3. Hukuk Dairesi 2016/20679 E. , 2018/8239 K.
"İçtihat Metni".....
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içerisinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; davalı kurumun, kaçak elektrik kullanımı iddiasıyla hakkında icra takibi başlattığını, kaçak elektrik tutanağının düzenlendiği adresin kendisi tarafından inşa edilen iş yerlerinden biri olduğunu ancak kendisinin bu adreste aboneliği bulunmadığı gibi bu iş yerini hiçbir zaman fiili olarak da kullanmadığını, 01.09.2012 tarihinde burayı kiraya verdiğini, davalı kurumun iddia ettiği kaçak elektrik kullanımından sorumlu tutulamayacağını ileri sürerek.....esas sayılı icra takip dosyasından dolayı davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı; mülkiyeti davacıya ait olan gayrimenkulde, kurum görevlileri tarafından yapılan denetimde 15/12/2012 tarihinde kaçak elektrik kullanımı tespit edildiğini ve kaçak elektrikten kaynaklanan borç üzerine icra takibi başlatıldığını, davacının bu borçtan sorumlu olduğunu belirterek davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile, davacının.......sayılı dosyasında borçlu olmadığının tespitine, 2004 sayılı İİK.nun 72/5 maddesi gereğince .... esas sayılı dosyasında yapılan takibin derhal durdurulmasına, karar verilmiş; hüküm davalı tarafça temyiz edilmiştir.
Dava, kaçak elektrik borcuna dayalı icra takibi nedeniyle davacının davalı kuruma borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Harca tabi davalarda, başvurma harcı ve nisbi karar ve ilam harcının dörtte biri peşin olarak alınır (Harçlar Kanunu 27-28 mad). Dava açılırken harcın eksik alınmış olması halinde, mahkemece davaya devam olunabilmesi için harcın Harçlar Kanun"unun 30 ve 33. maddeleri uyarınca tamamlanması yoluna gidilir ve davacıya eksik harcı yatırması için süre verilir. Şayet verilen süreye rağmen eksik harç ikmal edilmez ise dosya işlemden kaldırılır ve HMK 150. maddesi uyarınca süresinde harç tamamlanarak dava yenilenmez ise davanın açılmamış sayılmasına karar verilir.
.....
Somut olayda davacı dava dilekçesinde, dava değeri (harca esas değer) olarak 5.000 Tl bedel göstermiş ve bu bedel üzerinden harç yatırmış olmakla birlikte, dava dilekçesinin netice-i talep kısmında ise icra dosyasındaki tüm bedel bakımından sorumlu olmadığının tespitini istemiş, mahkemece harç eksiği ikmal edilmeksizin, davacını.....2013/2260 esas sayılı dosyasındaki bedelin tamamı bakımından borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 31.maddesine göre; ""Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir.""
Buna göre, mahkemece öncelikle davacıya 6100 sayılı HMK’nın 31. maddesi gereğince hakimin davayı aydınlatma yükümlülüğü kapsamında talebi açıklatılarak, davacının talebinin icra dosyasındaki tüm bedelden sorumlu olmadığının tespitine yönelik olması halinde, öncelikle dava değeri üzerinden davacının yatırması gereken başvuru harcı ile peşin harcın hesaplanıp belirlenen miktarın mahkeme veznesine yatırması için gerekli süre verilerek, harç eksiği ikmal edildikten sonra yargılamaya devam edilmek suretiyle karar verilmesi gerekirken bu yönler gözardı edilerek yazılı şekilde davanın esası hakkında hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
2-)Bozma nedenlerine göre, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bendde açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davalı yararına BOZULMASINA, ikinci bendde açıklanan nedenle davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.09.2018 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
.....