21. Hukuk Dairesi 2015/17408 E. , 2016/2371 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVALILAR : 1-Sosyal Güvenlik Kurumu Vek.Av. ...
2-.... Vek.Av. ...
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davalıların tüm temyiz itirazlarının reddine.
2-Davacının temyizine gelince,
Dava, davacının 17/12/2005-16.09.2009 tarihleri arasında davalıya ait işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının ve gerçek kazancının tespiti istemine ilişkindir.
Yerel mahkemenin davanın reddine ilişkin önceki kararı davacı tarafından temyiz edilmiş ve dava dilekçesindeki istem ve mevcut delil durumuna göre yapılan inceleme ile Dairemizce, “Mahkemece yapılacak iş, davacının çalışmasının ne zaman başladığının sağlıklı bir şekilde belirlenmesi amacıyla, davacının 2005 yılında davalı işyerinde görevlendirilmesine ilişkin belge, kayıt veya fotoğraf olup olmadığını ya da bu tarihler arasında ücret ödendiğini kanıtlayan belge olup olmadığını sormak ve var ise mahkemeye sunması için davacıya önel vermek, çalışmanın ne zaman başladığı hususunda gerekli görülürse yeniden kayıtlı tanıkların beyanlarına başvurmak, tanık beyanları arasındaki çelişkiyi gidermek, gerçek ücretin tespiti yönünden ise Sosyal Güvenlik Kurumundan davacının sicil dosyası ile işyerine ilişkin ücret bordrolarını getirtmek, yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi ile işyerinin kapsam ve kapasitesini belirlemek, gerektiğinde işverenin bordrolarında kayıtlı diğer işçilerin beyanına başvurmak, işverenin yaptığı bildirimler ile çalışan işçilerin niteliklerini de karşılaştırarak, işverenin çalıştırdığı işçilerin kıdem ve pozisyonuna göre gerçek ücreti üzerinden bildirilip bildirilmediği üzerinde durmak, davacının asgari ücret ile çalışması olağan olmayan nitelikli bir işçi olup olmadığını, nitelikli bir işte çalıştırılıp çalıştırılmadığını belirlemek, asgari ücretle çalışmasının olağan olmadığı belirlendiği takdirde, işverenin aynı pozisyondaki işçilere ödediği ücretlerin gerçeğe uygun olup olmadığını değerlendirmek, bu bildirimlerin gerçeğe uygun olduğunun belirlenmesi halinde, bu ücretleri esas almak, gerçeğe uygun olmadığının saptanması halinde ayrıca .........Mühendisleri odası ile ...........Sanayicileri Derneğinin bildirdiği ücretler de dikkate alınarak, belirlenecek gerçek ücret üzerinden sonuca göre karar vermekten ibarettir.” denilerek bozulmuştur.
Yerel Mahkemece Dairemizin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne karar verilmiş ve bu karar davacı ve davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
Yargıtay"ın bozma kararına uyan mahkeme artık bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır. Çünkü mahkemenin bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli müktesep hak doğmuştur. (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı) Usuli müktesep hak müessesesi HUMK ve HMK"da düzenlenmiş olmamakla beraber, Yargıtay içtihatları ile kabul edilmiş ve geliştirilmiştir
Somut olayda; Yargıtay Bozma ilamına uyulmasına karar verildiği ancak mahkemece sadece çalışma sürelerinin tespitine karar verildiği, gerçek ücret hakkında hüküm kurulmadığı, davacının ustabaşı olarak çalıştığı ortaya çıktığına göre, bu durumun değerlendirilerek ücrete ilişkin istek hakkında hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular nazara alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,temyiz harcının istek halinde davacı"ya iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının davalılardan .... "ne yükletilmesine,
18.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.
E.M