21. Hukuk Dairesi 2014/5164 E. , 2015/6323 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
Dava, davacının 1988-6.5.2004 tarihleri arasında davalı .... Şti. işyerinde geçen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile, davacının,..."ın ... sicil nolu işyerinde 01.06.1990-30.03.1990 ile 10.06.1995-30.03.2001 tarihleri arasında ve ... sicil nolu işyerinde 10.06.2001-06.05.2004 tarihleri arasında aralıksız olarak çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
1-Sigortalı olması gereken hizmetlerin tesbitine yönelik davalar yasal dayanağını 506 sayılı Yasanın 79/8.maddesinden alır ve kamu düzenine ilişkin olarak ortaya çıkarlar. Bu tür davalar sadece sigortalı ve onu çalıştıran işverenin değil aynı zamanda ... Sigortalar Kurumunun dahi doğrudan hak alanını ilgilendirmektedir. Kurum bu davalar sonucu bir taraftan yasaya aykırı olarak elde edemediği primleri tahsil imkanına kavuşmakta öbür taraftan sigortalı veya hak sahipleri yönünden yükümlülük altına girmektedir.Kurumun yasal hasım gösterildiği davalarda çalışılan iş yeri ve çalışma olgusuna yönelik kanıtlar objektif olarak inandırıcı biçimde ortaya konularak sonuçlandırılmalıdır.
Somut olayda, dava dilekçesinde ... ... Kurumu ile ... Ltd. Şti davalı olarak gösterildiği ve davacının çalışmalarının bir kısmının dava dışı..."a ait ... sicil numaralı işyerinde geçtiği tespit edilmesine rağmen, mahkemece davacının çalışmış olduğu iş yerinin isim değiştirmek suretiyle ve fakat aynı iş yeri olarak çalışmalarına devam ettiği, davacının çalışmış olduğu fırının aile şirketi olduğu dosya kapsamı ve tanık beyanları ile sabit olup, her ne kadar iş yerinin ismi farklı olsa da aynı iş yeri olduğu ve işçinin çalışmasının da bu bağlamda bir bütün olarak değerlendirilmesi
-gerektiği gerekçesi ile... davaya dahil edilmeksizin ve onun aleyhine hükümde belirtildiği şekilde karar verildiği anlaşılmaktadır. Niteliği itibari ile işverenin hak alanını ilgilendiren bu tür hizmet tespiti davaların da işverenin yasal hasım olduğu açık olup Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 24.12.2008 gün ve 2008/21-779 E-760 K sayılı ilamın da da belirtildiği üzere yöntemince davaya katılması sağlanmadan işverenin yokluğunda davaya devam edilmesi doğru olmamıştır.
Yapılacak iş; davacıya davayı yöntemince..."ı davaya dahil etmesi için önel vermek ve işverenin göstereceği deliller toplanarak hep birlikte değerlendirilmek ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
2-Hizmet tespiti yönünden açılan davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Yapılacak iş, dava konusu edilen döneme ait ve..."a ait ... sicil numaralı işyerie ait dönem bordrolarını da getirtip davalı işyerinin kanun kapsamına alındığı tarihi araştırmak, dönem bordrolarında ihtilaflı dönemin tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, ... ... Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle davalı işyerine komşu işyerlerini tespit edip bu işyerlerinin uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı çalışanları, yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek gerekirse komşi işyeri tanıklarının hizmet cetvelleri de alınarak, çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde kanıtladıktan sonra davacının çalışmasının sürekli çalışma olduğu anlaşılırsa sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin taraf teşkili sağlanmaksızın yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve sair yönler incelenmeksizin hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... Ltd. Şti."ne iadesine
26.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.