11. Hukuk Dairesi 2017/1464 E. , 2018/7019 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ(TİCARET MAHKEMESİ SIFATIYLA)
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hasımsız olarak görülen davada ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 26/02/2016 tarih ve 2015/786-2016/270 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesinin davacı vekili ve ilgili kişi sıfatıyla ... Bankası vekili tarafından istenildiği ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davacı şirkete ait, içinde hiç kullanılmamış 25 adet çek yaprağı bulunan çek koçanının kaybolduğunu ileri sürerek davaya konu 25 adet çekin iptalini istemiştir.
... Bankası vekili, ilgili kişi sıfatıyla, mahkemece davaya konu çekler üzerine konulan ödeme yasağına itiraz dilekçesinde, iptali istenilen ... ve ... seri nolu çeklerin, temlik cirosuyla kendilerine verilmiş olduğunu, müvekkilinin bahsi geçen çeklerin yetkili hamili olduğunu ileri sürerek çekler üzerine konulan ödeme yasağının kaldırılmasını talep etmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda, ...’nın ilgili hükümleri gereğince Ticaret Sicil Gazetesinde 3 defa ilan yaptırıldığı, ilanlar neticesinde, ... Bankası T.A.O. tarafından mahkemeye başvurularak, iptali istenilen, ... ve ... seri nolu çeklerin ellerinde olduğunun bildirildiği, iptali istenilen diğer çeklere ilişkin ise, 3. kişilerce yapılan bir başvurunun bulunmadığı gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne, kararda seri numaraları belirtilen çeklerin iptaline, ... ve ... seri nolu çeklere ilişkin talebin ise reddine karar verilmiştir.
Kararı davacı vekili ve ilgili kişi sıfatıyla ... Bankası vekili temyiz etmiştir .
1-) Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Hasımsız olarak açılan davalarda, üçüncü kişilerin davaya müdahaleleri halinde davanın çekişmeli duruma gelmesi mümkün ve gerekliyse de, çek iptali davalarında
yukarıda açıklanan prosedür gereğince, kararda üçüncü kişilerin hakkını zedeleyen hükümler bulunsa dahi karar onun bakımından kesin hüküm teşkil etmeyeceğinden, hasımsız şekilde açılan davaya üçüncü kişilerin asli ya da fer"i müdahale imkanı yoktur. Somut olayda, mahkemece görülüp, sonuçlandırılan davada verilen hükmün, müdahil çek hamili sıfatı ile üçüncü kişi tarafından temyiz edildiği, bu hali ile değinilen ilkeler ışığında, mümeyyiz çek hamilinin davada taraf sıfatlarının olmadığı ve esasen eldeki davanın tarafı olma imkanlarının da bulunmadığı anlaşılmakla, ilgili kişi ... Bankası T.A.O vekilinin temyiz isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.
2-) Davacı vekilinin temyiz itirazlarına gelince, mahkemece, kararda seri numaraları belirtilen çeklere ilişkin olarak yetkili hamil olduğunu iddia eden ...tarafından yasal süre içerisinde başvuru yapıldığından bahisle talebin reddine karar verilmiş ise de, keşidecinin, keşidecisi olduğu çekin zayi nedeniyle iptalini talep etme hakkı bulunmamaktadır. Bu itibarla mahkemece, keşidecinin çekin iptalini talep edemeyeceği gerekçesiyle anılan çekler hakkındaki davanın reddine karar verilmesi gerekirken, çeklere ilişkin olarak yetkili hamil olan 3. kişi tarafından başvuru yapıldığından bahisle davanın reddine karar verilmesi doğru değilse de, sonuç itibariyle doğru olan ret kararının onanması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan gerekçelerle açıklanan nedenlerle ilgili kişi ...vekilinin temyiz isteminin REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile hükmün ONANMASINA, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden ilgili kişi sıfatıyla T. Vakıflar bankasına iadesine, aşağıda yazılı bakiye 6,70 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 13/11/2018 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY
1-Dava, zayii nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir.
2-Davaya konu somut olayda, davacı vekili, müvekkilinin keşidecisi olduğu toplam 25 adet çek yaprağının kaybolduğu ve akıbetlerinin bilinmediğini ileri sürerek söz konusu çeklerin zayii nedeniyle iptallerine karar verilmesini talep edilmiştir.
3-Yargılama sırasında, dava dışı ... vekili, üç aylık yasal ilan süresi içinde davaya konu çeklerden iki adedinin müvekkilinde bulunduğunu ve temlik cirosuyla müvekkiline geçtiğini beyan ederek bu iki çek yönünden davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, ...’ın elinde bulunan iki adet çek yönünden davanın reddine, 23 adet çek yaprağı içinse davanın kabulüne karar verilmiştir.
4-Mahkeme kararı, davanın reddedildiği iki adet çek yönünden davacı tarafça temyiz edilmiş olup, esasen keşidecinin kendi elinde çıkmadan kaybolan çeklerle ilgili iptal davası açma hakları olmamasına rağmen, iki adet çek yönünden mahkemece farklı gerekçeyle davanın reddi kararı sonucu itibariyle doğru olmakla davacının temyiz isteminin reddi ile bu kısma ilişkin hükmün onanmasına dair Daire heyeti üyeleri arasında bir görüş ayrılığı bulunmamaktadır.
5-Dosya ilgilisi ... vekili tarafından, temyiz dilekçesinde, daha önce dile getirmediği ... sayılı üçüncü bir çekin daha müvekkilinin elinde olduğu iddiasıyla, bu çek yönünden davanın kabulüne karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle mahkeme hükmünün bozulması isteminde bulunmuştur. Daire heyet çoğunluğu tarafından, davada taraf sıfatı bulunmadığı için çeki elinde bulundurduğunu ileri süren ...’ın temyiz isteminin reddine karar verilmiş ise de, çekişmesiz yargı işleri karar tarihi itibariyle 1086 sayılı HUMK’nın 2004 öncesindeki hükümleri doğrultusunda temyiz kanun yoluna tabi olup, 1086 S. HUMK’nın 26.09.2004 T. ve 5236 S. K. ile değişiklikten önceki metninde yer alan “Madde 427 - (Değişik madde: 16/07/1981 - 2494/23 md.) Mahkemelerden verilen nihai kararlara karşı temyiz yoluna başvurulabilir. Davada haklı çıkmış olan taraf da hukuki yararı bulunmak şartıyla, hükmü temyiz edebilir” hükmü uyarınca, temyiz yoluna başvurabilecek kişiler yönünden kanunda bir sınırlama yapılmamıştır. Nitekim, Yargıtay HGK’nın 17.05.1967 T. ve 4/322-265 sayılı kararında da, “hüküm ile kendisine bir külfet yüklenen veya bir hakkı ihlal olunan kimsenin de kararı temyize hakkı vardır” şeklindeki içtihatla, açık bir şekilde menfaati zedelenen üçüncü kişilerin kararı temyize haklarının bulunduğu kabul edilmiştir. Bu nedenle, dava dışı ... vekilinin hükmü temyiz etmede hukuki yararının bulunduğu kabul edilmelidir. Bununla birlikte, mümeyyiz ... vekili, ... 760.maddeleri devamı uyarınca üç aylık ilan süresi ve yargılama sırasında dile getirmediği çek yönünden iptal talebinde bulunamayacağından, anılan çek yönünden kararı temyiz etme hakkı bulunmadığı gerekçesiyle temyiz isteminin reddine karar verilmesi gerekirken, Daire çoğunluğu tarafından, ...’ın temyizinin, davada taraf sıfatı bulunmadığı gerekçesiyle temyiz isteminin reddine ilişkin görüşüne katılmıyoruz.