21. Hukuk Dairesi 2014/10642 E. , 2015/5992 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, Kurum işleminin iptaliyle tahsis talep tarihini takip eden aybaşı itibariyle 506 sayılı Yasa kapsamında yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun, aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 01/01/2008-31/03/2011 tarihleri arasındaki ... ... sigortalılığının iptali ile bu dönemde 506 sayılı (5510/4-a) Yasa kapsamındaki sigortalılığın geçerli olduğunun tespiti ve davacıya yaşlılık aylığı bağlanması istemine ilişkindir.
Mahkemece, yazılı olduğu şekilde istemin kabulüne karar verilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının, 01/06/2004 tarihinde başlayan ... ... sigortalılığı nedeniyle 01/10/2008 tarihinden sonraki 5510/4-a kapsamındaki çalışmalarının geçersiz olup olmayacağı noktasında toplanmaktadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 01/06/2004-31/03/2011 tariheri arası Kurum tarafından ... ... sigortalısı olarak kabul edildiği, ilki Nisan/2004 tarihi olmak üzere takip eden 2005, 2006, 2010 ve 2011 yllarında prim tevkifatının bulunduğu, 30/11/1984 tarihinde başlayan ve devam eden kooperatif kaydının olduğu, 1976-1992 ve 01/12/2008-2012/12. ay arası 506 (5510/4-a) sayılı Yasa kapsamında çalışmalarının bulunduğu, Kurumun da davacının kooperatif kaydına dayanarak sigortalılığı devam ettirdiği anlaşılmaktadır.
01.10.2008 tarihinden önce yürürlükte bulunan 2926 sayılı Yasanın 6/b maddesi ile ... ... sigortalılarının "diğer ... ... kuruluşları kapsamına tabi bir işte çalışmaya başladıkları tarihten itibaren sigortalılıkları sona ereceği" düzenlemesi ile ... ... sigortalılığı ile 506 Sayılı Yasa kapsamında zorunlu sigortalı çalışmaların çakışması halinde 506 sayılı yasa kapsamında çalışmalara üstünlük tanınacağının açıkca düzenlendiği,
01/10/2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Yasanın 53. maddesinde (Değişik birinci fıkra 17.4.2008-5754-33 md.) Sigortalının, 4. maddenin 1. fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde; öncelikle aynı maddenin 1. fıkrasının (c) bendi kapsamında, (c) bendi kapsamında çalışması yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılacağı belirtilmiştir.
Öte yandan, 01/03/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6111 Sayılı Yasanın 33 maddesi ile 5510 sayılı Yasanın 53. maddesinde yapılan değişiklikle 01/10/2008 tarihinden önceki ilke benimsenmiş ise de, aynı yasanın geçici 33 maddesine göre değişikliğin yasanın yürürlüğe girdiği 01.03.2011 tarihinden önceki uyuşmazlıklara uygulanması mümkün olmamaktadır.
Öte yandan, 5510 sayılı Yasa"nın 4/b-4 maddesi ile "tarımsal faaliyette bulunanların bu kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından sigortalı sayılacağını", 5510 sayılı Yasa"nın 6/i maddesi "Kamu idareleri hariç olmak üzere, ... işlerinde veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz işlerde çalışanlar ile tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan; tarımsal faaliyette bulunan ve yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının, bu Kanunda tanımlanan prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından az olduğunu belgeleyenlerin bu kanunun kısa ve uzun madeli sigorta kolları uygulaması bakımından sigortalı sayılmayacağını”, 5510 sayılı Yasanın 8/3 maddesi " tarımsal faaliyeti bulunanların kanunla kurulu meslek kuruuluşlarına kayıt tarihinden itibaren ilgili Kurum ve Kuruluş ve birliklerin sigortalı işe giriş bildirgesi düzenleyerek en geç bir ay içinde Kuruma vermekle yükümlü olduklarını, ayrıca tarımla uğraşanların kendilerinin de bildirim yapabileceklerinin belirtildiği" 5510 Sayılı Yasanın 9/b-5 maddesi "Kısa ve uzun vadeli sigorta kolları bakımından tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar için, tarımsal faaliyetlerinin sona erdiği veya 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (ı) bendi kapsamına girdiği tarihten itibaren sigortalılığının sona ereceği" kabul edilmiştir.
Somut olayda, mahkemece yukarıda madde metninde belirtilen hususlar dikkate alınmadan sonucu gidilmesi hatalı olmuştur. Çünkü davacının 01/10/2008 tarihi itibariyle önceden gelen sigortalılığı ... ... sigortalılığıdır. Aynı zamanda davacnın devam eden kooperatif kaydı ile prim tevkifatının bulunduğu, dolayısıyla davacının tarımsal faaliyetinin 5510 sayılı Yasanın 6. maddenin birinci fıkrasının (ı) bendi kapsamında kalıp kalmadığı hususunun araştırılması gerekmektedir.
Yapılacak iş; uyuşmazlık konusu olan dönemde, kooperatif ve prim kesintilerine göre tarımsal faaliyeti devam eden davacının, yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden, bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının, bu Kanunda tanımlanan prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz katından az olup olmadığını (5510 s.Y. geçici 16. maddesinde belirtilen oranlar dikkate alınarak) konusunda uzman ziraatçi bilirkişi marifetiyle tespit ettirilip sonucuna göre, aylık talebinide oluşan bu yeni duruma göre değerlendirip karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 23/03/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.