21. Hukuk Dairesi 2014/4696 E. , 2015/2611 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
Dava, davacının davalılardan işverene ait işyerinde 01.05.1982-01.09.1986 tarihleri arasında geçen hizmetinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, “davanın kabulü” dair yazıldığı şekilde hüküm kurulmuştur.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu, niteliği, başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden davalı işyerinin 01.08.1966-30/04/1994 tarihleri arasında 506 sayılı Yasa kapsamında olduğu, işyerinin faaliyet konusunun kasaplık olduğu, 01/05/1982 tarihli işe giriş bildirgesinin 04.06.1982 tarihinde 410799 sayı ile davalı Kurum kayıtlarına intikal ettiği, davacı adına 01/12/1990- 2013/2 dönemleri arasında dava dışı
işyerlerinden toplam 3981 gün hizmetin bildirilmiş olduğu, davacının askerlik görevini 03.09.1989-03.03.1989 tarihleri arasında yerine getirmiş olduğu, ... Meslek Eğitim Merkezinden gelen 04/11/2013 tarihli yazı cevabı ile davacının çıraklık eğitim belgesinin olmadığının belirtilmiş olduğu, 1982 yılı 2. dönem bordrosunun işyerince Kurum"a verilmiş olduğu, bu bordroda sadece ... adlı sigortalı adına 90 gün, ... adlı sigortalı adına 74 gün sigortalı hizmet bildiriminde bulunulduğu, yargılama esnasında alınan bilirkişi raporunun mevcut olduğu, davacı tanığı, davacı-komşu işyeri tanığı ile bordrolu davalı işyeri çalışanı ..."in dinlendiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, Mahkemece 13/03/1967 doğumlu davacının 01/05/1982 tarihinde başlayan çalışmasında üstün tutulan yönün sigortalıya bir meslek ve sanatın öğretilmesi olup olmadığı yada davacının işyerinde üretimle ilgili çalışmalara bilfiil katılıp katılmadığı ve meslek ve sanat eğitiminin arka planda tutulup tutulmadığı hususlarının araştırılmaksızın yetersiz tanık beyanları doğrultusunda sonuca gidildiği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş; dinlenen bordro tanığı tarafları tanımadığını beyan etmekle söz konusu tanığın tekrardan beyanını almak suretiyle davalı işyerinde özellikle çalışıp çalışmadığını sormak, 13/03/1967 doğumlu davacının 01/05/1982 tarihinde başlayan çalışmasında üstün tutulan yönün sigortalıya bir meslek ve sanatın öğretilmesi olup olmadığını yada davacının işyerinde üretimle ilgili çalışmalara bilfiil katılıp katılmadığını ve meslek ve sanat eğitiminin arka planda tutulup tutulmadığını araştırmaya yönelik olarak Kurum tarafından ihtilaf konusu dönem içerisinde davalı işyerince başkaca verilmiş dönem bordrosunun olmadığı belirtilmiş olduğundan 1982/2. dönem bordrosunda yer alan sair bordro tanığını dinlemek, ayrıca bu tanıkların adresleri tespit edilemediği ya da beyanları ile yetinilmediği takdirde, ..., zabıta, maliye, meslek odası aracılığıyla davalı işyerine komşu işyerlerini tespit edip bu işyerlerinin uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı çalışanları, yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek yöntemince beyanlarını almak ve davacının gerçek ve üretime yönelik çalışma olgusu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı olarak kanıtlandıktan sonra 506 sayılı Yasa"nın 2., 6., 9. ve 79/10. madde hükümleri de gözönünde bulundurularak sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 16/02/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.