MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, 01/10/2008-24/02/2009 tarihleri arasında çakışan ... sigortalılığının iptaliyle bu sürelerin ... sigortalısı olarak geçerli olduğuna, 04/11/1998-19/06/1999 tarihleri arasında yurtdışında geçen çalışmalarını borçlandığını, bu süreleri yurtdışında çalıştığından ... sigortalılığının iptaline, yaşlılık aylığına hak kazandığına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Kurum vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
Dava, davacının 1.10.2008-24.2.2009 tarihleri arasında çakışan ... ... sigortalılığının iptali ile bu sürelerdeki ..."lı çalışmalarının geçerli olduğunun tespiti ile, 4.11.1998-19.6.1999 tarihleri arasında yurtdışında çalışması bulunduğundan bu sürelerdeki ... ... sigortalılığının iptali ile, yurtdışı borçlanmasının ... kapsamında kabul edilerek, son 7 yıllık hizmeti ..."da geçtiğniden 25.1.2010 tarihi itibari ile ..."dan yaşlılık aylığı bağlanması talebi istemine ilişkindir.
Mahkemece, istek gibi davanın kabulüne karar verilmiştir.
Somut olayda, çakışan sigortalılıklardan hangisinin geçerli olacağı, yurtdışı borçlanmasının hangi sigortalılık kapsamında kabul edilmesi ve ..."dan yaşlılık aylığı bağlanıp bağlanamayacağı hususundaki uyuşmazlıkların çözülmesi gerekmektedir.
1-Davacının 1.10.2008-24.2.2009 tarihleri arasında çakışan ..."lı çalışmaları ile çakışan ... ... sigortalılığının iptalinin mümkün olup olmadığının hususlarının irdelenmesinde;
Dosya içeriğinden; davacının ... İş Mahkemesinin 13.5.2010 gün, 2009/113 E, 2010/153 K sayılı ilamı ile, 1.1.1987-13.6.1994 tarihleri arasında kısa süreli ..."lı çalışmaları dışlanmak sureti ile ... ... sigortalısı kabul edildiği, bu haliyle davacının 1.1.1987-31.7.1987,3.4.1988-31.12.1988,1.3.1989-13.3.1990,7.5.1990-9.1.1991,16.2.1991-1.3.1991,1.4.1991-30.4.1991,16.8.1991-31.12.1992,1.3.1993-1.8.1996,1.10.2008-24.2.2009 tarihleri arasında ... ... sigortalılığının bulunduğu, 1.9.1985 tarihinden itibaren davacının ..."ya tabi çalışmalarının bulunduğu, uyuşmazlığın ziraat odası kaydına istinaden 1.10.2008 tarihinde ... ... sigortalılığı yeniden başlayan davacının bu döneme ilişkin ..."lı çalışmalarının baskın olduğu, tarımsal faaliyetinin devam etmediği gerekçesi ile iptal edilip edilmeyeceği hususunda toplanmaktadır.
Gerçekten 1.10.2008 tarihinden önce yürürlükte bulunan 2926 sayılı Yasa uyarınca, ... ... sigortası kapsamında kesintisiz tarımsal faaliyetin bulunduğunun anlaşıldığı hallerde, gerek 506 ve gerekse 1479 sayılı Yasalar kapsamındaki kısa süreli çalışmaların 2926 sayılı Yasa kapsamındaki sigortalılığı tümden sona erdirmeyeceği, 2926 sayılı Yasanın 36 ve 10.maddesindeki şartların da gerçekleşmesi halinde 506 ve 1479 sayılı Yasalar kapsamındaki kısa süreli çalışmalar dışında kalan süreler bakımından ... ... sigortalısı olunduğunun kabulünün gerekeceği, 2926 sayılı Yasa"nın 5 ve 6.maddelerine göre ... ... sigortalılığının 506 ve 1479 sayılı Yasalar kapsamındaki kısa süreli çalışmaların başlamasından bir gün önce sona ereceğinin ve bu çalışmaların sona ermesinden bir gün sonra başlayacağının gözönünde bulundurulması gerekir.
1.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Yasa"nın 17.04.2008 tarihli 5754 sayılı Yasa"nın 33. maddesi ile değiştirilen " Sigortalılık Hallerinin Birleşmesi" başlıklı 53/1 maddesi; " Sigortalının, 4. maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde yer alan sigortalılık hallerinden birden fazlasına aynı anda tabi olmasını gerektirecek şekilde çalışması halinde, öncelikle aynı maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında, çalışması yoksa ilk önce başlayan sigortalılık ilişkisi esas alınarak sigortalı sayılacağı ” hususunu düzenlemiş olmakla, önce başlayan sigortalılığa üstünlük tanımıştır.
Ancak 5510 sayılı Yasanın 53/1. maddesi 01.03.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6111 sayılı Yasanın 33. maddesi ile değiştirilerek (b) bendi -2926 sayılı Yasa- kapsamındaki sigortalılık ile (a) bendi -506 sayılı Yasa- kapsamında sigortalılığın çakışması halinde (a) bendi kapsamındaki sigortalılığa geçerlilik tanınacağı şeklinde bir düzenleme getirilmiş olup, yasanın ilk halinde önce başlayan sigortalılığa üstünlük tanıyan 53/1. maddesi, 1.3.2011 tarihinde değiştirilerek, 506 sayılı Yasa kapsamındaki çalışmalara geçerlilik tanınacağı şeklinde değiştirilmiş ve 6111 sayılı Yasanın Geçici 33. maddesi ile de bu değişikliğin yürürlüğe girdiği tarihten öncesi için uygulanmayacağı ayrıca hüküm altına alınmıştır.
Somut olayda; 5510 sayılı yasa"nın yürürlüğe girdiği 1.10.2008 tarihine kadar mevcut yasal düzenlemelere göre ... ... sigortalılığı ile çakışan sürelerde davacının ..."lı çalışmaları geçerli ise de, Yasa"nın yürürlük tarihinden sonra 5754 sayılı Yasa"nın 33. maddesi ile değişik 53/1 maddesi uyarınca önceden başlayan sigortalılık 2926 sayılı Yasa"ya tabi sigortalılık olduğundan ... ... sigortalılığı geçerli olup yasal düzenlemeler dikkate alınmaksızın sonuca gidildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece yapılacak iş; yasal düzenlemeler karşısında 1.10.2008 tarihinden sonra çakışan sürelerde davacı ... ... sigortalısı olduğunu kabul etmekten ibarettir.
2- Bir diğer uyuşmazlık ise davacının yurtdışında geçen çalışmaları ile çakışan ... ... sigortalılığının iptal edilip edilmeyeceği ve davacının yurt dışı hizmet borçlanmasına ait sürelerin 5510 sayılı ... Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesi noktasında toplanmaktadır.
Dosya içeriğinden; davacının vergi kaydına istinaden 13.6.1994-1.8.1996, 26.10.1996-25.10.1999, 3.1.2000-24.7.2000 tarihleri arasında 1479 sayılı Yasa uyarınca sigortalı kabul edildiği ve davacının bu sürelere ilişkin prim borcunu 2006-2008 yılları arasında ödediği, davacının 5.11.1998-19.6.1999 tarihleri arasında 225 gün yurtdışı çalışmasının bulunduğu ve bu süreleri 20.1.2009 tarihinde borçlandığı ve ... kapsamında ödediği anlaşılmaktadır.
Mahkemece davacının yurtdışında geçen çalışmaları ile çakışan ... ... sigortalılığının iptali yerinde ise de, borçlanma yapılan sürelerin ..."ya tabi geçtiğinin kabulü hatalı olmuştur.
3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin ... Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun"un 5.maddesine 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun"un 79.maddesi ile eklenen (yürürlük tarihi 08.05.2008) 4.fıkraya göre "Yurt dışı hizmet borçlanmasına ait süreler 5510 sayılı ... Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesinde; Türkiye"de sigortalılıkları varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, sigortalılıkları yoksa aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilir."
Somut olayda, davacının borçlanma talep tarihi 20.1.2009 olup, yukarıda açıklanan sebeplerden ötürü borçlanma tarihinden önce davacının Türkiye"de 5510 sayılı Kanun"un 4/1-b (... ...) kapsamında sigortalılığı bulunduğundan 3201 sayılı Kanun"un 5.maddesinin 4.fıkrasına göre yurt dışı hizmet borçlanmasına ait sürelerin 5510 sayılı Kanun"un 4/1-(b) bendi kapsamında sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağına ilişkin Kurum işlemi doğru olduğu halde mahkemece yerinde olmayan gerekçeyle davacının yurt dışı borçlanmasının 5510 sayılı Kanun"un 4/1-(a) bendi kapsamında olduğunun tespitine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir (Hukuk Genel Kurulunun 12.06.2012 gün ve 2012/10-1618 E. 2013/821 K. sayılı kararı da aynı yöndedir) .
Yapılacak iş; yasal mevzuat gereği kurum işlemi yerinde olduğundan yurtdışı hizmetlerinin ..."ya tabi geçtiğine ilişkin talebin reddine karar vermekten ibarettir.
3-Sigortalılık süreleri tespit edildikten sonra son uyuşmazlık, hizmet birleştirmesi yapan davacıya 506 sayılı Yasa kapsamında yaşlılık aylığı bağlanıp bağlanamayacağı hususunda toplanmaktadır.
Davacı yukarıda açıklanan yasal mevzuatlar gereğince 1.10.2008-24.2.2009 tarihleri arasında 5510 sayılı Yasa"nın 4/1-b-4 maddesi uyarınca ... ... sigortalısı sayılmakla son yedi yıllık süre zarfında en çok hizmeti ... kapsamında geçmiş sayılacağından ..."ya tabi aylık bağlanması mümkün değildir.
Yapılacak iş, davacının ..."dan aylık bağlanmasına ilişkin talebinin reddine karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumn bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 26/03/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.