21. Hukuk Dairesi 2014/13877 E. , 2015/2374 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Davacı, meslek hastalığı sonucu maluliyetinden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, meslek hastalığı sonucu meydana geldiği iddiasına dayalı sigortalıda oluşan sürekli iş göremezik nedeniyle sigortalının maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinden; 09.02.2001 tarihli tahkikat raporuna göre davacının 22.07.1976 tarihinde işyerinde çalışmaya başladığı, 08.09.1999 tarihine kadar motorlu araçlar tamir bakım bölümünde 2. sınıf tamir bakım ustası olarak çalıştığı, 08.09.1999 tarihinden sonra ambar müdürlüğünde temizlik ve çay işine verildiği, 24.01.2001 tarihinde yapılan yerel denetimde, motorlu araçların tamir, bakım, poto arabası (ergimiş metal taşıyan potanın taşıyıcısı) bakım ve onarımı, ayrıca elektroliz haneye ait her türlü motorlu aracın bakım ve onarımının yapıldığı, ifadelerden, işyerinde asbest kullanılmadığı, daha önceden fren balatası ve debriyaj balatası sökümü ve takımının yapıldığı, dışarıdan alınan fren balatalarında asbest olup olmadığının bilinmediği, iş yerinde motorlu araçların bakım ve onarımının yapılırken etrafa egzos ve toz yayıldığı, işyerinde atölyeye ait havalandırma olduğu, işçilere pamuktan yapılmış maske verildiği, havalandırmanın dışında tozun havaya karışmasını önlemek için başkaca bir tedbir alınmadığı, iş müfettişi ..."nun 04.10.2000 tarihli raporunda davacı ..."nın motorlu araçlar bölümünde araçların tamiri, bakımı, fren balatası sökümü, çakılması işlerini yapığı, ayrıca poto arabalarının bakım ve onarımını yaparken, önce poto arabasının etrafına, tekerlerine birikmiş olan cürufları basınçlı hava tutarak temizleyip daha sonra tekerleğin tamiri, fren balatası değiştirme işlerini yaptığı, basınçlı hava tutma işlemi sırasında, çalışma ortamına her türlü tozun dağıldığı, işyerinde dışarıdan alınarak kullanılan fren balatalarının içeriğinde asbest olduğu, son bir iki yıldır uygun olmayan toz maskelerinin verildiği, sigortalının her yıl
çekilmiş küçük mikro göğüs filmlerinin olduğu, tozlu bölümlerde çalışanlara ait periyodik olarak altı ayda bir çekilmesi gereken göğüs radyografisinin olmadığı, her yıl yapılması gereken ağır ve tehlikeli işlere ait sağlık muayenesinin en son 19.10.1994 tarihinde yapıldığı, işyerinde çalışma ortamının uygun olmayışı ve sağlık kontrollerinin zamanında düzenli olarak yapılmayışı nedeniyle sigortalının meslek hastalığına yakalanma riskinin buluınduğu, kullanılan ısı yalıtım malzemelerinin içeriğinde asbest olup olmadığının ve işçilerin çalıştığı ortam havasındaki asbest konsantrasyonunun uygun olup olmadığının İŞGÜM tarafından tespitinin yapılması gerektiği hususlarının tespit edildiği, sigortalının durumunun hekim tarafından tespit edilmesi gerektiği ve sonucuna göre işlem yapılmasının uygun olacağının belirtildiği, Ankara Melek Hastalıkları Hastanesi 16.04.2001 tarihli karar göre davacıya mesleki asbestozis tanısı konulduğu, % 11,2 oranında sürekli işgöremezliği olduğunun belirtildiği, 2 yıl sonra kontrol sonucu sürekli işgöremezlik oranının % 11,3 olduğunun belirtildiği, ..."nun 26.07.2010 tarihli kararında davacının doğum yeri olan ..."nin mevcut kaynaklara göre Türkiye"de asbestozis görülebilen yerleşim yerlerinden biri olduğu, asbestozisin kişinin mesleği le illiyeti olmadığı, kişide meslek hastalığı bulunmadığının belirtildiği, ...nun 13.06.2013 tarihli kararında da davacının doğum yeri olan ..."nin mevcut kaynaklara göre Türkiye"de asbestozis görülebilen yerleşim yerlerinden biri olduğu, asbestozisin kişinin mesleği ile illiyeti olmadığı, kişide meslek hastalığının bulunmadığı belirtilmiş ise de söz konusu raporun sonuç kısmından önce yapılan açıklamalarda davacı dışında bir başka şahsa ait bilgilerin yer aldığı, raporun bu haliyle hüküm kurmaya elverişli nitelikte olmadığı, davalı işverene asbestozis rahatsızlığına kapılmış işi olup olmadığı, varsa buna ilişkin bilgi ve belgelerin gönderilmesi için yazılan müzekkereye, istenilen bilgilerin hazırlanması çok uzun süre alacağı ve çok büyük iş yükü oluşturacağı, işçilerin çalıştığı bölümün ve sürenin açıkça belirtilmesi durumunda incelemenin makul sürede yapılabileceği, aksi takdirde uzunca bir zaman atnınarak tekrar müzekkere yazılmasının talep edildiği, davacı tarafça işyerinde çalışan ve aynı hastalığa yakalanan sigortalılar isim olarak belirtilmesine rağmen bu işçilerde de aynı hastalığın var olup olmadığına dair bir inceleme yapılmadığı anlaşılmaktadır.
Asbest doğada bulunan ısıya dayanıklı fibröz silikatların genel adıdır. Kimyasal olarak silisilik asitle magnezyum, kalsiyum, sodyum ve demirin birleşmesinden oluşur. Lifsi yapıdadır. Boy/en oranı 3/1"in üzerindedir. Lifler düz veya eğri olabilir. Eğri olanlar serpentin, düz lifler amfibol olarak adlandırılır. Biyolojik aktiviteleri farklı olsa da bu liflerin hepsi zararlıdır. Maruz kalınan iş ve meslekler arasında; asbestli çimento üretimi, tavan kaplama, duvar kaplama, yanmaz kumaş, fren ve debriyaj balataları, conta yapımı, gemi yapım ve tamiri, tank ve boru yapım ve tamiri, otomobil yapımı, tamiri, izolasyon işleri; fırınlarda vs. vardır. Asbestozis asbest liflerinin solunması ile oluşan ilerleyici AC fibrozudur. Hastalığın seyri yavaştır ve belirtiler 20 yıldan sonra ortaya çıkar, zamanla kalp yetmezliği de oluşur. Birincil maruziyet asbest madenleri ve ocaklarında olurken ikincil maruziyet inşaat ve otomotiv sanayi, gemi yapımı, tamiri, izolasyon işleri, çimento üretimi, kiremit, kalıp, döküm, panel fren, balatalarında kullanımı, asbestli malzemelerin tamir, bakım ve yıkımı gibi endüstriyel kullanımlar sırasında olur ve asıl maruziyet ikincil yolla olmaktadır. Asbest maruziyeti için var olan Helsinki Kriterlerinden biri de 5-10 yıl süreyle tersanede kapalı alanda çalışmak, düzenli olarak asbestli çimentoyla çalışmak, asbest maruziyeti olan tesisatçılık, balata tamirciliği gibi genellikle kapalı ortamlarda, asbeste direk maruz kalınan orta derecede maruziyet öyküsü ya da ortam ölçümlerinde en az 25 lif/cm3 bulunmasıdır.
Yukarıda yer alan açıklamalar doğrultusunda, Adli Tıp Genel Kurulu raporunda davacı dışında farklı bir sigortalıya ait bilgilerin yer aldığı, bu haliyle hükme dayanak alınabilecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, tarafların tüm itirazları yanında işyeri ortamında mevcut tozun ve bu ortamdaki çalışma süresinin asbestozis hastalığına katkıda bulunup bulunmadığı, bulundu ise hangi oranda olacağı değerlendirilmeden sonuca gidilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 12/02/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.