MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacılar, ..."nın eşi,diğer davacıların babası olan Kıyas"ın elektrik direğine tırmanırken elektrik çarpması sonucu düşerek vefat ettiğini, davalının kusursuz sorumlu olduğunu ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı olmak üzere Zeliha için 50.000.00.- TL manevi, 500.00.- TL maddi, Mustafa için 25.000.00.- TL manevi, 500.00.- TL maddi , Betül için 25.000.00.- TL manevi, 500.00.- TL maddi, Mesut için 50.000.00.- TL maddi, 500.00.- TL manevi tazminatın olay tarihinden yasal faizi ile tahsiline karar verilmesini talep etmiştir .
Davalı, arıza onarım bakım işlerinin ihale edildiğini, illiyet bağının bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir .
Mahkemece, davacılardan ..., ... ve ..."ın maddi tazminat (destekten yoksun kalma) taleplerinin ayrı ayrı kabulü ile, taleple bağlı kalınarak her bir davacı için 500,00 TL"den toplam 1.500,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının kaza tarihi olan 24/08/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacılara verilmesine, davacı küçük ..."ın maddi tazminat (destekten yoksun kalma) talebinin kısmen kabulü ile, 43.444,70 TL destekten yoksun kalma tazminatının kaza tarihi olan 24/08/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacı ..."a verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, davacılardan ..., ... ve ..."ın manevi tazminat istemlerinin ayrı ayrı kısmen kabulü ile, davacı ... için 12.000,00 TL, diğer davacı çocuklar ... ve ..."ın her biri için ayrı ayrı 7.000,00 TL"den toplam 26.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 24/08/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacılar ..., ... ve ..."a verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, davacı ... için talep edilen 500,00 TL manevi tazminat isteminin kabulü ile, 500,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 24/08/2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacı ..."a verilmesine karar verilmiş ,hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir .
6098 sayılı yeni Türk Borçlar Yasası’nın 69’uncu ve önceki 818 sayılı Borçlar Yasası’nın 58’inci maddelerinde “bir binanın veya diğer yapı eserlerinin malikleri, bunların yapımındaki bozukluklardan veya bakımındaki eksikliklerden” sorumlu ve bir kusurları söz konusu olmaksızın “doğan zararı gidermekle yükümlü” tutulmuşlardır. Bu sorumluluğa öğretide “kusursuz sorumluluk” veya daha geniş tanımıyla “kusura dayanmayan nesnel sebep sorumluluğu” denilmektedir. Burada malike kurtuluş kanıtı sunma olanağı tanınmamıştır. Malik, ancak illiyet bağını kesen sebeplerin (mücbir sebep, zarar görenin kendi kusuru, üçüncü kişinin ağır kusuru gibi ) varlığı durumunda sorumluluktan kurtulabilir.
Sorumlu kişi veya işletmenin, kusurlu olup olmaması, özen ödevini yerine getirip getirmemesi, işletme veya nesnede (şeyde) bir bozukluk veya noksanın bulunup bulunmaması, meydana gelen zararın tazmin borcu yönünden bir etkiye sahip değildir. Zira bunların sebep oldukları zararlarda, kusurun bulunup bulunmadığı ya da rolünün olup olmadığının çoğu zaman bilinemediği veya ispat edilemediği gibi, sorumlu kişi veya işletme, her türlü özeni gösterse, gözetim ve denetim ödevini yerine getirse, gerekli bütün tedbirleri alsa bile, gene çoğu zararın meydana gelmesini önlemek mümkün değildir. Bu sebeple sorumluluğunun bağlandığı olgu ile zarar arasında uygun illiyet bağı kurulduğu zaman, sorumluluk da gerçekleşmiş olacağından, bu işletme veya nesnelerin sahip veya işletenleri, bunların sebep oldukları zararı gidermek zorundadır.
Bina veya yapı eseri malikinin sorumluluğunu ortadan kaldıran, bir başka deyişle, zarar ile yapımdaki bozukluk ve özen eksikliği arasında uygun “nedensellik bağı”nı kesen nedenler ise mücbir sebep, zarar görenin kendi kusuru ve üçüncü kişinin kusuru olarak belirlenmiştir.
Buna göre, elektrik iletim direkleri de maddede belirtilen imal olunan şey kapsamında olduğundan, elektrik iletim direklerinin sahibi bu tesisin korunmasından, bu bağlamda bakım eksikliğinden doğan zarardan kusursuz olarak sorumludur.
Bunun yanında; TBK"nun 51/1. (BK"nun 43/1) maddesinde; "Hâkim, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirler." hükmü getirilmiştir.
Buna göre; zararın kapsamının tayininde, zarar gören desteğin de zararın meydana gelmesinde kusurunun olup olmadığının araştırılıp, tartışılması gerekir. Zira; TBK"nın 52/1. (BK m.44/1) maddesi gereğince; zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş, yahut tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış ise hakim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir.
Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliğinin 5.maddesinde; Kuvvetli akım tesisleri her türlü işletme durumunda, cana ve mala herhangi bir zarar vermeyecek ve tehlike oluşturmayacak bir biçimde yapılmalıdır.
Herhangi bir kimsenin dikkatsizlikle de olsa yaklaşabileceği uzaklıktaki kuvvetli akım tesislerinin gerilim altındaki bölümlerine (aktif bölümler) dokunulması olanaksız olmalıdır ve ilerideki bölümlerde belirtilen emniyet mesafeleri ile koruma önlemleri sağlanmalıdır.
Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliğinin 27.maddesinde; Tesislerin ve aygıtların teknik belgelerinde belirtilen aralıklarda bakım ve onarımları yapılmalıdır. Yapılan bakım ve onarımlar kalıcı bir şekilde kaydedilmelidir.
Düzenlemeleri yer almaktadır.
Somut olayda, mahkemeye sunulan elektrik mühendisleri ve hukukçudan oluşan bilirkişi kurulu tarafından hazırlanan bilirkişi kurulu raporunda davalının olay nedeni ile kusuru bulunmadığı belirtilmiştir . Mahkeme ise, elektrik direğine Kıyas Doğan"ın kendi isteği ile çıktığı, elektrik direğine çıkışı engelleyecek tarzda sivri demir engellerin ve bariyerlerin bulunmadığı, direkte tehlikeli olabileceğini belirtir herhangi bir levha veya işaretin bulunmadığı, ölüm olayının meydana gelmesinden sonra davalı kurum yetkilileri tarafından direğe tırmanmayı engelleyecek sivri demir korkuluklarının yaptırıldığı, aynı şekilde kazadan sonra uyarı levhası astıkları, ölüm olayının ise söz konusu elektrik direği nedeniyle vücudundan elektrik akımının geçmesi veya bu nedenle direkten düşmesi sonucunda gerçekleştiği gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne karar vermiştir .Dosyadaki belgelerden vefat eden Kıyas"ın 1971 doğumlu olduğu , iş makinesi operatörü olduğu , hiç bir önlem almaksızın elektrik direğine tırmanmanın tehlikeli olacağını bilecek yaşta ve olgunlukta olduğu anlaşılmaktadır . Vefat eden kişinin ölüm olayının meydana gelmesindeki bölüşük kusuru ise uzmanlık gerektiren ,teknik bir konu olduğundan hakimin hukuki bilgisi ile aydınlatabileceği bir konu değildir.Diğer bir anlatım ile bilirkişi kurulu raporunu benimsemeyen mahkeme, vefat edenin bölüşük kusuru konusunu ancak uzman bilirkişi raporu ile tespit edebilecektir .
Mahkemece; davalı kurum açısından, yapı malikinin sorumluluğuna ilişkin; davacılar açısından ise, vefat edenin olaydaki bölüşük kusuruna ilişkin değerlendirmeler içeren, Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliğinin 5. ve 27. maddelerine göre somut olayı aydınlatan, taraf ve Yargıtay denetimine elverişli, tarafların kusur oranlarının da gerekçeleriyle belirtildiği, önceki bilirkişiler dışında oluşturulacak üç kişilik konusunda uzman bilirkişi kurulundan (elektrik mühendisi ) bilirkişi raporu alınarak, varılacak sonuca göre bir hüküm kurulması gerekirken; eksik araştırma, inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02/07/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.