......

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, dava konusu taşınmazı 25/04/2013 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile bir yıl süreli olarak ve aylık 650 TL bedelle kiraladığını, dava konusu taşınmazı davalının, tehditleri ve olumsuz davranışları nedeniyle 7 Haziran 2013 tarihinde boşalttığını belirterek....... sayılı dosyası nedeniyle borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, davacının herhangi bir bildirimde bulunmadan, sebep göstermeden 07/06/2013 tarihinde taşınmazı terk ettiğini, taşınmazı yeniden 03/01/2014 tarihinde kiraya verebildiğini belirterek davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece davanın kabulüne dair verilen hükmün davalı tarafça temyizi üzerine, Yargıtay 6. Hukuk Dairesi"nin 06.04.2016 tarih, 2015/7920 Esas, 2016/2787 Karar sayılı ilamı ile, "....Taşınmazın terk edilmiş olması usulüne uygun tahliye edildiği anlamına gelmez. Davalı da taşınmazı teslim aldığına ilişkin tarih bildirmemiştir. Usulüne uygun anahtar teslimi yapılmadığına göre kiralananın yeniden kiraya verildiği 03/01/2014 tarihine kadar davacının kullanımında olduğu ve davacı kiracının 03.01.2014 tarihine kadarki kira bedellerinden sorumlu olduğu... " gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın kısmen kabulü ile davacının ......2013/19702 Esas sayılı takip konusu yapılan 780.-TL asıl alacak ve 39.58.-TL takip öncesi işlemiş faizi aşan kira alacağı talebi yönünden borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Yargıtay"ın bozma kararına gerek iradi, gerekse kanuni şekilde uymuş olan Yerel Mahkeme, bozma kararı doğrultusunda inceleme yapmak ve hüküm kurmak zorundadır. Mahkeme, uyma kararını kaldırarak, direnme kararı veremeyeceği gibi; hükmün bozma
./..

-2-

kararı kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan bölümleri hakkında da yeni bir hüküm kuramaz. Bozmaya uyulmakla, bozma lehine olan taraf yararına usulü kazanılmış hak doğar.
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda ve Hukuk Muhakemeleri Kanununda “usuli kazanılmış hak” kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır.
Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlanan bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirmektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Y.İ.B.K.). Bu ilke, kamu düzeni ile ilgili olup; Yargıtay"ca kendiliğinden dikkate alınması gerekir. Hakimin değişmesi dahi açıklanan bu hukuki ilkeye etki yapamaz.(Aynı yönde ...nun 26.2.1986 gün ve 1986/1-50 E.-174 K.; 11.5.1994 gün ve 1994/8-252 E.-314 K.; 1.12.1999 gün ve 1999/18-1041 E.-1006 K.; 11.5.2005 gün ve 2005/2-315 E.-333 K.; 27.09.2006 gün ve 2006/19-635 E.-573 K. sayılı ilamları).
Somut olayda; Yerel Mahkemece, 12.10.2016 tarihli celsede bozma ilamına uyulması yönünde ara kararı verildiği halde; bozma ilamı gereğince hüküm kurulmadığı; tahliye tarihine ilişkin yeniden araştırma yapılarak, davacının 36 günlük kira bedelinden sorumlu olması gerektiği şeklinde karar verildiği anlaşılmaktadır.
Oysa, 12.10.2016 tarihli celsede bozma kararına uyulmasına açıkça karar verilmesi ile davalı yararına usule ilişkin kazanılmış hak doğmuştur. Bu ara karar sonrası mahkemenin yapacağı iş, bozma kararı doğrultusunda işlem yapmak ve gerekli kararı vermekten ibarettir. Kural olarak hâkim ara kararından dönebilirse de, bozmaya uyulmasına ilişkin karar, bunun istisnalarındandır. Diğer bir anlatımla, bozma kararına uyan mahkeme, bununla bağlıdır.
O halde, yerel mahkemece; uyulan bozma ilamı doğrultusunda işlem yapılması gerekirken, oluşan usulü kazanılmış hakka aykırı biçimde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırıdır.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün HUMK"nun 428. maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun Geçici Madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 26.09.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.

.....