Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı ... Mekanik Tesisat İmalat Taahhüt Ticaret Limited Şirketi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 26. maddesi olup, Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme, hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir.
5510 sayılı Kanunun 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 21. maddesindeki; “İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir. İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınır…” düzenlemesi getirilmiş ise de, söz konusu düzenlemenin, anılan Kanunda, yürürlüğü öncesinde gerçekleşen olaylardan kaynaklanan rücuan tazminat davalarında uygulanmasına olanak veren bir düzenleme bulunmadığı ve genel olarak Kanunların geriye yürümemesi (geçmişe etkili olmaması) kuralı sonucu olarak davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 87 ve 26. maddeleridir.
Sigortalı ..."nın 27.08.2008 tarihinde geçirdiği iş kazasında %43.2 oranında malül kaldığı, sigortalıya bağlanan peşin değerli gelirlerin, geçici iş göremezlik ödeneğinin ve tedavi masrafının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilinin istendiği davada, mahkemece, davalı ... Yapı İnşaat ... Nakliyat Tekstil İthalat İhracat Turizm Sanayi Ticaret Limited Şirketinin alt işveren, davalı ... Mekanik Tesisat İmalat Taahhüt Ticaret Limited Şirketinin asıl işveren olarak kabulü ile davalı ... Yapı İnşaat Gıda Nakliyat Tekstil İthalat İhracat Turizm Sanayi Ticaret Limited Şirketinin %60, davalı ... Mekanik Tesisat İmalat Taahhüt Ticaret Limited Şirketinin 30, kazalı sigortalının %10 oranında kusurlu olduğu kabul edilerek davanın kabulüne dair hüküm kurulmuştur.
Dosya kapsamında mahkemece, ada 8 etapta bulunan inşaatın dava dışı ... Konut Yapı Kooperatifine ait olup olmadığı belirlenip şayet kooperatife ait ise asıl işveren sıfatıyla kooperatifin kusuru irdelenmemiştir.
506 sayılı Kanunun 87. maddesi hükmüne göre aracı, bir işte veya bir işin bölüm veya eklentisinde işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran 3. kişidir.
Asıl işveren taşeron ilişkisinin varlığı için öncelikle, işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir.
İşin belirli bir bölümünde değil de, tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenler de asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Aracı sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise; asıl işverenden istenilen işin, asıl iş ya da işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
Mahkemece, açıklanan hususlar çerçevesinde ada 8 etapta bulunan inşaatın dava dışı ... Konut Yapı Kooperatifine ait olup olmadığı belirlenmeli, şayet kooperatife ait ise asıl işveren sıfatıyla kooperatifin kusuru irdelenerek olayın gerçekleştiği iş kolunda iş güvenliği bakımından uzman kişilerden oluşan bilirkişi heyetinden açıklanan bu hususlar çerçevesinde yeniden uygun bir kusur raporu alınmalı, varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Mahkemenin, bu maddi ve hukuki olguları dikkate almaksızın eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar vermiş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı ... Mekanik Tesisat İmalat Taahhüt Ticaret Limited Şirketi vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve davacı Kurum ile davalı ... Yapı İnşaat Gıda Nakliyat Tekstil İthalat İhracat Turizm Sanayi Ticaret Limited Şirketi yönünden kusura ilişkin olarak lehlerine oluşan usuli kazanılmış hak gözetilerek bir karar verilmek üzere hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalı Soykaya Mekanik Tesisat İmalat Taahhüt Ticaret Limited Şirketi"ne iadesine, 05.03.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.