MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... Yönetimi tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R
Davacı ... vekili, 15/12/2005 havale tarihli dava dilekçesinde sınırlarını bildirdiği ... köyünde bulunan taşınmazın tapuda kayıtlı olmadığını, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla taşınmaz edinme koşullarının yararına oluştuğunu iddia ederek Medeni Kanunun 713. maddesi hükmüne göre adına tescilini ve davalı ... A.Ş."nin taşınmaza müdahalesinin men"ini istemiştir.
Mahkemece, fen bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen 4045,40 m2 yüzölçümündeki taşınmaz hakkındaki davanın kabulü ile davacı adına tapuya tesciline, (A) harfi ile gösterilen taşınmaz hakkındaki davanın reddine karar verilmiş, hüküm davalılardan ... tarafından (B) harfi ile gösterilen taşınmaza yönelik olarak temyiz edilmekle, Yargıtay 20. Hukuk Dairesinin 13/03/2008 gün ve 2007/18222 E. - 2008/3854 K. sayılı kararı ile bozulmuştur.
Hükmüne uyulan bozma kararında özetle; "...mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hükme yeterli değildir. Şöyle ki; aynı gün Dairemizde temyiz incelemesi yapılan birbirine bitişik taşınmazlara ilişkin olarak farklı kişiler tarafından açılan (Borçka Asliye Hukuk Mahkemesinin 2006/90-151, 2005/409 - 150 sayılı, Dairemizin 2007/18222 E. - 2007/18221 E. sayılı) tescil davalarında fen bilirkişi ile uzman ... bilirkişiler tarafından düzenlenen krokilerde çekişmeli taşınmazlar birbirinden şeklen farklı gösterildiği gibi, çekişmeli taşınmazlardan karayolu geçirilmesi nedeni ile karayolu kamulaştırma evrakları ve haritası dosyaya getirtilerek mahallinde uygulanmamış, ... Genel Müdürlüğünün davaya dahil edilerek davada taraf olarak yer alması gerektiği de düşünülmemiştir.
Mahkemece, öncelikle ... Genel Müdürlüğü usulüne uygun olarak davadan haberdar edilerek taraf teşkili sağlanmalı, daha sonra ise karayolu kamulaştırma haritası ile buna ilişkin tüm evraklar ile eski tarihli memleket haritası, hava fotoğrafları ve varsa amenajman planı ilgili yerlerden getirtilip, çekişmeli taşınmaza komşu olan taşınmazın aynı mahkemenin 2006/90 Esas sayılı dosyasında davalı olduğu anlaşıldığından, önceki bilirkişiler dışında halen Çevre ve ... Bakanlığı (... ve Su İşleri Bakanlığı) ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman ... yüksek mühendisleri arasından seçilecek üç ... mühendisi, bir ziraat mühendisi ve bir fen elemanı yardımıyla yeniden ve birlikte yapılacak inceleme ve keşifte, çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazın ve komşu taşınmazların öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; yapılacak inceleme sonucunda çekişmeli taşınmazın ... sayılan yerlerden olmadığı belirlendiği takdirde bu kez, zilyetlik yolu ile kazanma koşullarının araştırılması gerekeceğinden, yapılacak keşifte, tarım uzmanı bilirkişi olarak ziraat mühendisine inceleme yaptırılıp, zilyetlikle kazanılabilecek kültür arazisi olup olmadığı belirlenip, bu yolda rapor alınmalı; komşu taşınmazların vasıfları da incelenmeli; zilyetlik
tanıkları taşınmaz başında dinlenmeli; zilyetliğin ne zaman başladığı, kaç yıl, ne şekilde devam ettiği sorulup, kesin tarih ve olgulara dayalı, açık yanıtlar alınıp; dava tarihine kadar davacı yararına zilyetlikle kazanma koşullarının oluşup oluşmadığı belirlenmeli..." denilmiştir.
Mahkemece, bozma kararına uyulduktan sonra, tescil ve elatmanın önlenmesine ilişkin dava tefrik edildikten sonra, yargılama sırasında taşınmazın bulunduğu köyde ... kadastrosu yapıldığı ve ... kadastrosuna itiraza dönüşen dava yönünden görevli mahkemenin kadastro mahkemesi olduğu gerekçesi ile davanın görev yönünden reddine karar verilmiş, hüküm davalı ... Yönetimi vekili tarafından vekalet ücretine yönelik olarak temyiz edilmiş, Yargıtay 20. Hukuk Dairesinin 21/04/2014 gün ve 2014/2705-4873 sayılı kararı ile onanmasına karar verilmiştir.
Onama sonrasında dosya kadastro mahkemesine gönderilmiş, mahkemece davanın kabulüne, fen bilirkişilerine ait 09/10/2006 tarihli raporda (B) harfi ile gösterilen ... ili, ... ilçesi, ... köyü 116 ada 1 sayılı ... parseli içerisinde bulunan 4045,40 m2"lik alanın davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş, hüküm davalı ... Yönetimi tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, ... kadastrosuna itiraza ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde, 6831 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılıp 12/05/2008 tarihinde ilân edilen ... kadastrosu ve 2/B madde uygulaması vardır.
Mahkemece çekişmeli taşınmazın (B) harfi ile gösterilen 4045,40 m2"lik kısmının ... sayılmayan alanlar içerisinde kaldığı kabul edilerek, bu kısmının davacı adına tescili yolunda hüküm kurulmuş ise de verilen karar usul ve kanuna uygun değildir.
6831 Sayılı Kanunun 11/1. maddesinde "... kadastro komisyonlarınca sınırlama ve 2. maddeye göre ... sınırları dışına çıkarma işlemlerine karşı hak sahibi gerçek ve tüzel kişilerin altı aylık askı ilan süresi içinde Kadastro Mahkemesinde itiraz edebilecekleri" hükmü bulunduğu, yasa metninde yazılı "hak sahibi" ya da "sahiplik" kavramının ... kadastrosunun yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan ve bu davada uygulanması gereken 02.09.1986 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan ... Kadastro Yönetmeliğinin 20/j ve 21. maddeleri ile dava sırasında 15.07.2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanıp yürürlüğe giren ... Kadastro Yönetmeliğinin 23/j ve 24. maddesinde belirtildiği, ... kadastro tutanağının düzenlendiği tarihe kadar 3402 Sayılı Kanunun 14. maddesinde yazılı koşulları taşıyıp taşımadığı ve davacı zilyetliğinin korunmaya değer ve yasada öngörülen "hak sahibi" olmaya ve dolayısıyla davacı kişinin ... kadastrosunun iptali konusunda aktif davacı ehliyeti bulunup bulunmadığı belirlenmelidir.
Ayrıca, Dairemizin 2016/4845 Esas sayılı dosyasında 27.02.2017 günü temyiz incelemesi yapılarak bozulmasına karar verilen ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/441 E. - 2014/29 K. sayılı dosyasında; eldeki dosyada dava konusu olan taşınmaza bitişik konumda bulunan taşınmaza ilişkin olarak ...tarafından açılan tapu iptali ve tescil davasının kısmen kabulüne karar verildiği, mahkemece; taşınmaza komşu taşınmazlar hakkında açılmış tescil, ... kadastrosuna itiraz ya da tapu iptal ve tescil davası bulunup bulunmadığı araştırılmadığı için yapılan yargılama ve keşif sırasında birbirine bitişik konumda bulunan taşınmazlara ilişkin görülmekte olan davaların nazara alınmadığı, taşınmazın (B) harfi ile gösterilen kısmının ... içi açıklık olup olmadığının komşu taşınmazlar ve bu taşınmazların dava konusu olduğu dosyalarda alınan bilirkişi raporları değerlendirilerek irdelenmediği anlaşılmıştır. Eksik inceleme ve araştırma ile yetersiz bilirkişi raporlarına dayanılarak hüküm kurulamaz.
Bu nedenlerle; mahkemece öncelikle, dava konusu taşınmaza komşu taşınmazlar hakkında açılmış başkaca tescil, ... kadastrosuna itiraz ya da tapu iptal-tescil davası bulunup bulunmadığı araştırılmalı, en eski tarihli memleket haritası ve hava fotoğrafları ile kadastro tespiti tarihinden 15-20 yıl öncesine ait hava fotoğrafları ile bu hava fotoğraflarına dayanılarak üretilen memleket haritaları, (1988-1993’li yıllara ait, yok ise 1978 ve sonraki yıllara ait) bulunduğu yerlerden istenerek, yöreyi iyi bilen elverdiğince yaşlı, yansız, yerel ve önceki bilirkişiler dışında ziraat fakültelerinin toprak bölümünden mezun olan bir ziraat mühendisi, bir harita-kadastro (jeodezi ve fotogrametri) mühendisi ile bir ... yüksek mühendisinden
oluşturulacak bilirkişi kurulu aracılığıyla yapılacak keşifte, getirtilen belgeler dava konusu taşınmaz ile çevresine uygulanıp bu belgelerde dava konusu yer belirlendikten sonra, hava fotoğrafları ve dayanağı haritalar stereoskop aletiyle ve üç boyutlu olarak incelettirilip taşınmazın niteliğinin bu belgelerde ne şekilde görüldüğü, imar ve ihya ile zilyetliğin hangi tarihte başlayıp tamamlandığı belirlenmeli, bu belgeler ile kadastro paftası, pafta düzenlenmemiş ise dava konusu taşınmazın 23/06/2005 gün ve 9070 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan ... (Büyük Ölçekli Haritalar ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği) hükümlerine göre koordinatlı olarak düzenlenecek haritası hem 1/5000 ve hem de 1/25000 ölçeklerinde eşitlenerek kadastro paftası ile düzenlenen harita, komşu ve yakın komşu taşınmazları da içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle çekişmeli taşınmazın konumunu, hava fotoğrafları ile orijinal renkli memleket haritaları üzerinde gösterir biçimde bilirkişi kurulundan ayrıntılı ve bilimsel verileri içerir, topografik ve memleket haritalarından yararlanılarak ve klizimetre (eğimölçer) aletiyle ölçülmek ve memleket haritasındaki münhaniler de dikkate alınmak suretiyle, dava konusu taşınmazın kesin ve gerçek eğimini gösterir rapor alınmalı, dava konusu taşınmaza bitişik konumda bulunan Nihat Kalınca tarafından açılan davaya konu taşınmaza ilişkin dava dosyası ile mahkemece yapılacak inceleme sonrasında dava konusu taşınmaza komşu başkaca taşınmazlar hakkında açılmış dava dosyaları da keşifte değerlendirilmeli, taşınmazın ... ya da 6831 sayılı Kanunun 17/2. maddesinde ... içi açıklık olup olmadığı belirlenmeli, bu inceleme sonunda taşınmazın ... ya da ... içi açıklık durumunda olduğu belirlenirse bu tür yerlerin zilyetlikle kazanılmasının mümkün olmadığı düşünülmeli, dava konusu taşınmazın ... sayılmayan yerlerden olması o yerin kişiler adına tescili için yeterli olamayacağından, zilyetliğin başlangıç günü, süresi ve sürdürülüş biçimi hakkında yerel bilirkişi ve tanıklardan olaylara dayalı bilgi alınmalı, taşınmazın öncesi itibariyle niteliğinin ne olduğu, kime ait olduğu, zilyetliğin nasıl meydana geldiği, ne kadar süre ile ne şekilde devam ettiği, bunun ekonomik amacına uygun olup olmadığı, tanıkların bilgi ve görgülerinin hangi eylemli olaylara dayandırıldığı belirlenmeli, yerel bilirkişinin imar ve ihya ile zilyetlik olgusunu hangi olaylarla nasıl hatırladıkları, taşınmazın değişik bölümlerinden yeterli derinlikten toprak örnekleri alınıp incelenerek, taşınmazın imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, edildi ise tarihi ve ne kadar süreyle ne şekilde zilyet edildiği, 1988-1993"lü yıllara ait hava fotoğrafları ve memleket haritasında taşınmazın o yıllarda ziraat alanı olarak kullanılıp kullanılmadığı, yine fotogrametri yöntemiyle düzenlenen 1/5000 ölçekli arazi kadastro paftasında zilyet ve tasarruf edilen yerlerden olup olmadığı, zilyetlikle kazanılabilecek kültür arazisi olup olmadığı belirlenip, çekişmeli taşınmazın fiilî durumunu da belirtir şekilde rapor alınmalı, 6831 sayılı Kanunun 11/1. maddesi gereğince "hak sahibi gerçek ve tüzel kişinin itiraz edebileceği" davacı tapu kaydına dayanmadığına göre, kanunda öngörülen "hak sahipliğinin somut olaya göre dava tarihinden önce 20 yıl sürdürülen davasız (çekişmesiz) aralıksız ve malik sıfatıyla zilyetlikle mümkün olabileceği, ancak bu tür bir zilyetliğin davalıya ... kadastrosunu iptal ettirme hakkı (aktif dava ehliyeti) verebileceği gözetilmeli ve toplanan tüm delillere göre bir karar verilmelidir.
Açıklanan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporlarına dayanılarak yazılı biçimde hüküm kurulması usûl ve kanuna aykırıdır.
Kabule göre de; eldeki dava ... kadastrosuna itiraz olduğuna göre usulünce yapılacak ... araştırması sonucu çekişmeli taşınmazın ... olmadığı belirlenen bölümünün ... sınırları dışına çıkarılması şeklinde karar verilmesi ile yetinilmesi gerektiği ve bu tür davalarda kadastro mahkemesince tescil hükmü kurulamayacağı dikkate alınmadan çekişmeli taşınmazın kısmen davacı adına tesciline dair hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalı ... Yönetiminin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 20/03/2017 günü oy birliğiyle karar verildi.