MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Davacılar, murisinin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacılar ile davalılardan Has Temel Kazıkları Ltd.Şti. vekiller tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle, kanuni geciktirici nedenlere göre davacının tüm, davalı .... Şti."nin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, sigortalının iş kazasından vefatı nedeniyle maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, Dairemiz bozma ilamına uyulmasına karar verilerek yapılan yargılama sonucunda, davacı eş yararına asıl davada 28.656,35 TL, birleşen davada 17.474,19 TL maddi tazminatın, davacı eş yararına 24.000,00 TL davacı çocuklar yararına ayrı ayrı 16.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 14.12.2007 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalı şirketten tahsili ile davacılara ödenmesine karar verilmiştir.
Dosya kapsamındaki kayıt ve belgelerden; 13.01.2011 tarihli hüküm ile davacı eş yararına 28.656,35 TL maddi tazminatın davalılardan müteselsilen tahsiline karar verildiği, iş bu hükmün davalı taraflarca temyizi üzerine Dairemizin 31.01.2012 tarihli ilamı ile davalı ..."ın salt işveren yetkilisi olması nedeniyle sorumluluğuna karar verilmesinin doğru olmadığı, davalı şirketin ticari sicil kayıtları getirtilerek davalı ..."ın hukuki statüsünün tam olarak belirlenmesi ile hakkında varsa ceza davasının sonucu beklenerek iş güvenliği uzmanlarından oluşan yeni bir bilirkişi heyetinden kusur raporu alınarak tüm deliller birlikte değerlendirilerek karar verilmek üzere sair temyiz itirazları incelenmeksizin bozulmasına karar verildiği, bozma ilamı doğrultusunda yapılan araştırma sonucu iş güvenliği uzmanlarından alınan hükme esas bilirkişi kusur raporunda davalı işverenin % 80, müteveffa işçinin % 20 oranında kusurlu olduklarının, davalı ..."ın kusursuz olduğunun belirtildiği, bozma ilamından sonra alınan 25.09.2013 tarihli bilirkişi hesap raporunda davacı eşe Kurumca bağlanan gelirlerin ilk peşin sermaye değerinin tenzili ile 46.130,49 TL karşılanmamış zararı bulunduğunun belirtildiği, hesap raporu

doğrultusunda davacı vekilince birleşen dava ile davacı eş yararına 17.474,19 TL maddi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesinin talep edildiği anlaşılmaktadır.
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda “usuli kazanılmış hak” kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin yada tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Kazanılmış haklar Hukuk Devleti kavramının temelini oluşturan en önemli unsurlardandır. Kazanılmış hakları ortadan kaldırıcı nitelikte sonuçlara yol açan yorumlar Anayasanın 2.maddesinde açıklanan “Türkiye Cumhuriyeti ... bir hukuk devletidir” hükmüne aykırılık oluşturacağı gibi toplumsal kararlılığı, hukuksal güvenceyi ortadan kaldırır, belirsizlik ortamına neden olur ve kabul edilemez.
Yargıtay içtihatları ile kabul edilen “usuli kazanılmış hak” olgusunun, bir çok hukuk kuralında olduğu gibi yine Yargıtay içtihatları ile geliştirilmiş istisnaları bulunmaktadır:
Mahkemenin bozmaya uymasından sonra yeni bir içtihadı birleştirme kararı (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı YİBK) ya da geçmişe etkili bir yeni kanun çıkması karşısında, Yargıtay bozma ilamına uyulmuş olmakla oluşan usuli kazanılmış hak hukukça değer taşımayacaktır.
Somut olayda, 13.01.2011 tarihli hükme karşı davacı tarafın temyiz isteminde bulunmaması ve bozma ilamı kapsamı dikkate alındığında iş bu karar ile hüküm altına alınan 28.656,35 TL maddi tazminatın davalı yararına usuli kazanılmış hak oluşturduğu anlaşıldığından, bu miktarı aşacak şekilde bozma ilamından sonra alınan hesap raporu doğrultusunda açılan ek davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamıştır.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan Has Temel Kazıkları Ltd.Şti."ne iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edenlerden davacılara yükletilmesine, 24/03/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.