Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan araştırma neticesinde ilamda belirtildiği şekilde; davacının, davalı ... ve Hayati .... hakkında açmış olduğu davanın reddine, davacının 24.02.2003-22.05.2010 tarihleri arasında ... unvanlı işyerinde kesintisiz ve aralıksız olarak asgari ücretle çalıştığını tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davalı ... ve davalı Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı, 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi ve 5510 sayılı Kanunun 86/9. maddeleridir. Bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunlu ve gereklidir. Bu çerçevede; hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re"sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Mahkemece uyulan bozma ilamında "Davada somutlaşan olayda, öncelikle davacı celbedilmek suretiyle hangi işveren nezdinde çalıştığı açıklattırılmalı, tespit edilecek işverene, HMK. 124. maddesi dikkate alınmak suretiyle husumet yöneltmesi için davacıya mehil verilmeli, husumet yöneltildiğinde, anılan işverenin göstereceği deliller toplanmalı; Mahkemece, re"sen araştırma ilkesi doğrultusunda davalı işyerlerinin bordrolarında uyuşmazlığa konu dönemin tamamını kapsar şekilde çalışması bulunan bordro tanıkları re’sen belirlenerek beyanlarına başvurulmalı; talep edilen döneme ilişkin bordro tanıklarına ulaşılamadığı takdirde sigortalı ile birlikte çalışan kişiler ile aynı çevrede işyeri olan işveren ya da bu işverenlerin çalıştırdığı kişiler re’sen saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı, işçilik alacaklarına ilişkin dava dosyası celbedilmeli ve işçilik hakları davasında dinlenen tanık anlatımları ile bu dosyada bilgi ve görgüsüne başvurulan tanık anlatımları karşılaştırılmalı, varsa çelişki giderilmeli, davalılardan şirkete ait ticaret sicil kayıtları getirtilmeli ve ortaklık yapısı belirlenmeli, sigortalının kayıtlarda görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu yeterince araştırılmalı; işyerinde Kurum tarafından yapılmış tespit ve müfettiş raporu bulunup bulunmadığı soruşturulmalı, işin ve işyerinin kapsamı gözetilerek, toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir." şeklinde bozma hususları belirtilmiştir.
Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesinde;10.09.2007 tarihinde davacı ... tarafından davalı ... hakkında SGK"na şikayette bulunulduğu, 01.05.2008 tarihinde işyerinde denetim yapıldığı, denetim neticesinde düzenlenen 07.04.2010 tarihli SGK Kontrol Memurluğu Raporu ile; ..."nun davalı işveren ... adlı işyeri nezdinde 18.12.2002 tarihinde çalışmaya başladığını beyan ettiği, 01.05.2008 tarihli denetim sırasında ..."nun ..."nun çalışma tarihlerini hatırlamadığını işyerinde sürekli çalışmadığını, zaman zaman işyerinde çalıştığını, düzenli çalışması olmadığı için SGK"ya bildirim yapmadığını beyan ettiği, denetim raporunun sonuç kısmında davacı ile ilgili 10.09.2007-01.05.2008 tarihleri arasında ek aylık pirim hizmet belgesinin istenmesi şeklinde rapor düzenlenmiş olduğu, Setbaşı Vergi Dairesi Müdürlüğü"nün 24.12.2015 tarihli yazısı ile davalı ..."nun ... Vergi dairesi nezdinde 01.01.1988­15.10.2012 tarihleri arasında mükellefiyet kaydının bulunduğu, herhangi bir şirket ortağı olmadığı, diğer davalı .... Giyim San. ve Tic. Ltd. Şti."nin 26.12.1984- 15.01.2014 tarihleri arasında Setbaşı V.D. nezdinde, sonrasında 16.01.2014 tarihinden itibaren Yıldırım V.D. nezdinde vergi kaydının devam ettiğinin bildirildiği, davacı asilin beyanında; davaya konu dönemde ... işçisi olarak çalıştığını, fabrikanın ..."na ait olduğunu, ancak ..."nun bu fabrikayı ..."a kiraya verdiğini, ..."nun da başlarında amir konumunda olduğunu, ..."nun sigortalı olarak çalışıp çalışmadığını bilmediğini, yine bildiği kadarıyla davalı ... Giyim San. ve Tic. Ltd. Şti."nde ... ve ..."nun ortak olduğunu, ilk işe girişinden işten ayrılış tarihine kadar durumun böyle olduğunu, 2010 yılı 6"ncı ayda fabrikanın kapandığını ve işten ayrılmak zorunda kaldıklarını, Mahkemece tekrar sorulması üzerine; ... işçisi olduğunu beyandan kastının, ... Giyim San. ve Tic. Ltd. Şti."ndeki çalışmalarıma ilişkin olduğunu, kısaca ... Giyim San. ve Tic. Ltd. Şti. işçisi olarak çalıştığını, şirket ortakları ... ve ... olduğunu, dinlenen bodro tanığı Fatih Şahin"in, ... işçisi olarak SGK Hizmet Cetvelinde 17.02.2003- 1.12.2010 tarihleri arasında kesintisiz olarak görülmekle, beyanında; fason olarak deri imalatı yapıldığını, içinde bulundukları iş yerininin tabelasının ... Deri şeklinde olduğunu ve ... derinin sahibinin ... olduğunu, bu iş yerinde ... şirketi adına deri imalatı yaptıklarını, tüm ücretlerinin ve haklarının ... tarafından ödendiğini ve bu şirketin sahibinin de ... olduğunu, ... ile ... arasındaki iç ilişkiyi net bilmediğini ancak bir dönem bunların ortak olduğunu, daha sonra ayrıldılar diye bildiğini, resmiyette ise ne yaptılar o konuda malumatı olmadığını, ..."nun çalıştıkları süre boyunca her gün orada olduğunu, çalışanlara talimatı ... ve de ..."nun her ikisinin de verdiğini, maaşlarının ... tarafından ödendiğini, bildiği kadarıyla çalışanlarının sigortalarının da ... Deri üzerinden gösterildiğini, çalıştığı tüm günlere ilişkin sigortalarının Kuruma bildirildiğini, dinlenen bordro tanığı ... SGK Hizmet Cetveline göre 17.02.2003-20.10.2007 tarihleri arasında kesintisiz olarak ... işçisi olarak görülmekle beyanında; çalıştığı dönemde hiç ara vermeksizin ..."na ait deri imalathanesinde daha doğrusu tabakhanesinde çalıştığını, oradan ayrıldıktan sonra da yine çalışmaya davacının devam ettiğini, işe girdiğinde de davacının orada çalışmakta olduğunu, oradan ayrıldıktan sonra davacının daha ne kadar çalıştığını bilmediğini, huzurda bulunan ... yetkilisi Hayati ...."ı da tanıdığını, ..."nun kendisine fason deri işlediğini, Hayati ...."ın da mal getirip götürdüğünü, Fatih"le de muhabbetlerinin var olduğunu, çalıştığı yerin sadece ..."na ait olduğunu, Hayati ...."ın iş yerinin, çalıştıkları işyerine yakın olmadığını ancak nerede olduğunu bilmediğini, dinlenen bodro tanığı ..., SGK Hizmet Cetveline göre 09.09.2003-16.01.2006 tarihleri arasında kesintisiz olarak ... işçisi olarak görülmekle beyanında; Mayıs 2003"ten Kasım - Aralık 2005"e kadar ..."na ait ... Deri iş yerinde işçi olarak çalıştığını, iş yerinin....mahallesinde olduğunu, işe girdikten daha sonra ki tarihlerde davacının iş başı yaptığını ancak geçmiş zaman olduğunu şu an gün ay yıl olarak hatırlayamadığını, davacının, kendisinin çalışmaya başladıktan sonra oradan ayrılıncaya kadar ara vermeksizin çalıştığını, ayrıldığında da halen çalışıyor olduğunu, şu an huzurda bulunan Hayati ...."ı tanıdığını ancak iş yerini falan bilmediğini, 20 yıldır dericilikle uğraştığından kendisini esnaflıktan tanıdığını, bildiği kadarıyla ..."yla Hayati ...."ın bir ortaklığı da söz konusu olmadığını beyan ettikleri, diğer dinlenen ve davalı .... şirketi işyerinden bildirimi yapılan bodro tanıkları ise, davacının .... şirketi işyerinde çalışmadığı, davalı ..."in zaman zaman işyerlerine geldiği, davalı .... şirketine fason üretim yaptığı şeklinde beyanda bulundukları, işçi alacaklarına ilişkin davanın davalı .... şirketi ve ... aleyhine açıldığı ve davanın kabulüne karar verildiği, ..."ın davaya dahil edilerek taraf teşkili sağlanmadan ve karar başlığında davalı olarak gösterilmeksizin son celsede bulunulan sözlü beyanlar gereği hakkında hüküm kurulduğu, dinlenen tanık beyanları arasındaki çelişki giderilmeksizin karar verildiği anlaşılmaktadır.
Son celse bulunulan sözlü beyan gereği Hayati ...."ın, karar başlığında da davalı olarak gösterilmeksizin taraf kılınması ve hakkında ret kararı verilmesi isabetsiz olup mahkemece, davalılar arasında asıl-alt işveren ilişkisi olup olmadığı araştırılmalı, işçilik alacağı dosyası celp edilerek irdelenmeli, tanık beyanları arasındaki çelişki de giderilerek sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeksizin, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı biçimde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı ... ve davalı Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ..."na iadesine, 19.02.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.