MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R

Dava, davacının davalı işyeri nezdinde 15.05.2004 -09.08.2008 tarihleri arasında sürekli asgari ücretle çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece kurulan davanın kabulüne ilişkin hüküm Dairemizin 14.03.2013 tarih ve 2011/15773 - 2013/4695 E-K. no lu ilamı ile “Davacının Çıraklık Eğitim Merkezine kayıtlı bulunduğu 10.10.2006-19.11.2008 tarihleri arasındaki dönem yönünden derslere devam ettiği süreler tespit edilip bunun sonucuna göre karar verilmesi gerekirken bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin davanın tamamının kabulünün usul ve yasaya aykırı olduğu”ndan bahisle bozulmuş, Mahkemece bozma ilamına “uyma” kararı verilerek yapılan yargılama neticesinde davanın kısmen kabulü ile “Davacı 3501200562089 Sigorta Sicil Numaralı ..."ın davalı işveren ..."a ait 1340617.35 sicil sayılı bayan kuaförü işyerinde 15.05.2004-09.10.2006 tarihleri arasında asgari ücretle hizmet akdine dayalı olarak 864 gün çalıştığının ve bu çalışmasının davalı Kurum"a bildirilmediğinin tespitine” karar verilmiştir.
Uyuşmazlık, somut olayda ihtilaf konusu olan 15/05/2004- 09/10/2006 tarihleri arasında fiili çalışma olgusunun ispatı konusunda, Mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu
niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, 12/10/2005 tarihli işe giriş bildirgesinin Bornova Mesleki Eğitim Merkezi Müdürlüğü"nce düzenlenmiş olup Kurum kayıtlarına 11/10/2005 tarihinde intikal ettiği, 12/10/2005 tarihli çıraklık sözleşmesinin davalı işyeri sahibi ile davacı ve velisi arasında akdolunduğu, ancak devamsızlık nedeniyle davacının kaydının silindiği, davacının tekrardan 10/10/2006 tarihli çıraklık sözleşmesi uyarınca ... Meslek Eğitim Merkezi Müdürlüğü"ne kaydının yapılarak bu kaydın davalı işverenin fesih bildirim tarihi olan 19.11.2008 tarihine kadar devam ettiği, bu süreçte sigorta primlerinin 3308 sayılı Yasa çerçevesinde Devlet tarafından ödendiğinin bildirildiği, 02/07/2009 tarihinde davacı ile dava dışı Kuaför Abdullah-Bahadır nezdinde çıraklık sözleşmesinin yapıldığı, davalı işyerinin 10/09/2008 tarihinden itibaren Kanun kapsamına alınmış olduğu, davalı işyeri sahibinin 16/07/2001 tarihinden itibaren arasında kuaför-berberlik faaliyetinden dolayı vergi kaydının olduğu görülmekle işyerinin ihtilaf konusu dönem içerisinde faaliyette bulunduğunun sabit olduğu, alınan bilirkişi raporlarının dosyaya sunulduğu, duruşmalarda davacı ve davalı tanıkları ile kamu tanığının dinlendiği, bozma ilamı sonrası Çıraklık Eğitim Merkezi Müdürlüğü"nün yazı cevabı ile “davacının 10/10/2006 tarihinden itibaren Çıraklık Eğitim Merkezine kayıtlı bulunduğu 10.10.2006 tarihinden itibaren okula devam ettiği”nin özet olarak Mahkemeye bildirildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, Mahkemece davacının davalı işyeri nezdinde 10/10/2006 tarihinden itibaren başlayan çıraklık dönemi öncesi çalışmalarının üretime yönelik fiili bir çalışma sayılıp sayılmayacağı hususunun yeterince irdelenmeden sonuca gidilmesi hatalı olmuştur. Öte yandan dinlenen davacı ve davalı tanıklarının yetersiz ve çelişkili olan beyanlarının esas alınarak yazılı şekilde hüküm kurulması da hatalı olmuştur.
Yapılacak iş, davacının davalı işyeri nezdinde 15.05.2004-09.10.2006 tarihleri arasında geçtiği iddia olunan fiili çalışmalarına yönelik dinlenen tanık beyanlarının yetersiz olması nedeniyle, ihtilaf konusu bu döneme ilişkin olarak ... ... Kurumu, vergi dairesi, belediye, emniyet müdürlüğü gibi kamu kurumları aracılığıyla tespit edilecek davalı işyerine komşu olan işyerlerinin sahiplerini veya çalışanlarının beyanlarını almak, davalıya ait işyeri kuaför olup davalının bağlı olduğu meslek odasından davacının çalışmasıyla ilgili bilgi belge bulunup bulunmadığını sormak ve davacının çıraklık dönemi öncesi çalışmalarının üretime yönelik fiili çalışma sayılıp sayılamayacağı hususunu da tartışmak suretiyle tüm delilleri birlikte değerlendirip sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, Mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu davanın kabulüne karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılardan ..."a iadesine, 23/03/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.