21. Hukuk Dairesi 2014/3466 E. , 2015/2646 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmaların tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının Ocak 2002 – Mart 2009 tarihleri arasında aylık 1.200,00 TL ücretle, davalı işverene ait değişik iş yerlerinde kesintisiz olarak geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Somut olayda; davalı işverenin Türkiye’nin değişik yerlerinde altyapı inşaat işlerini bazen tek başına bazen de başka şirketlerle ortak olarak alıp yaptığı, davacının Ocak 2002 – Mart 2009 arasında bu işyerlerinde kesintisiz çalıştığını iddia ettiği, ancak davacının çalışmalarının hangi tarih aralığında, hangi işyerlerinde geçtiğinin açıklattırılmadığı, ihtilaflı dönemde davacı adına 25.05.2004 ila 28.04.2008 tarihleri arasında birden fazla işyerinden çok sayıda işe giriş bildirgesinin verildiği ve bu işe giriş bildirgelerine dayanarak 03.03.2003 – 14.04.2009 tarihleri arasında kesintili şekilde bu işyerlerinden çalışmalarının bildirildiği, bu işyerlerinin davalı işverene ait olup olmadığı ve bu işyerleri arasında bağlantı olup olmadığının araştırılmadığı, davacı tanıklarının ihtilaflı dönemde davacının çalışmalarını doğrulamalarına rağmen davalı tanıklarının davacının çalışmasının bildirilenden ibaret olduğunu beyan ettikleri, davacının vasıfız işçi olarak çalıştığı, ihtilaflı dönemde davacının çalışmalarının bildirildiği işyerleri ile davacıya sorulmak suretiyle tespit edilecek davalı işverene ait diğer işyerlerine ait dönem bordrolarının getirtilmediği, resen tanık seçilerek tanık beyanları arasındaki çelişkinin giderilmediği, davacının davalı işyerinden çalışmasının bildirilmediği dönemlerde çalışması olup olmadığı, çalışması yoksa bu sürenin ne kadar
olduğu ve bu dönemde davacının davalı işverenin veya işveren adına hareket etme yetkisine sahip temsilci yada temsilcilerinin emir ve talimatı altında olup olmadığının buna bağlı olarak işverene bağımlılığının devam edip etmediğinin araştırılmadığı, ücret araştırmasının yapılmadığı, buna göre eksik inceleme ve araştırma ile karar verildiği anlaşılmıştır.
Yapılacak iş; ihtilaflı dönemde davalı işveren adına çok sayıda işyeri olduğunu göz önünde tutarak, davacıya sorulmak suretiyle davacının çalışmalarının bu işyerlerinin hangilerinde geçtiğini tespit etmek, bu işyerlerinin davalı işveren adına mı yoksa davalı işverenin de ortaklarından olduğu ortaklıklara ait olduğunu tespit etmek, eğer davalı işveren dışında başka gerçek ya da tüzel kişilerin ortak olduğu ortaklıklara ait olduğunun anlaşılması halinde, bu kişilerin bu dönemler yönünden davaya dahil edilmesi için davacıya süre vermek, bu şekilde taraf teşkilinin sağlandıktan sonra, bu işyerlerine ait dönem bordolarını getirtmek, dönem bordrolarından resen tanık seçilerek davacının çalışmalarının hangi tarih aralığında olduğu ve çalışmaların kesintili olup olmadığı ve davacının ne iş yaptığı yönünde beyanlarını almak, davacının çalışmalarına ara verdiğinin anlaşılması halinde bu ara vermenin neden kaynaklandığı ve bu dönemde davacının davalı işverene bağımlılığının devam edip etmediğini sormak, davacının çalıştığı dönem ve yaptığı işin bu şekilde netleştirilmesinden sonra, işverenin çalıştırdığı işçilerin kıdem ve pozisyonuna göre gerçek ücreti üzerinden bildirilip bildirilmediği üzerinde durmak, davacının asgari ücret ile çalışması olağan olmayan nitelikli bir işçi olup olmadığını, nitelikli bir işte çalıştırılıp çalıştırılmadığını belirlemek, asgari ücretle çalışmasının olağan olmadığı belirlendiği takdirde, işverenin aynı pozisyondaki işçilere ödediği ücretlerin gerçeğe uygun olup olmadığını değerlendirmek, bu bildirimlerin gerçeğe uygun olduğunun belirlenmesi halinde, bu ücretleri esas almak, aksi takdirde benzer işi yapan işyerlerinden, gerektiğinde ilgili meslek odasından emsal ücret araştırması yaparak tüm deliller birlikte değerlendirilerek elde edilecek sonuca göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine
17.02.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.