3. Hukuk Dairesi 2016/22675 E. , 2018/9488 K.
"İçtihat Metni".......
Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde taraflarca temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; davalı ile yaptıkları harici sözleşme ile davalıya ait olan ...lakalı 2004 model B.....marka aracı 26.03.2008 tarihinde satın aldığını, peşin olarak 60.000 Euro ödediğini, buna rağmen davalının aracın devrini vermediğini ileri sürerek, davalıya ödediği 60.000 Euro"nun ve ödeme tarihinden itibaren mevduata yüklenen en yüksek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı; davacı ile .......plakalı aracın harici satışının yapıldığını, araç bedelinin 35.000 USD olduğunu, bu bedel karşılığında aracı davalıya bıraktığını plakası kendisi için özel olduğundan aracı başkasına satmaması için zaten devrini vermeyi düşünmediğini, davacı taraf aracı teslim etmeden veya teslime hazır olduğunu bildirmeden ödemezlik defi hakkını kullandıklarını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece; 26/03/2008 tarihli sözleşme ile.........plakalı aracın ... tarafından ..."a satıldığı, satış bedelinin tamamının alındığının sözleşmede belirtildiği, ancak satış bedelinin ve alınan miktarın belirtilmediği, 02/02/2010 tarihli belgede ise, arabanın 35.000 USD vererek satın alındığı, ...’ın ...’dan 30/01/2010 tarihli çeke mahsuben 9.000 USD aldığının beyan edildiği, bu sebeple, 26/03/2008 tarihli sözleşmede herhangi bir bedel yazmadığından, 02/02/2010 tarihli belgeye itibar edilerek, davanın kısmen kabulü ile, 26.000 USD (40.211,60 TL)"nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazla talebin reddine karar verilmiş, hüküm taraflarca temyiz edilmiştir.
1-) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, tarafların sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2-) HMK 26. maddesi hükmüne göre, mahkeme tarafların iddia, savunma ve talepleri ile bağlıdır. Kural olarak mahkemenin talepten fazlasına veya başka bir şeye hükmetmesi olanak dışıdır.
........
Açılan bir davada hakim istenilenden fazlasına veya başka bir şeye hükmedemez. Öğreti ve uygulamada taleple bağlılık olarak adlandırılan bu kural sadece sonuç istem yönünden değil, sonuç istemi oluşturulan her bir alacak kalemi yönünden de uygulanır.
Somut olayda, davacı harici satım sözleşmesi ile satın aldığı araç için ödediği 60.000 Euro"nun aynen iadesine ve ödeme tarihinden itibaren mevduata yüklenen en yüksek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, mahkemece, 26.000 USD (40.211,60 TL)" nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmiştir. Taleple bağlı kalınarak Euro üzerinden karar verilmesi gerekirken, mahkemece davacının talebi dışına çıkılarak karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
Diğer tarafdan; HGK"nın 2012/12-1072 E.-2013/496 K.sayılı ilamında; "Alacaklının, Borçlar Kanunu"nun 83 ve TTK"nın 623. maddesi uyarınca seçimlik hakkını, fiili ödeme tarihindeki kur üzerinden ödeme yapılması yönünde kullanması halinde, dava konusu alacak tahsil tarihine kadar yabancı para alacağı olarak değerlendirileceğinden alacaklı, bu alacağa 3095 Sayılı Kanunun 4/a maddesi gereğince vade tarihinden fiili ödeme tarihine kadar devlet bankalarının o para birimi ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranına göre faiz isteyebilir" denilmiştir.
Hal böyle olunca mahkemece; yukarıda belirtilen ilkeler göz ardı edilerek yasal faize hükmedilmesi de doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle tarafların sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bendde açıklanan nedenlerle hükmün HUMK"nun 428. maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03.10.2018 gününde oy birliğiyle karar verildi.
......