MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...’ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

KARAR

Dava hile (aldatma) hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
Davacı, ...ve ... Bankasından ihtiyaç kredisi kullandığını, bu kredilerin taksitlerini ödemekte zorlandığını, davalının, banka borçları nedeniyle taşınmazlara haciz gelebileceğini, isterse taksitleri ödeyebileceğini ve taşınmazları devralabileceğini, borçlar bitince de davacının isteğine göre günün rayiç değeri üzerinden taşınmazların bedelinden ödenen miktarlar düşülerek kalan paranın ödenebileceği veya ödediği taksitlerin kendisine geri ödenerek devraldığı taşınmazları iade edebileceğini söylediğini, tek oğlunun askerde olması, eşinin hasta olması ve borçları nedeniyle zor durumda olduğunu, teklifi kabul ettiğini, davalının sadece 2.100 TL banka borcunu ödediğini, taşınmazları tekrar devralmak istediğinde davalının kabul etmediğini, edimler arasında aşırı fark olduğunu, aldatıldığını ileri sürerek ... köyü 116, 1952, 1981, 1984, 298 ve 483 parsel sayılı taşınmazların tapu kaydının iptali ile adına tescilini istemiştir.
Davalı, davacının değişik tarihlerde miras payından düşeriz diyerek borç aldığını, babaları vefat edince borçlarına karşılık miras hisselerini devretmesini istediğini ve devir işlemi yapıldığını, tapuda yapılan satış işleminin tamamen tarafların gerçek iradelerini yansıttığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece tapu memuru tarafından düzenlenen resmi senet dikkate alındığında davacının satış bedelini nakden aldığı, tanıkların da davacının hisseler karşılığında bedelini aldığını beyan ettiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Hemen belirtilmelidir ki, 6100 sayılı HMK 33. (1086 sayılı HUMK 76) maddesi hükmü uyarınca olayları bildirmek taraflara hukuki nitelendirmeyi yapmak ve ona uygun yasal düzenlemeyi tayin ve tespit ederek uygulamak mahkemeye aittir.
Eldeki davada iddianın ileri sürülüş biçimi, dava dilekçesinin içeriği birlikte değerlendirildiğinde davacının aldatma (hile) hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteğinde bulunduğu açıktır.
./..

Bilindiği üzere aldatma (hile), genel olarak bir kimseyi irade beyanında bulunmaya, özellikle sözleşme yapmaya sevk etmek için onda kasten hatalı bir kanı uyandırmak veya esasen var olan hatalı bir kanıyı koruma yahut devamını sağlamak şeklinde tanımlanır. Hatada yanılma, hilede ise yanıltma söz konusudur. 6098 s. Türk Borçlar Kanununun (TBK) 36/1. (818 s. Borçlar Kanunun (BK) 28/1.) maddesinde açıklandığı üzere taraflardan biri diğer tarafın kasıtlı aldatmasıyla sözleşme yapmaya yöneltilmişse yanılma (hata) esaslı olmasa bile aldatılan taraf için sözleşme bağlayıcı sayılamaz. Değinilen koşulların varlığı halinde aldatılan taraf hakkını kullanmak suretiyle hukuki ilişkiyi geçmişe etkili (makable şamil) olarak ortadan kaldırabilir ve verdiği şeyi geri isteyebilir.
Öte yandan, hile her türlü delille ispat edilebileceği gibi iptal hakkının kullanılması hiç bir şekle bağlı değildir. Aldatmanın öğrenildiği tarihten itibaren bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde karşı tarafa yöneltilecek bir irade açıklaması, defi yahut dava yoluyla da kullanılabilir.
Ne var ki mahkemece hüküm kurmaya elverişli şekilde araştırma ve inceleme yapıldığını söyleme imkanı bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca, dava aldatma (hile) hukuksal nedeni kapsamında değerlendirilerek, yukarıdaki ilkeler doğrultusunda taraf tanıklarının tekrar dinlenilmesi, tarafların banka borcu olup olmadığının, bankaya ödeme yapılıp yapılmadığının, yapıldı ise kim tarafından yapıldığının araştırılması, bildirilen delillerin eksiksiz toplanılması suretiyle toplanan ve toplanacak delillere göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Davacının değinilen yönden yerinde görülen temyiz itirazının kabulü ile, hükmün açıklanan nedenden ötürü (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 10.12.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.