1111 sayılı Askerlik Kanunu’na aykırı davranmak eyleminden dolayı kabahatli ... hakkında 28.971,00 Türk lirası idari para cezası uygulanmasına dair Doğanyol Kaymakamlığı İlçe İdare Kurulu"nun 18/07/2018 tarihli ve 778 esas, 73 sayılı idari para cezası karar tutanağına karşı yapılan başvurunun reddine ilişkin Pütürge Sulh Ceza Hâkimliğinin 08/02/2019 tarihli ve 2019/4 değişik iş sayılı kararına karşı yapılan itirazın kabulüne ve anılan kararın kaldırılmasına dair mercii Malatya 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 19/03/2019 tarihli ve 2019/1071 değişik iş sayılı kararı aleyhine Adalet Bakanlığının 10/10/2019 tarih ve 94660652-105-44-7004-2019-Kyb sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekinde bulunan dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 17/10/2019 tarih ve 2019/99379 sayılı ihbarnamesi ile Dairemize gönderilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
“5237 sayılı Türk Ceza Kanunun 66. Maddesinde “(6) Zamanaşımı, tamamlanmış suçlarda suçun işlendiği günden, teşebbüs halinde kalan suçlarda son hareketin yapıldığı günden, kesintisiz suçlarda kesintinin gerçekleştiği ve zincirleme suçlarda son suçun işlendiği günden, çocuklara karşı üstsoy veya bunlar üzerinde hüküm ve nüfuzu olan kimseler tarafından işlenen suçlarda çocuğun on sekiz yaşını bitirdiği günden itibaren işlemeye başlar.” şeklindeki düzenleme; 1632 sayılı Askeri Ceza Kanununun ek 8. maddesinde “26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun genel hükümleri bu kanunda yer verilen suçlar hakkında da uygulanır. Ancak, bu Kanunun fer"î askeri cezalara ve cezaların ertelenmesine ilişkin hükümleri ile zamanaşımına ilişkin 49 uncu maddesinin (A) bendi hükümleri saklıdır.” şeklindeki düzenleme; 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunun 49. maddesinin (A) bendinde "Yoklama kaçağı, bakaya, saklı ve firar fiilleri hakkında dava müruru zamanı, bütün askeri mükellefiyetlerin veya bizzat girmiş oldukları taahhüdün bitmesinden itibaren başlar" şeklindeki düzenleme; 1111 sayılı Askerlik Kanunun 2. maddesinin 1. fıkrasında "Askerlik çağı her erkeğin esas nüfus kütüğünde yazılı olan yaşına göredir ve yirmi yaşına girdiği sene Ocak ayının birinci gününden başlayarak 41 yaşına girdiği sene Ocak ayının birinci gününde bitmek üzere en çok yirmi bir sene sürer" şeklindeki düzenleme ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 20. Maddesinin 5560 sayılı Kanun"un 33. maddesi ve 6111 sayılı Kanun"un 22. maddesi ile değişik 1 ve 2. fıkralarında yer alan “(1) Soruşturma zamanaşımının dolması halinde kabahatten dolayı kişi hakkında idarî para cezasına karar verilemez. (2) Soruşturma zamanaşımı süresi; a) Yüzbin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde beş, b) Ellibin Türk Lirası veya daha fazla idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde dört, c) Ellibin Türk Lirasından az idarî para cezasını gerektiren kabahatlerde üç yıldır. Ancak, 89 uncu maddesi hariç olmak üzere 1111 sayılı Askerlik Kanunu, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanun, … belirtilen ve idari para cezasını gerektiren fiilin işlendiği tarihi takip eden takvim yılının son günü bitimine kadar idari para cezası verilerek tebliğ edilmediği takdirde idari yaptırım kararı verilemez, verilmiş olanlar düşer.” şeklindeki düzenlemeler göz önüne alınarak yapılan incelemede;
Somut olayda yoklama kaçağı eylemi açısından zaman aşımı süresinin hesaplanmasında 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu 49. maddesinin (A) bendindeki zaman aşımı süresi uygulanması gerektiği, kabahatli ..."in doğum tarihinin 02/07/1971 olduğu, 41 yaşına girdiği senenin Ocak ayının birinci günü olan 01/01/2012 tarihinde suçun kesintiye uğradığı, yoklama kaçağı suçundan sekiz yıllık dava zaman aşımı süresinin ise 01/01/2020 tarihinde dolacağı gözetilmeksizin, itirazın reddi yerine yazılı şekilde kabulüne karar verilmesinde isabet görülmediği” gerekçesiyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla,
Gereği görüşülüp düşünüldü;
06/10/2010 tarihli ve 28433 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren Anayasa

Mahkemesi"nin 30/03/2011 tarihli ve Esas 2007/95, Karar 2011/61 sayılı kararı ile, "22/05/1930 günlü, 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu"nun 11/12/1935 günlü, 2862 sayılı Kanun"un 4. maddesi ile değiştirilen 49. maddesinin (A) fıkrasında yer alan; "...fiilleri hakkında dava müruru zamanı, bütün askeri mükellefiyetlerin bitmesinden itibaren işlemeğe başlar." ibarelerinin, Anayasa"ya aykırı olduğundan bahisle iptaline karar verilmiş olması karşısında, Askeri Ceza Kanunu"nun 63. maddesi bakımından da 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun dava ve ceza zamanaşımına ilişkin süreler geçerli olacaktır.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 72. maddesi, "Vatan hizmeti, her Türkün hakkı ve ödevidir. Bu hizmetin Silahlı Kuvvetlerde veya kamu kesiminde nasıl yerine getirileceği veya getirilmiş sayılacağı kanunla düzenlenir." hükmünü düzenlemiş olup, buna göre gerek 26/06/2019 tarihli ve 30813 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren 7179 sayılı Askeralma Kanununun 4. maddesinde gerekse mülga 1111 sayılı Askerlik Kanununun 1. maddesinde; Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan her erkeğin askerlik hizmetini yapmaya mecbur olduğu, yine 7179 sayılı Kanunun 5. maddesinin 11. fıkrasında ve buna paralel mülga 1111 sayılı Kanunun 5. maddesinin son fıkrasında, Bu Kanunda tespit edilen esaslar dışında muvazzaflık hizmetini yapmadıkça veya yapmış sayılmadıkça hiçbir yükümlünün askerlik çağı dışına çıkarılamayacağı hükme bağlanmıştır.
Somut olayda; 01/01/1990 tarihinde askerlik çağına giren muteriz ... hakkında 13/05/2009-26/02/2018 tarihleri arasında yoklama kaçağı kalması nedeniyle Doğanyol Kaymakamlığı Yazı İşleri Müdürlüğünün 18/07/2018 tarihli ve 778 Esas 73 Karar sayılı kararı ile 28.971,00 TL idari para cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiştir.
5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Soruşturma zamanaşımı” kenar başlıklı 20. maddesinin, 5560 sayılı Kanun"un 33. maddesi ve 6111 sayılı Kanun"un 22. maddesi ile değişik 1 ve 2. fıkralarında yer alan;” (1) Soruşturma zamanaşımının dolması halinde kabahatten dolayı kişi hakkında İdarî para cezasına karar verilemez. (2) Soruşturma zamanaşımı süresi; a) Yüzbin Türk Lirası veya daha fazla İdarî para cezasını gerektiren kabahatlerde beş, b) Ellibin Türk Lirası veya daha fazla İdarî para cezasını gerektiren kabahatlerde dört,c) Ellibin Türk Lirasından az İdarî para cezasını gerektiren kabahatlerde üç yıldır. Ancak, 89 uncu maddesi hariç olmak üzere 1111 sayılı Askerlik Kanunu, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun, 3376 sayılı Anayasa Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu ve 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunda belirtilen ve idari para cezasını gerektiren fiilin işlendiği tarihi takip eden takvim yılının son günü bitimine kadar idari para cezası verilerek tebliğ edilmediği takdirde idari yaptırım kararı verilemez, verilmiş olanlar düşer.” ve anılan Kanun"un 15. maddesinin 2. fıkrasının son cümlesinde yer alan, “Kesintisiz fiille işlenebilen kabahatlerde, bu nedenle İdarî yaptırım kararı verilinceye kadar fiil tek sayılır.” şeklindeki düzenlemeler karşısında, idarî para cezasını gerektiren fiilin yani yoklama kaçağı fiilinin kesintisiz bir eylem olduğu, eylemin son bulma tarihi olan 26/02/2018 tarihinden itibaren zamanaşımı süresinin başlayacağı, ayrıca askerlik çağına girdiği yıldan bu yana arada geçen zamanda muterizin halen askerlik hizmetini yapmadığı ve askerlik hizmetini yapmadığı için de askerlik çağı dışına çıkmadığı gözetilerek, itirazın reddi kararı verilmesi gerekirken, itirazın kabulüne karar verilmesi yasaya aykırı olup, kanun yararına bozma talebi bu yönüyle ve değişik gerekçeyle yerinde görülmüştür.
Yukarıda sözü edilen kanuni düzenlemeler karşısında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden, Malatya 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 19/03/2019 tarihli ve 2019/1071 değişik iş sayılı sayılı kararının CMK"nin 309/4 maddesi uyarınca aleyhe tesir etmemek üzere BOZULMASINA, 09/12/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.