MAHKEMESİ : İş Mahkemesi


Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davacı ve davalılardan kurum ve .... vekillerince tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R


1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalı Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş. ve SGK’nun tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 07.07.1993-01.08.2002 tarihleri arasında bildirilmeyen hizmetlerin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının dahili davalı Altınay şirketinde 01/10/2000-21/10/2001 tarihleri arasında kayıtlarda gösterilen 348 gün süreye ilaveten 32 gün ilave süre ile çalıştığının tespitine, davacının, davalı Tedaş"da (... Elektrik Dağıtım A.Ş de ) 22/10/2001-31/03/2002 tarihleri arasında kayıtlarda gösterilen 149 gün süreye ilaveten 9 gün ilave süre ile çalıştığının tespitine, dahili davalı Arşan işyerinde çalışmaları kuruma tam gösterildiğinden (01/05/1999-30/09/2000 tarihleri arasında ) bu sürede dava açmakta hukuki yararı bulunmadığından bu talebinin reddine, davacı taraf 01/05/1999 tarihinden önceki dönemde davalı Tedaş"ta çalıştığını beyan ettiğinden dava tarihi ile en son 30/04/1999 tarihleri arasında 5 yıllık hakdüşürücü süre geçmiş olup, araya başka işyerleri de girip kesinti oluşturduğundan 07/07/1993-30/04/1999 tarihleri arasındaki talebin hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmiş ise de, bu sonuç doğru olmamıştır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının hizmet tespitine yönelik talebinin bir kısmının hak düşürücü süreye uğrayıp uğramadığı ve çalışma olgusunun yöntemince araştırılıp araştırılmadığı noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/8. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/8. maddelerine göre Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır. Yasada yer alan 5 yıllık süre hak düşürücü olup mahkeme tarafından kendiliğinden nazara alınması gerektiği gibi, davacının aynı işyerinde çalışmasını sürdürmesinin veya 5 yıllık hak düşürücü süre içerisinde tekrar aynı işyerine girerek çalışmasının, hak düşürücü sürenin işlemesine engel olmayacağı ve hak düşürücü sürenin, kesilmesi ve durmasının mümkün bulunmadığı hukuksal gerçeği de ortadadır.
İşverenin , çalıştırmış olduğu sigortalılara ait hangi belgeleri Kuruma vermesi gerektiği Kanun"un 79/1.maddesinde açıkça ifade edildiği üzere yönetmeliğe bırakılmıştır. Atıf yapılan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği"nin dördüncü kısmında işverence verilecek belgeler düzenlenmiştir. Bunlar, aylık sigorta primleri bildirgesi (SSİYön.Madde16) , dört aylık sigorta primleri bordrosu (SSİYön. Madde 17), sigortalı hesap fişi (SSİY. Yön. Madde 18) vs.dir. Yönetmelikte sayılan bu belgelerden birisinin dahi verilmiş olması halinde artık Kanun"un 79/10 (eski 8) maddesinde yer alan hak düşürücü süreden söz edilemez. Yargıtay uygulamasında anılan maddenin yorumu geniş tutulmakta; eğer sayılan belgelerden birisi işveren tarafından verilmişse burada Kurumun işçinin çalışmasından haberdar olduğu ve artık hizmet tespiti davası için hak düşürücü sürenin varlığından söz edilemeyeceği kabul edilmektedir.
Maddede belirtildiği üzere yönetmelikle tespit edilen belgelerin (işe giriş bildirgesi) verilmesi durumunda hak düşürücü süreden bahsedilemeyeceği gibi çalışmaların sigorta müfettiş raporu ile saptanması durumunda da hak düşürücü sürenin geçtiğinden sözedilemeyeceği açıktır. Bir sigortalının askere gitmeden önce çalıştığı işyerini askerliğe müteakip girmesi durumunda hizmet akdi mecburi hizmet nedeniyle kesilmiş olduğundan artık hak düşürücü sürenin oluştuğundan bahsedilemez. Davacıya ödenen ücretten sigorta primi kesilen hallerde, davacının iş ve sosyal sigorta mevzuatının öngördüğü sigorta hak ve yükümlülüklerini yerine getirmesi nedeniyle Kurumun Yasa"dan kaynaklanan denetim ve inceleme görevini yapmaması karşısında hak düşürücü sürenin işlemeyeceği kabul edilmelidir.
Davacının sigortalı çalışmalarının Kuruma kısmen bildirildiği hallerde, eksik bildirimlere yönelik olarak açılan davada hak düşürücü süre işlemeyecektir. (Hukuk Genel Kurulunun 23.06.2004 gün ve 2004/21-369 E, 2004/371 K. sayılı kararı )
Dosyadaki bilgi ve belgelerden, davacının, 1993-1999 yılları arasında davalı ....çalıştığı, bu işverenin, bahçe işlerini 1999 yılından itibaren taşeronlara vermesi üzerine davacının davalı işverenler nezdinde, ancak aynı işyerinde çalışmaya devam ettiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, davacının 01/05/1999 tarihinden önceki dönemde davalı ... çalıştığı anlaşılmakla, dava tarihi (13.04.2009) ile en son 30/04/1999 tarihleri arasında 5 yıllık hak düşürücü süre geçtiğinden, diğer bir anlatımla başka işverenlere ait (aynı işyerindeki taşeronlara ait) çalışmaları kesinti oluşturduğundan, 07/07/1993-30/04/1999 tarihleri arasındaki talebin hak düşürücü süre nedeniyle karar verilmiş ise de, davacı ihtilaflı dönemin tümünde aynı işyerinde, farklı taşeronlar nezdinde çalıştığından, bu dönemdeki hizmeti kesintiye uğramamıştır. Bu nedenle anılan dönemde hak düşürücü sürenin geçtiğinden söz edilemez.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden davacıya iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edenlerden davalı Toroslar. Elk. Dağ. A.Ş" ne yükletilmesine, 29.01.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.