MAHKEMESİ : GÖLPAZARI ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 30/04/2013
NUMARASI : 2012/71-2013/24

Taraflar arasında görülen alacak davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili dilekçesi ile; müvekkilinin murisine ait olan davaya konu taşınmazı 5. Jandarma Er Eğitim Tabur Komutanlığı"nın Gölpazarı ilçesine yerleşmesi amacıyla 18/07/2011 tarihinde murisin tapuda davalı adına satış yaparak devrettiğini, kaymakam tarafından satış işlemi karşılığında 15.000 TL"nin ödeneceğinin vaad edildiğini, ancak satış işlemi karşılığında herhangi bir ödeme yapılmadığını iddia ederek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla taşınmazın satış tarihindeki rayiç bedeli olan 40.000,00 TL"den müvekkili hissesine düşen 15.000,00 TL"nin satış tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesini talep ve dava etmiştir.
Davalıya usulüne uygun tebligat yapılmış, davalı cevap vermemiştir.
Mahkemece; davacının murisinin sağlığında bu sözleşmeye itiraz etmediği ve geçerli olarak tapuda devir edilen taşınmaz için bedel davası açılamayacağı nedeniyle sübut bulmayan davanın reddine karar verilmiş, hüküm Dairemizin 24.09.2012 tarih, 2012/14785-19610 sayılı ilamı ile; davacı mirasçının, kendi açtığı böyle bir davayı yalnız başına yürütemeyeceği, mahkemece, diğer mirasçıların davaya katılmasının (icazet vermelerini) sağlaması veya terekeye temsilci tayin ettirilmesi (TMK.md. 640) için davacılara uygun bir süre verilmesi gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece; bozmaya uyularak yapılan yargılamada; davanın kısmen kabulü ile; davaya konu Gölpazarı ilçesi A.. köyü Çarşamba mevkisi.. ada .. nolu taşınmazın ziraat bilirkişisinin 03/01/2012 havale tarihli raporunda satış bedeli olarak gösterilen 17.011,00 TL"den davacının hissesine düşen (miras hissesi 3/8 oranında) 6.379,125 TL"nin davalı taraftan alınıp davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Hükmü temyiz eden davalı tarafça, davaya konu satış bedelinin davacı ve murise ödendiğini ve buna dair imzalı belge olduğunu, ödemenin hazine tarafından değil de ilçede askeri birliğin gelmesi için oluşturulan yardım komisyonunca ödendiğini, bu nedenle davalı tarafından daha evvel bir belge sunulamadığını ileri sürerek, ödemeye ilişkin belgelerini sunmuştur.
Kural olarak, yargılama aşamasında dayanılıp sunulmayan deliller, temyiz veya karar düzeltme aşamasında sunulamazlar; sunulmuş olsalar bile, bu aşamalardaki incelemeler sırasında dikkate alınamazlar. Bu kuralın tek istisnası, dayanılıp sunulan delilin, o davaya konu borcu söndüren bir nitelik taşıması; örneğin, davaya konu borcun ödenmiş olduğunu gösteren makbuz, ibraname gibi bir belge olmasıdır. (Hukuk Genel Kurulu’nun 05.04.2000 gün ve 2000/11-745 E.-734 K., 28.05.2003 gün ve 2003/13-354 E.-368 K., 27.01.2010 gün ve 2009/9-586 E., 2010/31 K. sayılı Kararları)
Davanın hukuksal niteliği ve somut olayın özelliği gereği davalı, temyiz aşamasında dava konusu borcu söndüren nitelikte bir belge vermişse, bu belge üzerinde gerekli inceleme yapılmak suretiyle bir karar verilmesi gerekir. Diğer bir anlatımla, yargılama aşamasında, borcu itfa eden belge değerlendirilmeye alınmalıdır. Gerçekten de, yargılamada davayı inkâr eden davalının savunması borcun bulunmadığı savunmasını da kapsar. O nedenle, davalının borcun ne sebeple bulunmadığını açıklama ve iddianın aksine, delillerini ikame etme hakkının ortadan kalktığından söz edilemez. Belirtilen nedenlerle, temyiz aşamasında sunulan ve borcu söndüren bir belgenin varlığı karşısında savunmanın genişletilmesi yasağından söz edilemeyeceğinin (HMK 140, mülga HUMK. Md. 202) kabulü zorunludur. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 09.02.2011 gün, 2011/13-29 E.- 2011/56 K.sayılı kararında da aynı ilke benimsenmiştir.
Somut olayda; davalının temyiz dilekçesi ekinde ibraz ettiği, 23.08.2001 tarihli ibraname, görülmekte olan davaya konu borcu söndürebilecek bir nitelik taşımaktadır.
O halde mahkemece; davalı tarafın temyiz aşamasında sunduğu ödemeye ilişkin belge incelenerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 05.03.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.