10. Hukuk Dairesi 2018/38 E. , 2018/1132 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, rücûan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum ve davalı ... vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 08.10.2011 tarihli iş kazasında %78 oranında sürekli iş göremez duruma giren sigortalıya bağlanan peşin sermaye değerli gelirin, tahsili istemine ilişkin olup, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Davalı işveren ..."nin yargılandığı ve hakkında beraat kararı verildiği ceza davasında, ..."nin kusursuz olduğu, hakkında dava açılmayan ..."ın asli kusurlu olduğu tespit edilerek ... hakkında beraat kararı verilmiştir. Kararın temyiz edilmesi üzerine, ilgili Ceza Dairesi bozma ilamında "dedesine ait hamamın bahçesine yapılan binanın demir doğrama/çatı kaplama işini fenni yeterliliği bulunup bulunmadığı, bu işi devamlı olarak yapıp yapmadığı belli olmayan ...’a vermiş bulunan sanık hakkındaki iş bu dosya ile hakkında suç duyurusunda bulunulan ... hakkında düzenlenmesi sağlanacak dosyanın birleştirilmesi ve konusunda uzman bilirkişi heyetinden rapor alınması sonrası sanıkların hukuki durumlarının tespit ve tayini yerine yazılı şekilde sanık hakkında beraat kararı verilmesi," hususları belirtilerek, ... hakkında verilen beraat kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Dosyadan alınan ve hükme esas alınan kusur raporunda davalı ..."nin % 40, davalı ..."ın % 40, kazalı sigortalının % 20 kusurlu olduğu tespit edilerek 5510 Sayılı Kanununun 23"ncü maddesi gözetilmeksizin, Kurum zararının % 80 kusur karşılığına hükmedilmiştir.
Davanın yasal dayanağı olay tarihinde yürürlükte olan 5510 sayılı Kanunun 21/1 ve 23’üncü maddeleridir.
5510 sayılı Kanunun süresinde bildirilmeyen sigortalılıktan doğan sorumluluk bakımından işverenin sorumluluğunu düzenleyen 23’üncü maddesi hükmüne göre; sigortalı çalıştırmaya başlandığının süresi içinde sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirilmemesi halinde, bildirgenin sonradan verildiği veya sigortalı çalıştırıldığının Kurumca tespit edildiği tarihten önce iş kazası meslek hastalığı ve hastalık meydana gelmiş ise, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken her türlü masraflar ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri, 21 inci maddenin birinci fıkrasında yazılı sorumluluk halleri aranmaksızın işverene ödettirilecektir.
Sözü edilen madde ile işverenin kaçak işçi çalıştırmasının önlemesi amaçlanmış olup, maddenin düzenleniş şeklinden de açıkça anlaşılacağı üzere, 23’üncü maddeye göre işverenin sorumluluğu kusursuz sorumluluk ilkesine dayanır. Zararlandırıcı sigorta olayında işverenin hiç kusuru olmasa bile, şayet sigortalının işe girişi süresinde Kuruma bildirilmemiş ise, Kurumca yapılan sosyal sigorta yardımlarının tamamından sorumlu tutulması gerekir. Öte yandan; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 51’inci maddesindeki; “Hâkim, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirler.” ve 52’nci maddesindeki “Zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış ise hâkim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir.” hükümleri gözetilerek, zarar gören(sigortalının) müterafik kusurları da nazara alınarak söz konusu maddeler kapsamında Hâkim tarafından takdir edilecek uygun bir indirimin yapılması gereği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda; davalılar arasındaki ilişkinin niteliği ve sıfatları araştırılıp, ceza dosyasından verilen kararın kesinleşmesi de beklenmeli, ceza dosyasında tespit edilecek kusur raporu da gözetilerek, konusunda uzman bilirkişi heyetinden yeniden kusur raporu alınmalı, 5510 sayılı Kanunun 23"ncü maddesi irdelenmeli, davalı ..."in kusuru yönünden Kurum lehine oluşan kazanılmış hak gözetilerek, sonucuna göre karar verilmelidir.
O hâlde, davacı Kurum ve davalı ... vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı ..."ye iadesine, 19.02.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.