MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

Davacı, davalıya ait 2007 Ocak -2007 Mayıs tarihleri arasında 90 gün ... Balıklıçeşme Organize Sanayii Bölgesindeki inşaatta ve 20.05.2007-03.08.2007 tarihleri arasında iş kazası geçirdiği güne kadar İçdaş Fabrikası inşatında geçen eksik ve başka işyerlerinde bildirilen çalışmalarının tespitini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile davacının 2007 yılı ocak ayından, 23.05.2007 tarihine kadar geçen süre zarfında 49 günlük bildirimler dışında kalan 90 gün süre ile davalıya ait iş yerinde ve 03.08.2007 tarihinde 1 gün süre ile sigortalı çalıştığının tespitine, çalıştığının tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasanın 79/10. Maddesinde ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. Maddesinde bu tür hizmet tespiti davalarının kanıtlanması yönünden özel bir yöntem öngörülmemiştir. Kimi ayrık durumlar dışında; resmi belge veya yazılı delillerin bulunması, sigortalı sayılması gereken sürelerin saptanmasında güçlü delil olmaları itibariyle sonuca etkili olurlar. Ne var ki bu tür kanıtların bulunmaması, salt, bu nedene dayalı istemin reddine neden olmaz. Somut bilgilere dayanması, inandırıcı olmaları koşuluyla, Kuruma bildirilen dönem bordroları, tanıkları veya iş ilişkisini bilen veya bilmesi gereken işverenler tarafından Kuruma bildirilen komşu işyerleri çalışanları gibi kişilerin bilgileri ve bunları destekleyen kimi diğer kanıtlarla dahi sonuca gitmek mümkündür.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği ya da çalıştıklarının Kurumca tespit edilip edilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu yasal koşul oluşmuşsa işyerinin o dönemde gerçekten var olup olmadığı, Kanun"un kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma iddiasının gerçeğe uygunluğu özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispatlanabilirse de çalışmasının konusu, sürekli kesintili mevsimlik mi olduğu, başlangıç ve bitiş tarihleri ve alınan ücret konularında tanıkların sözleri değerlendirilirken bunların inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları, işveren ve işçiyle, işyeriyle ilişkileri, bazen uzun yılları kapsayan bilgilerin insan hafızasında yıllarca eksiksiz nasıl taşınabileceği düşünülmeli ve tanıklar buna göre dinlenmeli, işyerinin kapsam kapasite ve niteliği ile bu beyanlar kontrol

- edilmeli, mümkün oldukça işyerinin müdür, amir, şef, ustabaşı ve posta başı gibi görevlileri ve o işyerinde çalışan öteki kişiler ile o işyerine komşu ve yakın işyerlerinde bu yeri bilen ve tanıyanlar dahi dinlenerek tanık beyanlarının sağlığı denetlenmeli ve çalışma olgusu böylece hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak sağlıklı bir biçimde belirlendikten sonra ücret konusu üzerinde durulmalı, tespiti istenilen sürenin evvelinde ve sonrasında beyyine başlangıç sayılabilecek ödeme belgeleri ve sair bu nitelikte bir belge yoksa Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunun m.288 de yazılı sınırları taşan ücret alma iddialarında yazılı delil aranmalı, bu sınırlar altında kalan ücret alma iddialarında ücret miktarları tanıklardan sorulmalı, 506 sayılı Yasa"nın 3/B-D maddeleri ile 5510 sayılı Yasa"nın 6/a-c maddelerinde de olduğu gibi ücretin sigortalı sayılmanın koşulu olan durumlarda ücret alma olgusunun var olup olmadığı özellikle saptanmalıdır. Bu davalarda işverenin kabulünün tek başına hukuki bir sonuç doğurmayacağı göz önünde tutulmalıdır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Somut olayda, davacının davalı işyerinden sigortalı bildiriminin yapılmadığı; ancak davacının tespitini istediği dönemde dava dışı 1036954 sicil sayılı... ait inşaat işyerinde 01.12.2006-16.03.2007 döneminde, 1034325 sicil sayılı ... A.Ş.’ye ait inşaat işyerinde 23.05.2007-02.08.2007 döneminde, 1038626 sicil sayılı ... ait inşaat işyerinde 01.06.2007-31.07.2007 döneminde geçen bir kısım çalışmalarının davalı Kuruma bildirildiği, bu şirketlerin ve davalıya ait işyerinin dosyalarının getirtilmemesi nedeniyle davalı şirketle irtibatlarının olup olmadığının anlaşılamadığı, davalının bu inşaatları yaptığı iddia edildiği halde buna ilişkin sözleşmelerin, alt taşeron sözleşmesi gibi, getirtilmediği, bordrolar getirtilmediğinden dinlenen tanıkların bordro tanıkları olup olmadığının anlaşılamadığı, davalıya ait işyerinin ne zaman Kanun kapsamına girdiğinin, hangi tarihler arasında faal olduğunun, vergi kayıtları, oda kayıtları ve zabıta marifetiyle araştırılmadığı, bordro tanıkları ve komşu işyeri tanıklarının dinlenilmediği, davacının 03.08.2007 tarihinde mesai çıkışı trafik iş kazasında yaralandığı iddiası olmasına rağmen kaza ile ilgili trafik tutanaklarının ve ceza dosyasının getirtilmediği, söz konusu aracın kime ait olduğunun araştırılmadığı anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, uyuşmazlık konusu dönemde davacı adına hizmet bildirimi yapan tüm işyerleri ile davalı işyerinin ilgili ticaret sicil memurluğuna yazı yazılarak ve gerekli araştırmayı yaparak davalı şirketlerin ortakları belirlenip davalı işveren ile davacı adına hizmet bildiren işverenler arasında organik bağ olup olmadığını tespit etmek, davalı ile bildirim yapan işyerlerinin aralarında inşaat işi için alt- üst işveren ilişkisi olup olmadığını araştırmak, bunun için işyerlerinden işyeri dosyaları ile birlikte inşaatlara ilişkin sözleşme ve diğer belgeleri getirtmek, Kurumdan işyeri dosyaları ile tüm dönem bordrolarını getirtmek, davalı işyerinin ve diğer işyerlerinin hangi tarihler arasında faal olduğunun işyeri dosyaları, vergi kayıtları, oda kayıtları ve zabıta marifetiyle araştırmak, davacıya bildirim yapılan işyerleri ile davalı arasındaki ilişkiyi açıklattırdıktan sonra tespiti istenen dönemde çalışması bulunan davalı işyeri ve diğer işyerlerinin bordro tanıklarının adresini ... Kurumu ve zabıta marifetiyle araştırıp, tespit ederek re"sen seçilecek bu tanıkları dinlemek, bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya bunların tanıklığıyla yetinilmediği taktirde, ... ilgili il müdürlüğünden, gerekirse zabıta, vergi dairesi ve meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu iş yeri çalışanlarının; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile sürekli bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, dinlenen tanıklarının ekinde işyeri tescil beyanı detay bilgilerinin olduğu hizmet cetvellerini getirtmek, davacının trafik iş kazası geçirdiğini iddia ettiği aracın kimin adına tescilli olduğunun ve bu aracı kullanırken davacı adına kesilmiş trafik cezasının olup olmadığının emniyet, maliye kayıtlarından araştırılarak, devir edilmiş ise devir tarihini ilgili Trafik Şube Müdürlüklerinden sormak, Kurumdan varsa söz konusu kazaya ilişkin denetim raporu ve

- belgeleri getirtmek, mükerrer hizmet oluşturmayacak şekilde toplanan deliller ışığında varılacak sonuca göre hüküm kurmaktan ibarettir.
Öte yandan,kabule göre de dava kısmen kabul edildiği halde davalılar lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi hatalıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik araştırma ve hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan Zekeriye Aydın"a iadesine, 01.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.