22. Hukuk Dairesi 2018/7413 E. , 2018/12421 K.
"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ :Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : İŞE İADE
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili vermiş olduğu dava dilekçesi ile özetle; Davacının davalı şirkette 01/02/2014-01/04/2016 tarihleri arasında belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalıştığını, iş sözleşmesinin 04/04/2016 tarihli ihtarname ile 01/04/2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere haklı ve geçerli nedene dayanmaksızın sendikal nedenle feshedildiği, 2016 yılı Şubat ayından itibaren Cam Keramik İş Sendikasının örgütlenme çalışmasına başladığını, 01/04/2016 tarihinden fabrikada çalışan 109 işçinin tamamının sendika üyesi olduğunu, bu tarihte sendikadan 14 işçinin istifa ettiğini, işten çıkarılan işçilerin işe geri alınması ve duran üretimi telafi etme tekliflerinin işverence kabul edilmediğini, işbaşı yapmak istediklerinde işveren talimatı ile içeri alınmadıklarını, feshe gerekçe yapılan olayın ulusal ve uluslararası mevzuatla güvence altına alınan kendini ifade etme ve örgütlenme hakkı kapsamında demokratik bir hakkın kullanılmasından ibaret olduğunu, fesihte son çare ilkesine uyulmadığını, iş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğini beyanla feshin geçersizliğinin tespitine ve davacının işe iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı cevabının özeti:
Davalı vekili vermiş olduğu cevap dilekçesinde özetle; Davacının iş sözleşmesinin işyerindeki iş disiplini ve personel verimliliği gibi konularda beklentileri karşılayamadığı için feshedildiğini, iş sözleşmesinin feshinde usule ve yasaya aykırı bir uygulama yapılmadığını, işverenin tümüyle yasadan kaynaklanan fesih hakkını kullandığını, yasa gereği fesihle birlikte davacıya ödenmesi gereken ihbar tazminatı tutarının da eksiksiz olarak ödendiğini, feshin sendikal nedenlerle yapılmadığını, Cam Keramik İş Sendikasının %1 iş kolu barajını sağlayamadığını, işçilerin sendikaya üye oldukları konusunda hiçbir bilgilerinin bulunmadıklarını, davacının iş sözleşmesinin 01/04/2016 tarihinde işyerinde kendisi ile birlikte toplam 76 çalışan tarafından iş bırakma, fabrika işgali suretiyle gerçekleştirilen kanun dışı greve katılması, uyarılara rağmen kanun dışı grevi sürdürmekte ısrar edip işbaşı yapmamakta direnmesi nedeniyle haklı feshedildiğini, feshin sendikal nedenlerle yapılmadığını, ispat yükünün davacı da olduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece, davacının iş akdinin geçerli nedenle feshedildiği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
İstinaf başvurusu:
Karara karşı davacı ... davalı vekillerince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararı:
Bölge Adliye Mahkemesi tarafından özetle, davalı işyerinde sendikalı olanların işten çıkarılacağına yönelik söylentilerin bulunması, 01/04/2016 tarihinde sendikalı bir işçinin performans yetersizliğinden bahisle işten çıkartılması ve aynı gün yaklaşık 12-15 kişiye ilişkin tutanaklar düzenlendiğinin yayılması üzerine önceden verilmiş bir karar olmaksızın işçilerin bir araya gelerek, işten çıkarılma sebebi ve söylentilerine yönelik olarak işyeri yetkililerinden bilgi almak istedikleri, sendikal sebeplerle işyerinden kimsenin atılmasını istemedikleri, görüşmelerin ve toplanmanın yaklaşık 9 saat kadar sürdüğü, aynı gün işçilerin eylemini sonlandırdıkları, Yargıtay kararlarına göre bir güne kadar iş bırakma eyleminin demokratik tepki ve barışçıl nitelikte toplu eylem olarak nitelendirildiği,eylemin işverene sendikayla protokol imzalatmak için başlatılan ve devam ettirilen bir eylem olmadığı, eylem sırasındaki sarf edilen sendikanın tanınması ifadesinden, toplu iş sözleşmesinin fonksiyonlarını ifa etmek üzere protokol düzenlenmesini sağlamak ve toplu iş görüşmesi zemini yaratmak amacı bulunduğunu çıkartmanın ve kabul etmenin genişletici bir yorum olup, somut olmayan böyle bir vakıanın kabulünün hakkaniyete uygun olmayacağı, bu hususların davalı işverence ispatlanamadığı, bu itibarla haklı veya geçerli fesih koşullarının oluşmadığı gerekçeleriyle,davalının istinaf itirazlarının reddine,davacının ise işe iade istemi yönünden kabulü ile sendikal tazminat talepleri yönünden reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içinde davalı vekilince tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasında iş akdinin feshinin geçerli nedene dayalı olup olmadığı hususunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Somut olayda; cam eşya kesim işçisi olarak çalışan davacının da üyesi bulunduğu Cam Keramik-İş Sendikasının 2016 Şubat ayından itibaren davalı işyerinde örgütlenmeye başladığı, 200"e yakın işçinin yaklaşık 130 "unun bu sendikaya üye olduğu, davalı şirket yetkililerince bu durumun öğrenilmesinden sonra, 15 kadar işçinin iş akdinin feshi hususunda hazırlık yapıldığına dair söylenti çıktığı, yaklaşık 1 ay sonra 01.04.2016 tarihinde sendika üyesi olan Şenel Kınık isimli işçinin iş akdinin performans düşüklüğü gerekçesiyle feshedildiği, aynı gün yine söylenti olarak 08:00-17:30 vardiyasındaki işçilerin toptan işten çıkartılacaklarının konuşulduğu, bunun üzerine tedirgin olan işçilerin, durumun içeriğini öğrenmek ve çıkartılan işçi arkadaşlarının geri alınmasını istemek üzere toplu halde işverenle görüşme yapma talebinde bulundukları işverenle görüşme sağlandıktan sonra ise işverene yönelik; çıkartılan Şenel Kınık isimli işçi arkadaşlarının yeniden işe alınması, hiçbir işçinin söz konusu eylem nedeniyle iş akdinin feshedilmemesi,... Sendikasının muhatap alınarak protokol yapılması, talebinde bulundukları, işveren tarafından, yetki alma koşullarını taşımayan Sendika ile görüşme, protokol veya toplu iş sözleşmesi yapma imkanı olmadığının söylenerek kabul edilmemesi üzerine,istekleri kabul edilinceye dek eylemlerine devam edeceklerinin bildirildiği,işveren tarafından eylemin sona erdirilerek iş başı yapılması konusundaki ikazların da dikkate alınmaması üzerine ise, işveren tarafından davacı ile birlikte aynı gün eyleme katılan 76 işçinin iş akdi sözlü olarak feshedilmiş olduğu, akabinde işyerine çevik kuvvet çağrılarak, işçilerin işyerinden çıkartılmaları suretiyle eylemin sona erdirildiği anlaşılmaktadır.
Olayların başlama ve bitiş süreçleri dikkate alındığında, her ne kadar başlangıçta işçilerin kanun dışı grev amacı olmaksızın, yalnızca işverenle görüşme niyetiyle bir araya geldikleri anlaşılmakta ise de, işverenle yaptıkları görüşme sırasında üyesi bulundukları ancak toplu iş sözleşmesi yapma konusunda yetkisi olmayan Cam Keramik-İş Sendikasının tanınarak bu sendikayla protokol yapılması hususunda talepte bulunmaları, işverence taleplerinin kabul edilmemesi üzerine ise, "Sendika işyerine girinceye, patron Sendikayı tanıyıncaya dek" iş bırakma eylemine devam edeceklerini bildirdikleri, bu şekliyle olayların maksadını aşmak suretiyle işvereni yetkili olmayan Sendika ile anlaşmaya zorlama halini aldığı, buna göre ise işverenin eyleme katılan işçilerle iş ilişkisini sürdürmesi beklenemeyeceğinden, feshin geçerli nedene dayalı biçimde gerçekleştiği tespit edilmiş olmakla, bu maddi ve hukuki olgular gözetilerek, istinaf talebinin esastan reddine karar verilmesi gerekirken, aksi yönde karar verilmesi hatalı olmuştur.
Belirtilen sebeplerle, 4857 sayılı Kanun’un 20. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, Bölge Adliye Mahkemesi hükmünün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılarak, aşağıdaki şekilde karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1-Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davanın REDDİNE,
3- Davalı kendisini vekille temsil ettiğinden karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT 22. maddesi uyarınca 2.180,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı adli yardımlı olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
5-Davacı tarafından sarf edilen yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafça yapılan 335,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
7-Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, karardan bir örneğin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
8-Taraflarca yatırılan gider avanslarından varsa kullanılmayan bakiyelerinin ilgili tarafa iadesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, kesin olarak 17/05/2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.