BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : İŞE İADE

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkili hakkında ... tarafından uygulanan idari para cezasının iş müfettişi yardımcısı...tarafından düzenlenmiş olan 25/01/2016 tarihli 10051.PRG.13 sayılı teftiş raporunda yer alan tespit, değerlendirme ve hesaplamalara dayandığını, ancak uygulanan idari para cezasının 4857 Sayılı İş Kanunu ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu"na aykırılıklar içerdiğini, iş müfettiş yardımcısı raporunun müvekkiline 27/06/2016 tarihinde kurumda imza karşılığı tebliğ edildiğini, raporda müvekkiline uygulanan idari para cezasının bir kısmının müvekkili ile alt işverenleri arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunun tespitine dayandırıldığını, müvekkilinin işveren değil alt işveren konumunda bulunduğunu, asıl işverenin .... projesini yürüten... Gayrimenkul Geliştirme İnş. San. ve Tic. A.Ş. olduğunu, müvekkili firmanın işverence yürütülen inşaat işinin ayrı uzmanlık gerektiren mekanik tesisat işini alt işveren olarak yürüttüğünü, müfettiş yardımcısı raporunda müvekkili şirket tarafından hizmet satın alınan ... adlı şahıs firmasının ve.... Mekanik İnş. Makina Turizm Gıda San ve Tic. Ltd. Şti nin müvekkilinin alt işvereni olarak kabul edilmesinin 4857 sayılı Kanun ve Alt İşverenlik Yönetmeliği hükümlerine göre mümkün olmadığını, zira alt işverenin alt işvereni şeklinde bir ilişkinin yasa ve yönetmelikte yer almadığını, bu durumun ... iş yeri kayıtlarında da görüldüğü, müvekkili firmanın alt işvereni olarak kabul edilen şirketlerin ... işyeri tescil kayıtlarında... A.Ş. firmasının alt işverenleri olarak tescilli olduğunun, ayrıca müfettiş yardımcısının raporunda yer alan hafta tatili çalışması, işyerinde elden ücret ödenmesi yapılması ve fiili kaydi ücret farkı bulunması, ücret ödeme zamanı, 31 gün çeken aylar ücret farkı, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, fazla çalışma ücreti ve aylık ücret bordrolarında tahakkuk eden ücretlerin işçilerin banka hesaplarına eksik veya fazla aktarılmış olması başlıkları altında yapılan değerlendirmelere göre de uygulanan idari para cezalarının, yasal dayanaklarının bulunmadığının bu cezalara esas alınan rapordaki tespit ve görüşlerle cezaların iptalinin gerektiği yukarıda açıklanan tüm nedenlerle iş müfettiş yardımcısı Burhan Tarhan tarafından düzenlenmiş olan 25/01/2016 tarihli 10051.PRG. 13 sayılı teftiş raporundaki tespit ve görüşlerden 4857 ve 5326 sayılı Kanun hükümlerine açıkça aykırı olan ve dilekçesinde maddeler halinde belirtilen ceza uygulamalarına esas bölümlerin ve buna göre uygulanan idari para cezalarının iptaline, muvazaaya dayalı müfettiş raporunun iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; kurumca yazılan 22/06/2016 tarih ve 25877 sayılı üst yazıda" Söz konusu raporun tarafınıza tebliğ tarihinden itibaren 30 işgünü içinde tarafınızca yetkili iş mahkemesine itiraz edilmemesi veya Mahkemece muvazaalı işlemin tespitinin onanması halinde 4857 sayılı İş Kanununun 2. ve 3. Maddeleri uyarınca işyerleriniz hakkında ayrı ayrı 2015 yılı için geçerli olan 16.765,00TL tutarında idari para cezası 4857 sayılı İş Kanunu"nun 98. maddesi uyarınca uygulanacaktır." şeklinde yasal hakların hatırlatıldığı bildirimin yapıldığını, davacıya 29/06/2016 tarihinde tebliğ edilen müfettiş raporuna göre dava açma tarihinin Mahkemece tetkik edilerek süresi içinde dava açılmadığının tespiti halinde davanın süre yönünden reddine karar verilmesini, iş bu davanın konusu ile İzmir 5. İş Mahkemesi 2016/459 esas sayılı dava dosyasında da aynı rapor aleyhine muvazaa tespitine itiraz edildiği her iki dava dosyasının dava konusu rapor aynı olup müvekkili Kurum adına dava açıldığını, davalar arasında fiili ve hukuki bağlantı bulunması sebebi ile birleştirme kararı verilmesini talep ederek, husumet itirazında bulunduklarını, dava konusu işlemin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından gerçekleştirildiğini, söz konusu davada husumet yalnızca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı"na yöneltilmesi gerektiğini, müvekkili Kurumun inceleme yapılması konusunda herhangi bir talimat ve müdahalesi bulunmadığı gibi raporun oluşturulmasına, yapılan tespitlere de herhangi bir müdahalesi olmadığını, incelemeyi gerçekleştiren müfettişlerin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı talimat ve denetimine tabi olduğunu, müvekkili kurumun sadece raporun taraflara tebliği aşamasında görev aldığını daha önceki aşamalarında müdahale yetkisi söz konusu olmadığını, bu nedenle müvekkili kurumun taraf sıfatının bulunmadığından husumet itirazında bulunduklarını, davacı Egefer Isı Sistemleri San ve Tic. Ltd. Şti ile ... ve.... Mekanik İnş. Mak. Turz. Gıda Ve Tic. Ltd. Şti. arasında yapılan alt işverenlik ilişkisinde muvazaa bulunduğunu, bunun ..."ın,.... Mekanik şirketi yetkili Murat Tümer"in ifadelerinde kabul ettiklerini, davacı işveren tarafından verilen ifade de bunun kabul edildiğini, bu nedenle müfettiş raporundaki muvazaa tespitinin mevzuata ve uygulamaya uygun olduğunu, müfettiş raporundaki işçi alacaklarına ve diğer aykırılıklara ilişkin tespitlere karşı somut delillerin dosyaya sunulmadığını, bu tespitlere karşı iptali gerekmektedir şeklinde bir savunma getirildiğini, yukarıda açıklanan nedenlerle cevap dilekçeleri ile dosyaya sunulan müfettiş raporu ve ekindeki belgeler ile yapılan tespitler sabit olduğundan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece muvazaaya yönelik tespite ilişkin müfettiş raporunun iptali istemine dair davanın 4857 sayılı İş Kanunu"nun 3. maddesinin 2. fıkrasına göre hafta tatili olan pazar günleri ile 5-6-7 Temmuz 2016 tarihleri arasındaki Ramazan Bayramı günleri çıkarıldıktan sonra en geç 30 iş günü sonu olan 08.08.2016 günü mesai saati bitimine kadar, işçi alacaklarına ilişkin kısmın iptaline ilişkin davanın ise en geç 29.07.2016 günü mesai saati bitimine kadar açılmasının gerektiği, davanın ise 11.08.2016 tarihinde yasal süresinden sonra açıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davacı taraf istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu :
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- 4857 sayılı İş Kanunu’nun 92. maddesine göre :
“91.madde hükmünün uygulanması için iş hayatının izlenmesi, denetlenmesi ve teftişiyle ödevli olan iş müfettişleri, işyerlerini ve eklentilerini, işin yürütülmesi tarzını ve ilgili belgeleri, araç ve gereçleri, cihaz ve makineleri, ham ve işlenmiş maddelerle, iş için gerekli olan malzemeyi 93 üncü maddede yazılı esaslara uyarak gerektiği zamanlarda ve işçilerin yaşamına, sağlığına, güvenliğine, eğitimine, dinlenmesine veya oturup yatmasına ilişkin tesis ve tertipleri her zaman görmek, araştırmak ve incelemek ve bu Kanunla suç sayılan eylemlere rastladığı zaman bu hususta T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılacak İş Teftişi Tüzüğünde açıklanan şekillerde bu halleri önlemek yetkisine sahiptirler.
Teftiş, denetleme ve incelemeler sırasında işverenler, işçiler ve bu işle ilgili görülen başka kişiler izleme, denetleme ve teftişle görevli iş müfettişleri ve işçi şikayetlerini inceleyen bölge müdürlüğü memurları tarafından çağrıldıkları zaman gelmek, ifade ve bilgi vermek, gerekli olan belge ve delilleri getirip göstermek ve vermek; iş müfettişlerinin birinci fıkrada yazılı görevlerini yapmaları için kendilerine her çeşit kolaylığı göstermek, bu yoldaki isteklerini geciktirmeksizin yerine getirmekle yükümlüdürler.
Çalışma hayatını izleme, denetleme ve teftişe yetkili iş müfettişleri ile işçi şikayetlerini incelemekle görevli bölge müdürlüğü memurları tarafından tutulan tutanaklar aksi kanıtlanıncaya kadar geçerlidir. İş müfettişleri tarafından düzenlenen raporların ve tutulan tutanakların işçi alacaklarına ilişkin kısımlarına karşı taraflarca otuz gün içerisinde yetkili iş mahkemesine itiraz edilebilir”.
Mahkemece işçilere karşı açılan davanın 30 günlük hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığı ve raporun kesinleştiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmişse de Yargıtayın yerleşmiş uygulamasına göre iş gününün hesabında başvuru yapılacak merciin çalışma günleri gözönünde tutularak cumartesi günlerinin dikkate alınıp alınmaması icap eder. Somut olayda itiraz davasının açılacağı mahkeme cumartesi ve pazar günleri açık bulunmadığı için bu günlerin işgünü olarak kabulü mümkün değildir. Mahkemece işin esasına girilerek hüküm kurulması gerekirken yazılı gerekçe ile davanın reddi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 07.05.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.