21. Hukuk Dairesi 2014/13639 E. , 2015/6040 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 12/09/2010-30/10/2012 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava, davacının 12.09.2010 – 30.10.2012 tarihleri arasında davalı işverene ait iş yerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmaları ile sigorta primine esas kazancın tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile davacının 12.09.2010 – 30.10.2012 tarihleri arasında davalı işverene ait iş yerinde Kuruma bildirilen süreler dışında aylık net 900,00 TL ücret ile çalıştığının tespitine karar verilmiş ise de gerek hizmet tespiti gerekse de prime esas kazanç tespiti yönünden bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 1018859 sicil numaralı davalı işyerinin 22.03.2011 tarihinden itibaren 506 sayılı Kanun kapsamında olduğu, bu işyerinden davacı adına 22.03.2011, 13.06.2012 ve 15.10.2012 tarihlerinde işe giriş bildirgelerinin verildiği ve 15.10.2012 – 21.11.2012 tarihleri arasında çalışmanın Kuruma bildirildiği, Kurum Kontrol Memurları tarafından, davacının beyanına göre düzenlenen ve davacı tarafından imzalanan 11.06.2012 tarihli işyeri durum tespit tutanağında davacının işe giriş tarihinin 01.01.2011, ücretinin 900 TL olduğunun belirtildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, davalı şirketin oda kaydının 29.09.2012 tarihli olduğu, davalı işverene ait işyerinin 22.03.2011 tarihinde Kanun kapsamına alındığı, buna rağmen davalı şirketin ne zaman tescil edildiği, davacının çalışmalarının geçtiği maden ocağını işletme ruhsatını ne zaman aldığı ve ne zamandan beri fiilen çalışmaya bağlı olduğunun araştırılmadığı, sadece davacı tanıklarının beyanlarının alındığı ve bu tanıklardan bir kısmının davacının yakını
- olduğu, bir kısmının da davalı işveren ile aralarında devam eden davalar bulunduğu, resen tanık araştırılmadığı, Kurum Kontrol Memurları tarafından, davacının beyanına göre düzenlenen ve davacı tarafından imzalanan 11.06.2012 tarihli işyeri durum tespit tutanağında davacının işe giriş tarihinin 01.01.2011, ücretinin 900 TL olduğunun belirtildiği, usulüne uygun ücret araştırmasının yapılmadığı görülmüştür.
Yapılacak iş; davalı şirketin tescil tarihini ve davacının çalışmalarının geçtiği maden ocağının ruhsat tarihini sormak ve davalı işverenin bu maden ocağında ne zamandan beri faaliyet gösterdiğini araştırmak, işyerinin kapsam ve kapasitesini belirlemek, dönem bordrolarında ihtilaflı dönemin tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak hem hizmet tespiti hem de prime esas kazanç tespiti yönlerinden bunların bilgilerine başvurmak, bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, davacının çalışmalarını bilebilecek nitelikte başka tanık araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, sigorta primine esas kazancın belirlenmesinde işverenin yaptığı bildirimler ile çalışan işçilerin niteliklerini karşılaştırarak, işverenin çalıştırdığı işçilerin kıdem ve pozisyonuna göre gerçek ücreti üzerinden bildirilip bildirilmediği üzerinde durmak, davacının asgari ücret ile çalışması olağan olmayan nitelikli bir işçi olup olmadığını, nitelikli bir işte çalıştırılıp çalıştırılmadığını belirlemek, asgari ücretle çalışmasının olağan olmadığı belirlendiği takdirde, işverenin aynı pozisyondaki işçilere ödediği ücretlerin gerçeğe uygun olup olmadığını değerlendirmek, bu bildirimlerin gerçeğe uygun olduğunun belirlenmesi halinde, bu ücretleri esas almak, aksi takdirde benzer işi yapan işyerlerinden, gerektiğinde ilgili meslek odasından emsal ücret araştırması yapmak, Kurum Kontrol Memurları tarafından, davacının beyanına göre düzenlenen ve davacı tarafından imzalanan 11.06.2012 tarihli işyeri durum tespit tutanağı göz önünde bulundurarak, tüm deliller birlikte değerlendirilerek elde edilecek sonuca göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ...ne iadesine, 24.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.