan ibrazı nedeniyle satış işleminin yapıldığını, müvekkilinin eylemi ile illiyet bağının kesilmesinde en büyük etkenin davacı Münüfe"nin aracı rayicinin çok altında bir fiyatlı satın alması ve bu durumda davacının gerekli dikkat ve ihtimamı göstermemiş olduğunu, diğer davalı Fuat hakkında açılmış bulunan ceza davasınında illiyet bağını kestiğini, müvekkilinin satış yapılırken gerekli özen ve ihtimamı göstermiş olup kimliğin sahte olduğunu bilmesi ve fark etmesinin mümkün olmadığını, dava dilekçesinde iddia edildiği gibi nüfus kaydında mevcut köyün "Davuthan köyü" olduğunun belirtilmesinin de bu belgenin sahte olduğunu göstermeyeceğini, mahkemece aksinin kabulü halinde davacının kusuru da dikkate alınarak zarar miktarının paylaştırılması gerektiğini belirtmiş, ayrıca davacı İ.. Y.."un araç alım-satımında taraf olmadığından, bu davacı yönünden de davanın husumet yönünden reddine karar verilmesini savunmuştur.
Davalı-karşı davacı A.. K.. vekili, satışa konu aracın davalı Fuat tarafından başka bir sahte isimle kiralandıktan sonra kira bedelinin bir hafta sonra ödenmemesi üzerine aracın Eskişehir"de olduğunu ve sahte belgelerle davacı M.. Y.."a satıldığını öğrendiklerini, davacı tarafça talep edilen vergi borçlarının araç satım bedeli içeresinde anlaşmaya dahil olması nedeniyle vergi borcunun müvekkilinden talep edilemeyeceğini, davacılardan İ.. Y.."un aktif husumet ehliyetinin bulunmadığını ve zaman aşımı definde bulunduklarını, davacı Münüfe ile müvekkiline ait aracı satan diğer davalı Fuat arasında ki alım satım ilişkisinin müvekilini zarara uğrattığını, iradesi dışında aracı satılan müvekkilinin sözleşmeye taraf olmadığını ve bu nedenle satışa konu 34 MKR 59 plaka sayılı aracın davacı M.. Y.. adına trafikteki kaydının iptali ile müvekkili adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, asıl dava yönünden; davacı İ.. Y.. yönünden davanın aktif husumet nedeniyle reddine, davacı M.. Y.. yönünden davanın kısmen kabulüne, buna göre; Davacı M.. Y.. ile davalı F.. Ş.. arasında 34 MKR 59 plaka sayılı aracın satışına dair 07/12/2010 tarihli araç satış sözleşmesinin iptaline, Davacı M.. Y.."un satışa konu 34 MKR 59 plaka sayılı aracın trafik kaydının iptali yönünde ki talebinin reddine, 26.000,00 TL araç bedelinin davalılar F.. Ş.. ve M.. Ç.."den 07/12/2010 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı M.. Y.."a verilmesine, 10.190,00 TL"nin davalı A.. K.."ndan 07/12/2010 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsili ile davacı M.. Y.."a verilmesine, Davalı A.. K.. tarafından açılan karşı dava yönünden; davanın kabulü ile davacı M.. Y.. adına kayıtlı bulunan 34 MKR 59 plaka sayılı aracın davalı-karşı davacı A.. K.. adına tesciline karar verilmiş, hüküm davalı M.. Ç.. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava konusu uyuşmazlık, davalı noterliğin kusursuz sorumluluğundan kaynaklanan tazminat talebine ilişkindir.
1512 sayılı Noterlik Kanununun "Noterlerin Hukuki Sorumlulukları" başlıklı 162.maddesine göre "Stajyer, katip ve katip adayları tarafından yapılmış olsa bile, noterler, işin yapılmamasından veya hatalı yahut eksik yapılmasından dolayı zarar görmüş olanlara karşı sorumludurlar. Noter, birinci fıkra gereği ödediği miktar için işin yapılmaması, hatalı yahut eksik yapılmasına sebep olan stajyer veya noterlik personeline rücu edebilir."
Bu maddeye göre, noterlerin sorumluluğu "Kusursuz sorumluluktur." Kusursuz sorumlulukta, zarar gören kişinin kusurun varlığını ispat etmek zorunluluğu yoktur. Aksine kusursuz sorumlu olan davalının (noterin) olayla zarar arasında illiyet bağının bulunmadığını kanıtlaması gerekir. Sorumluluk hukukunun önemli öğelerinden biri de zarar ile eylem arasında illiyet bağının bulunmasıdır. İlliyet bağının kesildiği durumlarda kusursuz sorumlu olan kişi sorumlu tutulmayacaktır.
Teoride ve uygulamada; mucbir sebep, zarar görenin tam kusuru ve üçüncü kişinin ağır kusuru ile illiyet bağı kesilir ve kusursuz sorumlu olan kişi sorumluluktan kurtulur.
Somut olayda, davalılardan A.. K.. adına trafikte kayıtlı bulunan 34 MKR 59 plaka sayılı aracın, davalılardan F.. Ş.. tarafından, diğer davalı Eskişehir 2.Noteri M.. Ç.."in noterlik dairesinde, davalı Abidin"e ait kimlik bilgilerinin bulunduğu nüfus cüzdanına kendi fotoğrafını yapıştırmak suretiyle, sahte nüfus cüzdanını kullanarak, 07.12.2010 tarihli Araç Satış Sözleşmesi ile M.. Y.."a satış işleminin gerçekleştirildiği ve araç satış sözleşmesinin imzalandığı anlaşılmıştır.
Mahkemece, aracın satışı sırasında kullanılan sahte nüfus cüzdanının iğfal kabiliyetinin olup olmadığına ilişkin herhangi bir bilirkişi incelemesi yapılmamıştır.
07.12.2010 tarihli Araç Satım Sözleşmesi aslı getirtilerek, satıcı A.. K.. adına düzenlenmiş sahte nüfus cüzdanı üzerinde konusunda uzman bilirkişi aracılığı ile inceleme yapılarak, sözkonusu satıcı adına düzenlenmiş sahte kimlik belgesinin iğfal kabiliyetinin bulunup bulunmadığı, davalı noterin sahte belgeyi anlamasının mümkün olup olmadığı ve davalı noter yönünden, üçüncü kişinin (haksız fiil faili) kusurlu eylemi ile davalı noterin kusursuz sorumluluğunu ortadan kaldıracak şekilde illiyet bağının kesilip kesilmediği hususlarında yeterli ve Yargıtay denetimine uygun bilirkişi raporu aldırılarak sonucu dairesinde bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeye dayalı olarak yazılı gerekçe ile hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
Ayrıca, Eskişehir 2.Noterliğinde düzenlenen 07.12.2010 tarihli Araç Satış Sözleşmesinin incelenmesi sonucunda; satıcının A.. K.., alıcının M.. Y.., aracın satış ve kasko değerinin 65.139,00 TL olduğu görülmüştür.
Davacı M.. Y.. aracı 26.000,00 TL"ye satın aldığını ileri sürerek bu bedelin tahsilini talep etmiştir. Davacı tarafından satın alınan aracın kasko değerinin 65.139,00 TL olduğu dikkate alındığında, davacının bu aracı kasko değerinden çok düşük bir bedele satın aldığı anlaşılmaktadır.
Araç satın alırken, davacının kasko değerinin çok altında bir bedelle sözkonusu aracı aldığı düşünüldüğünde, gerekli dikkat ve özeni göstermediği, araç bedelinin çok düşük olması nedeniyle herhangi bir araştırma yapmadığı anlaşılan davacının bölüşük kusurundan sözedilebilir ise de; resmi işlem yapma görevini üstlenmiş ve teknolojinin gelişmesi ile internette sorgulama, mernis sistemi gibi kolaylıklara kavuşmuş olan davalının daha fazla bilgi ve tecrübeye sahip olması nedeni ile daha üst düzeyde dikkat ve özen görevi bulunmaktadır.
Mahkemece, araç satışında kullanılan sahte nüfus cüzdanının iğfal kabiliyetinin olup olmadığının tespitine ilişkin bilirkişi incelemesi yaptırılıp rapor alındıktan sonra, noterin kusuru ve davacının bölüşük kusur oranlarının tespiti ile dosyadaki tüm bilgi ve belgeler birlikte yeniden değerlendirilerek hüküm kurulması gerekir iken, eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş olup, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 26.02.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.