Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmekle istemin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 11.04.2012 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu yaralanan sigortalıya bağlanan gelirin davalı işverenden tahsili istemine ilişkin olup, davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun 21. maddesidir.
İnceleme konusu davada; davalı şirketin ... İli, ... İlçesinde bulunan ve ... Çelik Ltd. Şti"ne ait fabrika inşaatında çatı yapım işini aldığı, olay günü sigortalının ustası ile beraber yağmur oluklarını monte etmek üzere çatıya çıktıkları ve burada çalışırken aşağıya eğilmek için tuttuğu profilin kopması neticesi düşerek vefat ettiği anlaşılmaktadır. Ceza dosyasında alınan ek raporda; çatı yapım işinin 05.01.2012 tarihinde bitirildiği, daha sonra aşırı kar yağışı nediyle çatının bir kısmının çöktüğü, çökmenin çelik imalatı nedeniyle olmadığı, betonarme kolonlara konulması gereken ankrajların hiçbirisinin konulmaması sonucu meydana geldiği, bu işin sorumluluğunun da ... Ltd. Şti."ne ait olduğu, çatının çökmesi nedeniyle ilgili firma tarafından davalı şirketten bir ekip istenildiği, yardımcı olmak amacıyla bu ekibin gönderildiği, bu ekibin ... Ltd. Şti."nin şantiye şefi sorumluluğunda çalıştığı, fabrika binası yapım işinde 17.03.2011 tarihinde yapı müteahhitliğini ... İnş. Yap. Taah. Tic. A.Ş."nin üstlendiği, 23.09.2011 tarihinde yapı müteahhidinin istifası üzerine yapı müteahhitliğini ... San. Tic. A.Ş."nin üstlendiği ve yapı ruhsatında yapı sahibinin ve yeni müteahhidin ... İnş. San. Tic. Ltd. Şti. olduğu belirtilerek ve ... Demir Çelik San.Tic.A.Ş."nin üst işveren olduğu değerlendirilerek yetkilisi ... tali kusurlu bulunmuştur.
506 sayılı Kanunun 87. maddesi hükmünde tanımlandığı üzere taşeron; bir işte ya da bir işin bölüm veya eklentilerinde asıl işverenden iş alan ve kendi adına sigortalı çalıştıran 3. kişidir.
Asıl işveren taşeron ilişkisinin varlığı için öncelikle işin başka bir işverenden alınmış olması, bir başka ifade ile asıl işverenin işverenlik sıfatına devredilen iş dolayısıyla sahip olması, asıl işyeri ya da işyerinden sayılan yerlerde kendi adına işçi çalıştırıyor olması gerekir. İşin belirli bir bölümünde değil de tamamının bir bütün halinde ya da bölümlere ayrılarak başkalarına devredildiği, işten bu yolla tamamen el çekildiği, sigortalı çalıştırılmadığı için işveren sıfatının haiz olunmadığı durumda ise, bunları devralan kişiler alt işveren, devredenlerde asıl işveren olarak nitelendirilemeyecektir.
Aracı sıfatının kazanılmasında diğer koşullar ise, asıl işverenden istenilen işin, asıl iş yada işyeriyle ilgili işin bir bölümünde veya işyeri eklentilerinde alınmış olması ve bu işte işi alanın kendi işçilerinin çalıştırılması ve bu nedenle de işveren sıfatına sahip olunmasıdır.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 74. (818 sayılı Borçlar Kanunu 53.) maddesi hükmü gereğince, hukuk hakimi kesinleşen ceza mahkemesi kararındaki maddi olgu ile bağlıdır. Ceza mahkemesi kendine has usuli olanakları nedeniyle hükme esas aldığı maddi olayların varlığını saptamada daha geniş yetkilere sahiptir. Bu nedenle, hukuk hakiminin, ceza hakiminin fiilin hukuka aykırılığını ve illiyet bağı saptayan maddi vakıa konusundaki kabulü ve ceza mahkemesinin kabul ettiği olayın gerçekleşme şekli, diğer bir deyişle maddi vakıanın kabulü konusunda kesinleşmiş olan bir mahkumiyet veya maddi vakıa tespiti yapan beraat hükmüyle bağlı olacağı hem ilmi (Prof Dr. Kemal Gözler, “Res Judicata’nın Türkçesi Üzerine”, ... Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 56, Sayı 2, 2007, s.45-61) hem de kökleşmiş kazai içtihatlarla benimsenmiş bulunmaktadır.
Yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda davalı ... İnş. Müh. San. Tic. Ltd. Şti. ile Ersoylar Çelik Ltd. Şti. arasında yapılmış olan sözleşmeler celp edilerek ilgili şirketler arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi olup olmadığının araştırılması, ... . Asliye Ceza Mahkemesinin 2012/1732 Esas sayılı ceza dosyası ile ... . İş Mahkemesinin 2012/39 Esas sayılı tazminat dosyasının da celp edilerek, işçi sağlığı ve iş güvenliği ile iş kazasının vuku bulduğu iş kolunda uzman bilirkişi heyetinden tarafların kusur oran ve aidiyetini belirleyen, oluşa uygun kusur raporu alındıktan sonra karar verilmesi gerekmektedir.
Mahkemece belirtilen maddi ve hukuki olgular uyarınca araştırma yapılarak hasıl olacak sonuca göre hüküm kurulması gerekirken, yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 05.03.2018 günü oybirliği ile karar verilmiştir.