MAHKEMESİ : REYHANLI ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 07/06/2012
NUMARASI : 2010/197-2012/385

Taraflar arasında görülen menfi tespit davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili, S.. B..na bağlı Reyhanlı Devlet Hastanesinin 2008 yılında yeni hizmet binasına geçtiğinde kurulan elektrik trafosunun kullanıma başlanmasını müteakip gelen elektrik faturalar normal sınırların ve fiili kullanımın çok üzerinde gelmeye başladığını, önceki hizmet binasındaki teknik donanım ile yeni binadaki donanımın aynı olduğunu, buna rağmen faturaların hastanenin cihaz donanımı ve fiili kullanabileceği miktarların çok üzerinde olduğunu öne sürerek, müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespiti ile, davalıya ayrı ayrı ödenen 52.632,50 TL, 115.465,530 TL, 52.596,700 TL ve 16.747,86 TL"lik elektrik faturası bedellerinin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faizleri ile birlikte istirdadına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, sayaç değerleri üzerinden yapılan otomatik dönem tahakkuklarının yüksek olduğu iddiasının yerinde olmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, dosya kapsamı ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davalı kurumun faturaları endeks değerlerine göre tahakkuk ettirdiği, enerji bedelinin yüksek gelmesinde davalı tarafın bir kusurunun olmadığı, donanım eksikliğinden dolayı yüksek faturaların geldiği, bu eksikliğin de giderilmesinin davacı tarafın sorumluluğunda olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
09/01/2007 tarihli 26398 sayılı Resmî Gazetede yayınlanan EPDK tarafından Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 16/4. maddesinde "Reaktif enerji miktarını ölçmek üzere gerekli ölçme düzeneği, mevzuat hükümleri çerçevesinde mesken abone grubu dışında kalan müşteriler tarafından tesis edilir. Bu müşterilerden bağlantı gücü 50 kVA’nın altında olanlar çektikleri aktif enerji miktarının yüzde otuz üçünü aşan şekilde endüktif reaktif enerji tüketmeleri veya aktif enerji miktarının yüzde yirmisini aşan şekilde kapasitif reaktif enerji tüketmeleri hâlinde; bağlantı gücü 50 kVA ve üstünde olanlar ise, çektikleri aktif enerji miktarının yüzde yirmisini aşan şekilde endüktif reaktif enerji tüketmeleri veya aktif enerji miktarının yüzde on beşini aşan şekilde sisteme kapasitif reaktif enerji vermeleri hâlinde reaktif enerji tüketim bedeli ödemekle yükümlüdür. Endüktif ve kapasitif enerji tüketimleri itibarıyla söz konusu sınırların ikisini birden aşan veya reaktif enerji ölçme düzeneğini kurma yükümlülüğü bulunmasına rağmen kurmayan ya da mevzuat hükümlerine uygun olarak kurmayan müşterilerin ödemeleri gereken reaktif enerji bedeline ilişkin usul ve esaslar Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliği ve ilgili tebliğleri çerçevesinde kuruma sunulan tarife önerilerinde yer alır.” şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Aynı yönetmeliğin geçici 8. maddesinde ise, " 01/01/2007 tarihinden itibaren bağlantı gücü 50 kVA ve üstünde olan müşteriler çektikleri aktif enerji miktarının yüzde otuz üçünü aşan şekilde endüktif reaktif enerji tüketmeleri veya tükettikleri aktif enerji miktarının yüzde yirmisini aşan şekilde sisteme kapasitif reaktif enerji vermeleri hâlinde, reaktif enerji tüketim bedeli ödemekle yükümlüdür. Bu müşteriler için 01/01/2008’den itibaren Yönetmeliğin 16. maddesi hükümlerinde yer alan oranlar uygulanır." hükmü getirilmiştir.
Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 31. maddesine göre; müşterilerin yeterli, verimli, güvenli, sürekli ve ekonomik hizmet almalarını ve hizmet seçeneklerini öğrenmelerini teminen her türlü bilgilendirme fâaliyeti ilgili tüzel kişiler tarafından ilgili mevzuata uygun olarak yerine getirilir. Müşterilerin bilgilendirilmesi görevi ilgili tüzel kişinin müşteri hizmetleri merkezleri tarafından yürütülür. İlgili tüzel kişiler müşterilere ücretsiz olarak verilmek üzere film, kitap, broşür, katalog gibi araçlar hazırlar.
EPDK tarafından dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler ve görevli perakende satış şirketleri tarife uygulamalarına ilişkin usul ve esaslara ilişkin 3007 sayılı kurul kararının reaktif enerji tarifesi uygulamasının kapsamını düzenleyen 12. maddesi 3. fıkrasına göre; “ilk defa reaktif enerji uygulaması kapsamına giren abonelere yapılacak yazılı bildirim ile 30 gün süre verilerek reaktif enerji ölçü sistemlerini tesis etmeleri istenir. Reaktif enerji ölçü sistemini tesis eden aboneye şirketçe yapılacak buna ilişkin tespit tarihinin içinde bulunduğu fatura döneminden sonraki ilk fatura dönemi itibariyle reaktif enerji tarifesi uygulanır. Yapılan bildirime rağmen reaktif enerji ölçüm sistemini tesis etmeyen abonelere bildirimin yapıldığı fatura döneminden sonraki ikinci faturalama döneminde 13. maddenin 2. fıkrası ve 14. maddenin 2. fıkrasına göre reaktif enerji uygulaması yapılır.
EPDK tarafından yayınlanan “21 Dağıtım Şirketi İçin Tarife Uygulamalarına İlişkin Usul ve Esaslarına İlişkin” 3002 sayılı kararın 8. maddesinin Reaktif Enerji Tarifesini ilişkin bölümünde “ilk defa reaktif enerji uygulaması kapsamına giren abonelere yapılacak yazılı bildirim ile 30 gün süre verilerek reaktif enerji ölçü sistemlerini tesis etmeleri istenir. Reaktif enerji ölçü sistemini tesis eden aboneye şirketçe yapılacak buna ilişkin tespit tarihinin içinde bulunduğu fatura döneminden sonraki ilk fatura dönemi itibariyle reaktif enerji tarifesi uygulanır. Yapılan bildirime rağmen reaktif enerji ölçüm sistemini tesis etmeyen abonelere bildirimin yapıldığı fatura döneminden sonraki ikinci faturalama döneminde bu maddenin (A.2.) ve (B.2) alt bentlerine göre reaktif enerji uygulaması yapılır” hükmü getirilmiştir.
Somut olaya gelince, mahkemece bilgisine başvurulan bilirkişi tarfından düzenlenen 2/01/2011 havale tarihli raporda, davacı tesisinde tüketilen enerjinin faturalandırılmasında normal tüketimin dışında sistemin mevcut yönetmeliklere göre ölçülen reaktif enerjinin aktif enerjiye oranının % 20 sini geçmiş olmasına bağlı olarak reaktif enerji bedelinin tahakkuk ettirildiğini, bu nedenle faturaların normalin üstünde olduğunu, reaktif enerji bedelinin ödenmemesi için sabit kondansatör takılması ve sistemdeki oranların günlük takip edilmesi gerektiğini açıklamıştır. Davaya konu ödemeler, reaktif tüketim ile ilgili olup, davacı bu ödemeyi aktif tüketim nedeniyle değil, reaktif oranlarını aşması nedeniyle ödemiştir. Reaktif güç, elektrik enerjisi ile çalışan motor ve trafo gibi sistemlerin şebekeden çektiği faydalı çalışma yükü (aktif güç) yanında, sahip oldukları karmaşık yükleme etkileri nedeniyle aynı şebekeden çektiği faydasız ve zararlı bir yükü (gücü) ifade eder. Reaktif güç kompanzasyon sistemleri ile sisteme kapasitif güç eklenerek söz konusu olumsuzluk azaltılır ve tümüyle giderilir. Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 31. maddesinde müşterilerin verimli, güvenli ve ekonomik hizmet almalarını ve hizmet seçeneklerini öğrenmelerini teminen bilgilendirme fâaliyeti davalı tarafından ilgili mevzuata uygun olarak yerine getirilip getirilmediği, meri mevzuat ve EPDK kararları doğrultusunda davacının takması gereken reaktif ölçüm cihazlarını taktırmak için davalı kurum tarafından davacıya usulüne uygun şekilde yazılı veya sözlü bildirimde bulunulup bulunulmadığı mahkemece araştırılmamıştır. Davalı idarenin yukarıda açıklanan yönetmelik hükümleri çerçevesinde kendisine düşen edimi ifada ihmal gösterip göstermediği, dolayısıyla BK.nun 98/2 nci maddesi delaletiyle sözleşme ilişkilerine de uygulanması gereken BK.nun 44. maddesi uyarınca müterafik kusurlu olup olmadığı uzman bilirkişi heyeti tarafından değerlendirilmemiştir.
Davalı idarenin yukarıda açıklanan yönetmelik hükümleri çerçevesinde kendisine düşen edimi ifada ihmal gösterdiğinin veya bilgilendirme fâaliyetini ilgili mevzuata uygun olarak yerine getirmediğnin tespiti halinde, bu durumun davalı açısından müterafik kusur teşkil edeceği kuşkusuzdur.
Hal böyle olunca, mahkemece öncelikle dosyanın önceki bilirkişi dışında oluşturulacak üç kişilik uzman bilirkişi kuruluna verilmesi, bilirkişi heyetinden, belirlenen tüketim bedelinden, davalı şirketin müterafik kusuru nedeniyle 818 sayılı BK. nun 98/2. maddesi (6098 sayılı TBK.nun 114/2) delaletiyle 44. maddesi (6098 sayılı TBK 52) uyarınca indirim yapılıp yapılamayacağı hususlarının değerlendirilip, davalının davacı taraftan isteyebileceği bedelin Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği ve sözleşme hükümlerine göre belirlenmesi konusunda yeni bir rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 03.04.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.