21. Hukuk Dairesi 2014/25484 E. , 2015/2994 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk ( İŞ) Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverenlere ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan Kurum ve ... vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
Dava, davacının davalılara ait işyerinde 10.08.1992-10.08.1994 ile 01.06.1996-11.11.2003 0 tarihleri arasında geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile, hükümde belirtildiği şekilde karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara
-geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının davalı ... Dayanışma ve Yardım Vakfının (23018) sigorta sicil nolu Ayakkabı Atölyesi işyerinden verilmiş 01.05.1993 tarihli işe giriş bildirgesinin olduğu, hizmet cetveline göre 1993/2 ve 1993/3. dönem itibari ile davalı işyerinde sigortalı olarak çalıştığı, tespit istenen dönemde dava dışı 3 farklı işyerinde çalışmasının olduğu, davacının 04.07.1994 tarihinde kalfalık, 03.10.2001 tarihinde ustalık belgesi aldığı, belli dönemlere ait Döner Sermaye İşletmesi öğrenci hakkı bordroları, fazla çalışma ücret bordroları, imalat ve maliyet pusuluları ile puantaj cetvellerinin dosyaya getirtildiği, davacı tanıklarının dinlendiği anlaşılmıştır.
Mahkemece; davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyerinin bir kamu kuruluşu oluşu, kamu kuruluşlarında, çalışanların kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılmasının asıl oluşu karşısında davacının çalışmalarının gerçek olup olmadığının yeterince araştırılmadan, davalı işyeri tarafından dosyaya gönderilen belgeler ile davacıya ait 04.07.1994 tarihli kalfalık belgesinden öğrenci olarak çalıştırıldığı anlaşılan davacının hangi dönemde öğrenci olarak çalıştığı araştırılmadan ve bu dönem dışlanmadan, hizmet cetveline göre de nizalı dönem içerisinde başka işyeri çalışmaları olduğu anlaşılan davacının ve bu dönem çalışmaları dışlanmadan, bordro tanıkları dinlenmeyerek sadece davacı tanık beyanları alınarak karar verilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş; davalı işyeri kamu kuruluşu olduğundan, davacının, anılan çalışmalarının, gerçekten olup olmadığını davalı kamu kuruluşunun nizalı döneme ilişkin tüm kayıt ve ücret bordroları getirtilerek saptamak, imzalı ücret bordrolarını, işçiyle imzalanan hizmet akdini, işe başlatılmasına ilişkin makam olurunu, işyeri şahsi sicil dosyasını getirtmek, bu tür belgelerde noksanlık varsa, bunun nedenini, ücretin nasıl ödendiğini araştırmak, işveren kuruluşun davacı ile ilgili yetkili şef, amir, müdür gibi yetkili belediye yöneticilerini dinlemek,ayrıca davacının öğrencilik durumunu araştırarak, tespit edilen öğrencilik dönemini ve nizalı dönemdeki başka işyeri çalışmalarını hizmet tespitinden saymamak suretiyle hüküm kurmaktan ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 19.02.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.