MAHKEMESİ : İSTANBUL ANADOLU 12.ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 19/07/2013
NUMARASI : 2012/1005-2013/422

Taraflar arasında görülen alacak davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Her ne kadar davacı vekili tarafından temyiz incelemesinin duruşmalı yapılması talep edilmiş ise de, dava değerinin duruşma sınırının altında olduğu gözetilerek duruşma isteğinin miktar yönünden reddine ve incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dosyadaki bütün kâğıtlar okundu, gereği düşünüldü:
Dava; gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi gereğince yapılan 5.000 TL ödemenin, vaadin yerine getirilmemesi nedeni ile sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre faiziyle birlikte tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece; HMK."nun 150.maddesi gereğince, 19/07/2013 tarihi itibariyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi üzerine; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dosya kapsamından; mahkemece, ön inceleme tutanağı ile taraflara duruşma gününü bildirir davetiyenin tebliğine karar verilerek yargılamanın 08.02.2013 tarihine bırakıldığı, kendisine duruşma günü tebliğ edilen davacı vekilinin, 08.02.2013 tarihli yargılama oturumuna katılamayacağına ilişkin mazeret dilekçesini PTT faks yoluyla gönderdiği, mahkemece davacı vekilinin mazereti kabul edilerek duruşma gününün bildirilmesine karar verildiği ancak davacı vekilinin çektiği mazeret telgrafının cevaplı olmaması ve dosyada masraf bulunmaması nedeniyle duruşma gününün davacı tarafa bildirilmediği ve 16.04.2013 tarihine ertelenen yargılama oturumunda davacı vekilinin hazır olmadığı zapta geçilerek dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verildiği ve takiben yasal süre içinde yenilenmemesi nedeniyle de davanın açılmamış sayılmasına hükmolunduğu anlaşılmaktadır.
İşlemden kaldırılma ve davanın açılmamış sayılamasına karar verilmesi müessesesinin düzenlendiği, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 150.maddesine göre;
“Usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflar, duruşmaya gelmedikleri veya gelip de davayı takip etmeyeceklerini bildirdikleri takdirde dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir. Usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflardan biri duruşmaya gelir, diğeri gelmezse, gelen tarafın talebi üzerine, yargılamaya gelmeyen tarafın yokluğunda devam edilir veya dosya işlemden kaldırılır. Geçerli bir özrü olmaksızın duruşmaya gelmeyen taraf, yokluğunda yapılan işlemlere itiraz edemez. Duruşma gününün belli edilmesi için tarafların başvurması gereken hallerde gün tespit ettirilmemişse, son işlem tarihinden başlayarak bir ay geçmekle dosya işlemden kaldırılır. Dosyası işlemden kaldırılmış olan dava, işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde taraflardan birinin dilekçe ile başvurusu üzerine yenilenebilir. Yenileme dilekçesi, duruşma gün, saat ve yeri ile birlikte taraflara tebliğ edilir. Dosyanın işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak bir ay geçtikten sonra yenileme talebinde bulunulursa, yeniden harç alınır, bu harç yenileyen tarafça ödenir ve karşı tarafa yüklenemez. Bu şekilde harç verilerek yenilenen dava, eski davanın devamı sayılır. İşlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak üç ay içinde yenilenmeyen davalar, sürenin dolduğu gün itibarıyla açılmamış sayılır ve mahkemece kendiliğinden karar verilerek kayıt kapatılır. İşlemden kaldırılmasına karar verilmiş ve sonradan yenilenmiş olan dava, ilk yenilenmeden sonra bir defadan fazla takipsiz bırakılamaz. Aksi halde dava açılmamış sayılır. Hangi sebeple olursa olsun açılmamış sayılan davadaki talep dahi vaki olmamış sayılır.”
Hukuk Muhakemeleri Kanununun “hukuki dinlenilme” başlıklı 27. maddesi, T.C. Anayasası’nın hak arama hürriyetini düzenleyen 36.maddesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin adil yargılanma hakkına ilişkin 6.maddesi nazara alındığında; davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahiptirler. Yargılama ile ilgili bilgi sahibi olunmasını, açıklama ve ispat hakkını mahkemenin açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini içeren bu hakkın ve yargılamanın aleniliği ilkelerinin gerçekleşmesinin en önemli aracı duruşma yapılmasıdır. Duruşma günü celseye katılma imkanı olmayan taraf buna ilişkin mazeretini bildirip, belgeleyerek, bildirim giderlerini de yatırarak duruşmanın ertelenmesini isteme olanağına sahiptir. O halde, HMK’nun 150. maddesi kapsamında duruşma tayin edilerek, usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflardan yalnız biri duruşmaya katılırsa gelmeyen tarafın geçerli mazeret gönderip göndermediği, gerekli masrafın karşılanıp karşılanmadığı incelenerek; gelen tarafın bu mazeret dilekçesine karşı beyanına göre, dosyanın işlemden kaldırılmasına ya da kaldırılmamasına karar verilecektir. Anılan hususların uygulanabilmesi için, her şeyden önce tarafların usulüne uygun davet edilmiş olmaları gerekmektedir.
Somut olayda ise; 08.02.2013 tarihli celsede, davacı vekilinin mazeret dilekçesi mahkemece kabul edilerek duruşma gününün bildirilmesine karar verildiği halde, dosya içinde yeni duruşma gün ve saatinin tebliğ edildiğine ilişkin tebligat evrakına rastlanamamıştır. Davacı tarafa yeni duruşma gününün bildirildiğine ilişkin bilgi ve belge bulunmadığına göre, duruşma gün ve saatinden haberdar olduğu halde gelmediğinden bahisle dosyanın işlemden kaldırılmış olması doğru değildir.
O halde mahkemece, davacı vekilinin duruşma gününden haberdar edilemediğinin kabulüyle; yeniden duruşma günü bildirilerek yargılamaya devam edilmesi gerekirken HMK’nun 150. maddesine aykırı olacak şekilde dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilerek, üç aylık yasal süre içerisinde yenilenmediğinden davanın açılmamış sayılmasına yönelik hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 26.02.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.