MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Davacı, kurum tarafından tahakkuk ettirilen prim borcu ve gecikme zammı ile işsizlik sigortası primine ilişkin borçların iptaline, yersiz ödenen sigorta primlerinin iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici nedenlere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava; davacı işyerinde çalıştığı halde Kuruma çalışmaları bildirilmeyen 41 kişi ile ilgili olarak Kurumca resen düzenlenen işe giriş bildirgeleri ve dönem bordroları ile buna göre tahakkuk ettirilen prim borcu ve gecikme zammı ile işsizlik sigortası primine ilişkin borçların iptali ile yersiz ödenen sigorta primlerinin iadesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile 25.706,99 TL alacağın 01.06.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı Kurumdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş ise de; bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile yanlış değerlendirme sonucu gidilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının, ...Şti"nin taşeronu olarak, .... Konutlarının 1. ve 2. Etap işlerini aldığı,...’ün şikâyeti üzerine, Kurum Kontrol Memurları tarafından tutulan 01.05.2009 tarih, 2009/71 sayılı raporda; “davacı şirketin alt işveren olduğu, ...onutları 2. Etap 2. Kısmında yapılan denetimlerde, ... temin edilen puantaj kayıtları incelenerek, bu kayıtlara göre sigortalı bildirimleri yapılmayan 46 işçi ile ilgili olarak 2008/1 ila 2009/3. aylara ait prim ve hizmet cetvellerinin istenilmesi ve idari para cezası uygulanması gerektiğinin” belirtildiği, bunun sonucunda Kurum tarafından, raporda adı geçen 46 işçinin çalıştıkları aylara ilişkin belgelerin yazıda belirtilen şekilde 5510 sayılı Kanunun 86. maddesi uyarınca 1 ay içinde verilmesinin talep edildiği, bunun üzerine davacı tarafından 13.05.2009 tarihinde bildirimin yapıldığı, üst işveren... Şti.’nin 23.05.2011 tarihinde Kuruma müracaat ederek Kurumca tahakkuk ettirilen prim ve gecikme cezalarını ödemek istediklerini, alt işverenin açacağı davada kazanacağı paranın kendilerine iade edilmesini belirterek davacı adına 23.05.2011 tarihinde toplam 12 adet makbuz ile ödemeyi yaptığı, davacının; davalı Kurum tarafından tahakkuk ettirilen idari para cezasının iptali için dava açtığı,... İdare Mahkemesinin 2010/1620 E. – 2011/823 K. Sayılı Dosyası üzerinde görülen davada Mahkemece “idarenin yaptığı işlemin somut delillere dayanmadığı ve işlemin hukuka uygun olmadığı, belirtilerek aylık prim ve hizmet belgesinin asılmasına dayalı 1.216,00 TL’lik kısmı hariç geri kalan kısmının tamamını iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
5510 sayılı Kanunun 4/1-a maddesi sigortalılar herhangi bir mahkeme kararına, Kurum işlemine, tarafların isteklerine bağlı olmaksızın, hizmet akdine dayalı olarak işverene ait işte çalışmaya başladıkları andan itibaren sigortalı sayılırlar.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanun"un 88. maddesidir.
Buna göre; 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalıları çalıştıran işveren, bir ay içinde çalıştırdığı sigortalıların primlerine esas tutulacak kazançlar toplamı üzerinden bu Kanun gereğince hesaplanacak sigortalı hissesi prim tutarlarını ücretlerinden keserek ve kendisine ait prim tutarlarını da bu tutara ekleyerek en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma öder. Hak edilen ancak, ödenmemiş olan ücretler üzerinden hesaplanacak primler hakkında da birinci fıkradaki hüküm uygulanır.
Somut olayda; şikayet üzerine davacı işyerinde inceleme yapan Kurum Kontrol Memurlarının, 01.05.2009 tarih, 2009/71 sayılı raporunda, “sigortalı bildirimleri yapılmayan 46 işçi ile ilgili olarak 2008/1 ila 2009/3. aylara ait prim ve hizmet cetvellerinin istenilmesi ve idari para cezası uygulanması gerektiğinin” belirtildiği, bu nedenle Kurum tarafından, bildirimde bulunması için davacıya yazı yazılarak raporda adı geçen 46 işçinin çalıştıkları aylara ilişkin belgelerin yazıda belirtilen şekilde 5510 sayılı Kanunun 86. maddesi uyarınca 1 ay içinde verilmesinin talep edildiği, davacı tarafından 13.05.2009 tarihinde bildirimin yapıldığı, üst işveren....’nin 23.05.2011 tarihinde Kuruma müracaat ederek Kurumca tahakkuk ettirilen prim ve gecikme cezalarını ödemek istediklerini, alt işverenin açacağı davada kazanacağı paranın kendilerine iade edilmesini belirterek davacı adına 23.05.2011 tarihinde toplam 12 adet makbuz ile ödeme yaptığı, davacının; davalı Kurum tarafından tahakkuk ettirilen idari para cezasının iptali için dava açtığı, İstanbul 1. İdare Mahkemesinin 2010/1620 E. – 2011/823 K. sayılı dosyada, “idarenin yaptığı işlemin somut delillere dayanmadığı ve işlemin hukuka uygun olmadığı gerekçesi ile aylık prim ve hizmet belgesinin asılmasına dayalı 1.216,00 TL’lik kısmı hariç geri kalan kısmının tamamının iptaline karar verdiği görülmüştür.
Dava konusu olayda; Mahkemenin hükmü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır. Çünkü, hak alanını ilgilendirdiği halde lehine prim tahakkuk ettirilen işçilerin davaya dahil edilmedikleri, davacı işyerinin niteliği ve kapasitesinin araştırılmadığı ve lehine prim tahakkuk ettirilen kişilerin çalışmalarının gerçek olup olmadığının araştırılmadığı görülmüştür.
Yapılacak iş; davayı yöntemince lehine prim tahakkuk ettirilen işçilere yöneltmek üzere davacıya önel vermek, bu kişilerin ileri süreceği delilleri toplamak, davacı işyerinin ihtilaflı döneme ilişkin tüm bordrolarını getirtmek, keşif yaparak davalı işyerinin niteliği ve kapasitesini araştırmak, buna göre davacı işyerinde işin yürütülmesi için yeterli sayıda kişi bildirilip bildirilmediğini saptamak, dönem bordrolarından dava konusu dönemin tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, ..., zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak, giderek dahili davalılar isticvap edilerek ne şekilde çalıştığını açıklattırmak ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 20.01.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.