9. Hukuk Dairesi 2015/30967 E. , 2016/12015 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalılar avukatları tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; .. üyesi olan müvekkilinin 25/07/2011 tarihinde davalı işyerinde çalışmaya başlayıp, işten çıkarıldığı 17/05/2013 tarihine kadar davalı ...nin ...operatörü olarak çalıştığını müvekkilinin işe girdiği tarihten bu yana davalı ... şirketinin aynı deposunda çalıştığı halde önce... son olarak da davalı...isimli taşeron şirketin işçisi olarak gösterildiğini; bu şekilde yasaya aykırı muvazaalı alt işverenlikler ihdas edilerek işçilerin ücret ve sosyal hakları gasp edilmek, sendikalaşması engellenmek, sorumluluk zinciri kırılmak istendiğini, çalıştığı süre boyunca tüm emir ve talimatları ...Lojistik şirketi yetkililerinden aldığını, çalışma koşulları, ücret ve diğer hakları konusunda karar veren ve kendisi ile muhatap olanların daima ...Lojistik şirketinin yetkilileri ve müdürleri olduğunu; müvekkilinin 4857 Sayılı İş Kanunun 2. Maddesi uyarınca asıl-alt işveren ilişkisinin bulunmadığından müvekkilinin baştan beri ...Lojistik şirketinin işçisi olduğunu; davalı işverenin müvekkilinin sendika üyeliğini öğrendikten sonra diğer bir kısım işçi ile birlikte müvekkilini işten çıkardığını; fesih bildiriminde işverenin gerçek fesih sebebini gizlediğini, müvekkilinin iş akdinin gerçek fesih sebebinin davalı işyerinde örgütlenme çalışması başlatan.. Sendikasına üye olması ve iş arkadaşları ile iş saatleri dışında sendika üyeliği konusunda konuşması ve sendika hakkında diğer işçilerle sohbet etmesi olduğunu; müvekkilinin iş akdinin savunma dahi isteme zahmetinde bulunulmadan feshedildiğini iddia ederek haksız ve yasaya aykırı fesih nedeni ile feshin geçersizliğine müvekkilinin işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar vekili müvekkili ...Lojistik Kargo A.Ş.’nin lojistik faaliyetini sürdürdüğü ardiye ve antrepoculuk iş kolunda faaliyet gösterdiğini, diğer müvekkili .. Şti’nin ise iş kolu tespit kararından anlaşılacağı üzere ticaret büro eğitim ve güzel sanatlar iş koluna tabi olduğu, işkollarının birbirinden farklı olduğu, muvazaalı bir asıl işveren alt işveren ilişkisinin de bulunmadığı davacının iş sözleşmesinin işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli nedenlerle feshedildiğini, iş yoğunluğundan çalışanların zaman zaman farklı lokasyonlardaki işyerlerinde görevlendirildiğini davacının da işyerinde iş gücü fazlalığı diğer işyerindeki iş gücü açığı nedeniyle görevlendirilmek istendiği, iş şartlarında aleyhe bir düzenleme yapılmadığını ancak davacının teklifi kabul etmediğini, iş sözleşmesinin 4857 sayılı İş Kanunu’nun 22. Maddesi uyarınca feshedildiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davacının 25.07.2011 tarihinde iş sözleşmesinin işverence feshedildiği 16.05.2013 tarihine kadar tüm çalışmasının diğer davalı asıl işveren ...Lojistik şirketinin .. deposunda geçtiği ve bu çalışmasının kesintisiz olduğu, davalı şirketler arasında alt işveren asıl işveren ilişkisinin bulunduğu, davacının çalıştığı süre botunca tüm talimatlar davalı ... şirketi yetkililerinden aldığı, bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere davalı şirketler arasında kurulan ilişkinin işçi teminine yönelik muvazaalı olduğu, yeni görevlendirildiği yerde işgücü ihtiyacının bulunmadığı, davacının kendi çalıştığı işyerindeki görevinde istihdam azaltılmasını gerektiren bir durumun olmadığı, davalı işverenin fesih döneminde davacı ile aynı görevde işçi alımı yaptığı, işyerinde çalışan işçi sayısının 210 olduğu, sendikalı işçi sayısının 135 olmasına karşın fesih ve istifalar sonucu 66 işçiye düştüğü, 22 sendikalı işçinin iş sözleşmesinin feshedildiği davacının sendikaya üye olmasını müteakip 1,5 ay sonra iş sözleşmesinin feshedildiği, tanık beyanları ve dosya kapsamına göre davacının iş sözleşmesinin feshinin sendikal nedene dayandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalılar vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta işverence gerçekleştirilen feshin haklı ya da geçerli nedene dayanmadığı anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir.
İşverence yapılan feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 25"inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
İşverenin, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 25"inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca iş sözleşmesini sendikal nedenlerle feshetmesi halinde işçi, 4857 sayılı Kanunun 18, 20 ve 21 inci madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, işverence yapılan feshin sendikal nedenle yapıldığı kabul edilmişse de bu hususta yapılan araştırma yetersizdir.
Feshin yapıldığı dönemde sendikaya üye olmayıp, iş sözleşmesi feshedilen işçilerin bulunup bulunmadığı, sendikaya üye olan ve davalı iş yerinde çalışan toplam işçi sayısı ve üyelik tarihleri, sendika üyeliğinden istifa etmesine karşın iş akdi sonlandırılan işçilerin olup olmadığı, sendikalı olup iş sözleşmeleri feshedilen işçilerin yerlerine yeni işçi alınıp alınmadığı ve yetki prosedürünün başlatılıp başlatılmadığı hususları araştırılmamıştır.
Mahkemece, yukarıdaki ilkeler doğrultusunda araştırma yapılmadan sendikal tazminat talebinin kabulüne karar verilmesi hatalıdır.
2- Karar başlığında davacı Levent Öksüz’ün adının yazılması gerekirken yalnızca onu temsilen dava açan sendikanın isminin yazılması hatalıdır.
3- Davacı davasını .... .. İle ..eddüt uyandıracak nitelikte işe iadeden ve işe başlatmama tazminatından hangi işverenliğin sorumlu tutulduğu açık ve net olarak tespit edilmemiştir. Bu husus hukuka aykırıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 12.05.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.