21. Hukuk Dairesi 2014/25216 E. , 2015/7069 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının 03.09.2007-18.1.2010 tarihleri arasında davalı işyerinde çalıştığı dönemde almakta olduğu gerçek ücretinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece,davanın kısmen kabulü ile davacı ..."ın davalı işveren nezdinde,-01.01.2009-01.12.2009 tarihleri arasında aylık 1.500,00 TL net SPEK ile çalıştığını, 02.12.2009-18.01.2010 tarihleri arasında aylık net 1.600,00 TL SPEK ile çalıştığının tespitine, davacının 2007 ve 2008 yıllarına ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
Uyuşmazlık, somut olayda ücret olgusunun ispatı konusunda, mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davacı işçi, davalı işyerinde asgari ücretin üzerinde bir ücretle muhasebeci olarak çalıştığını ileri sürmektedir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının Meslek Lisesi Bankacılık Bölümü mezunu olduğu, 03.09.2007-11.11.2007 tarihleri arasında davalı şirkete ait 187994 sicil numaralı işyerinde, 12.11.2007-18.1.2010 tarihleri arasında davalıya ait 1150818 sicil numaralı işyerinde sigortalı çalışmalarının bulunduğu, davacının prime esas kazanç miktarlarının asgari ücret üzerinden Kuruma bildirildiği, davalıya ait işyerince 2007-2008 yılları arasında tanzim edilen ücret bordrolarının imzalı,2 009/1.ay ile 2010/1.aylar arası tanzim edilen ücret bordrolarının ise imzasız olduğu, davalı şirket adına düzenlenen 29.6.2009 tarihli yazıda davacının net ücretinin 1500 TL olduğunun belirtildiği, ancak işverence bu belgede atılı bulunan imzanın inkar edildiği, mahkemece inkar edilen bu belgeye dayanılarak hüküm tesisi yoluna gidildiği anlaşılmaktadır.
Gerçek ücretin tespiti istemini içeren bu tür davaların kamu düzenini ilgiledirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği, Yargıtayın ve giderek Dairemizin yerleşmiş ictihadı gereğidir. 506 sayılı Yasa"nın 77. madde 1. fıkrasında prim hesabında gözönünde tutulacak kazançlar belirtilmiş, 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Yasa"nın 80.maddesinde de benzer düzenlemeye yer verilmiştir.Yasal dayanağı 506 sayılı Yasa"nın 77/1. ve 79/10. maddesi olan bu tür davalarda, hizmetleri Kuruma bildirilen davacının aldığını iddia ettiği ücret konusu üzerinde durulmalı bildirilen sürenin evvelinde bir belge yoksa Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu m.288 de yazılı sınırları aşan ücret alma iddialarında yazılı delil aranmalı bu sınırlar altında kalan ücret alma iddialarında ücret miktarları tanıklardan sorulmalı 506 sayılı Kanun madde 3 B ve D de olduğu gibi ücretin sigortalı sayılmanın koşulu olan durumlarda ücret alma olgusunun var olup olmadığı özellikle saptanmalıdır. Bu davalarda işverenin kabulünün tek başına hukuki bir sonuç doğurmayacağı gözönünde tutulmalıdır.
Yapılacak iş, işverence imzası inkar edilen 29.6.2009 tarihli belgede bilirkişi marifeti ile imza incelemesi yaptırmak, davacı adına banka kanalı ile ücret ödemesi yapıldığı iddia edildiğine göre banka kayıtlarını araştırmak, keşif ve bilirkişi incelemesi ile işyerinin kapsam ve kapasitesini belirlemek, gerektiğinde işverenin bordrolarında kayıtlı diğer işçilerin beyanına başvurmak, işverenin yaptığı bildirimler ile çalışan işçilerin niteliklerini de karşılaştırarak, işverenin çalıştırdığı işçilerin kıdem ve pozisyonuna göre gerçek ücreti üzerinden bildirilip bildirilmediği üzerinde durmak, davacının asgari ücret ile çalışması olağan olmayan nitelikli bir işçi olup olmadığını, nitelikli bir işte çalıştırılıp çalıştırılmadığını belirlemek, asgari ücretle çalışmasının olağan olmadığı belirlendiği takdirde, işverenin aynı pozisyondaki işçilere ödediği ücretlerin gerçeğe uygun olup olmadığını değerlendirmek, bu bildirimlerin gerçeğe uygun olduğunun belirlenmesi halinde, bu ücretleri esas almak, aksi takdirde benzer işi yapan işyerlerinden, gerektiğinde ilgili meslek odasından ve Türkiye İstatistik Enstitüsü"nden emsal ücret araştırması yaparak, elde edilecek sonuca göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 02.04.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.