22. Hukuk Dairesi 2017/30078 E. , 2018/12661 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi, davacı vekili ve davalılar ... Genel Müdürlüğü vekili ile ... Genel Hizm. Otopark Özel. Eğit. İtfaiye ve Sağ. Hiz. Tic. A.Ş. vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı vekili, davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunu, müvekkili işçinin bu muvazaa sebebiyle hak ve alacaklarının kısıtlandığını ileri sürerek, davacının baştan itibaren ... Büyükşehir Belediyesi’nin işçisi sayılması gerektiğinin tespitiyle, ücret alacakları ile ilave tediye ve toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan bir kısım işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan delillere dayanılarak davanın reddine karar verilen karar, (Kapatılan) 7. Hukuk Dairesi’nin 24/06/2015 tarihli ilamıyla bozulmuştur. Bozmaya uyma kararı verilerek devam edilen yargılama neticesinde, yazılı gerekçeyle; davalı ... Belediyesi aleyhine açılan davanın pasif husumet yokluğundan reddine, davalılar ... A.Ş. ve ... Genel Müdürlüğü arasındaki asıl işveren- alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğunun ve davacının başından itibaren ... Genel Müdürlüğü işçisi olarak kabul edilmesi gerektiğinin tespitine, 9.035,77 TL brüt ilave tediye alacağının davalı ... Genel Müdürlüğü"nden tahsiline, diğer taleplerin ise reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili ve davalılar ... Genel Müdürlüğü vekili ile ... Genel Hizm. Otopark Özel. Eğit. İtfaiye ve Sağ. Hiz. Tic. A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının ve davalılar ... Genel Müdürlüğü ile ... Genel Hizm. Otopark Özel. Eğit. İtfaiye ve Sağ. Hiz. Tic. A.Ş.’nin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması Hakkındaki Kanun’un ek 1. maddesinde “Bu Kanun uyarınca işçilere yapılan ilave tediyelerden ayrı olarak, her yıl için her biri bir aylık istihkakları tutarını (hafta ve genel tatil ücretleri dahil) geçmemek şartıyla toplu iş sözleşmeleri ile en çok iki ikramiye daha verilebilir” düzenlemesi bulunmaktadır. Bu durumda anılan kanun kapsamındaki kurumlarda çalışan işçilere, ilave tediye dışında toplu iş sözleşmesi ile en çok iki ay daha ikramiye ödeneceğinin kararlaştırılabileceği, bu miktar üzerinde ödeme yapılacağı şeklindeki düzenlemenin yasal sınırı aşan miktarda geçersiz olacağını kabul etmek gerekir.
Somut olayda, mahkemece, yıllık 52 yevmiye üzerinden hesaplanan ilave tediye alacağı hüküm altına alınmıştır. Ancak, dosya içeriğinde bulunan 01/01/2011-31/12/2012 tarihleri arasında yürürlük süreli, ... A.Ş. ile DİSK Genel İş Sendikası arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinin 40. maddesinde, sendika üyesi işçilere sözleşmenin yürürlük tarihinden itibaren 112 günlük ücretleri tutarında ikramiye ödeneceğine ilişkin hüküm bulunmaktadır. Yukarıda belirtildiği üzere, 6772 sayılı Kanun’un ek 1. maddesindeki kanuni sınırlama gereğince, yıllık 52 yevmiye tutarındaki ilave tediye dışında, toplu iş sözleşmesi uyarınca en çok iki aylık yani 60 günlük ücreti tutarında ikramiye ödenebilir. Bu durumda, bahsi geçen toplu iş sözleşmesinde öngörülen, 112 günlük ikramiye ödemesinin, 52 günlük kısmının, 6772 sayılı Kanun gereği ödenmesi gereken ilave tediye alacağı olduğunun kabulü gerekmektedir. Anılan sebeple, dosya içeriğinde bulunmayan diğer dönemlere ilişkin ... A.Ş.’nin taraf olduğu toplu iş sözleşmeleri de celp edilerek incelenmeli, dosya kapsamındaki bordrolar ve ödeme belgeleri değerlendirilerek davacıya ... A.Ş. tarafından ödenmiş ikramiye tutarları tespit edilmeli, yıllık 60 yevmiyeyi aşan bir ikramiye ödemesinin bulunup bulunmadığı belirlenmeli, varsa yıllık 60 yevmiyeyi aşan ikramiye ödemesinin ilave tediye alacağının yerine geçtiği esas alınmalı ve neticeye göre davacının fark ilave tediye alacağının bulunup bulunmadığı bakımından bir sonuca gidilmelidir. Belirtilen yönlerden değerlendirme yapılmadan hüküm tesisi hatalı olmuştur.
Kabule göre de; davacının 20/06/2008 tarihinde işe girdiği dikkate alındığında, 30/06/2008 ödeme tarihli ilave tediye hak ... bakımından kıstelyevm usulünun uygulanmaması hatalı olmuştur.
Yine kabule göre; Mahkemece, davalılar ... A.Ş. ve ... Genel Müdürlüğü arasındaki asıl işveren- alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğu gerekçesiyle, hüküm altına alınan ilave tediye alacağından sadece davalı ... Genel Müdürlüğü sorumlu tutulmuştur. Ne var ki, muvazaanın iyiniyetli olan davacıya ... ileri sürülmesinin 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 2. maddesindeki iyiniyet kurallarına aykırı olması ve hiç kimsenin kendi hilesinden yararlanamayacağı ilkesi nazara alındığında, davalı ... A.Ş. ve davalı ... Genel Müdürlüğü’nün müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğunun kabulü gereklidir. Anılan sebeple, bozma doğrultusunda yapılacak inceleme ve değerlendirme neticesinde davacının ödenmemiş ilave tediye alacağının bulunduğunun ortaya çıkması halinde, davalılar ... A.Ş. ve ... Genel Müdürlüğü müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmalıdır.
Diğer taraftan, mahkemece bozmadan sonra gerçekleştirilen ıslah işleminin geçerli olduğu kabul edilmiş ise de, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 06/05/2016 tarihli 2015/1 esas ve 2016/1 karar sayılı kararında belirtildiği üzere, bozmadan sonra ıslah yapılamacağından ıslah geçersizdir. Aksi yönde kanaat ile ıslaha göre hüküm tesis edilmesi hatalı olmuştur.
Yukarıda yazılı sebeplerden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 22/05/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.