MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalılar avukatınca duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davalılar vekili avukat ... ile davacı vekili avukat ... vekili avuka...ın gelmeleriyle duruşmaya başlanılmış ve hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra karar için başka güne bırakılmıştı. Bu kez temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR

Davacı, davalılar ile dava dışı ...irketi ve.. arasında davalılara ait ... ...mevkiinde kain bulunan 115 ada 576, 577, 579, 580, 581 parselde kayıtlı toplam 1.635.000.m2 ile 606 parselde kayıtlı 525.000.m2 miktarındaki tarla vasfındaki taşınmazlara yönelik konut, sosyal tesisler, turizm ve konaklama tesisleri, park, spor, golf alanları v.s. gibi rekreaktif işlev alanları oluşturmak için 1/25000, 1/5000 ve 1/1000 ölçekli nazım imar uygulama ve parselasyon planlarının yapılıp onaylatılmasına müteakip tapu işlemlerinin yapılması ve imar sonrası oluşan parsellerin pazarlanması ve satışı için organizasyonların yapılması hususunda 10.09.2005 tarihli protokolün düzenlendiğini, protokolde taraf olan ..." ın tüm haklarını 18.11.2006 tarihli ek protokol ile kendisine devrettiğini, davalılar ve dava dışı ...şirketi temsilcilerinin katılımlarıyla ...." nin kurulduğunu, dava dışı...şirketi tarafından 1/25000 ve 1/5000 ölçekli nazım imar planlarının hazırlanıp onaylatıldığını, 1/1000 ölçekli planın onay için Belediyeye sunulduğunu, davalılardan ..." nın 10.08.2007 tarihinde dava dışı...şirketi yetkililerini verdikleri vekaletten azlettiğini böylece dava dışı ... şirketinin protokol doğrultusunda işlemleri bitirmesinin engellendiğini, 05.02.2008 tarihinde gönderdiği ihtarname ile bazı taşınmazları satınması için sunulan tekliflerin davalılara iletilmesine rağmen davalıların kötüniyetli olarak kendisini devre dışı bırakarak 11.04.2008 tarihinde 606 parselde kayıtlı taşınmazı toplam 20.584.130.00.TL" ya sattıklarını, arsa bedeli olarak 6.825.000.00.TL" nın tenzilinden sonra bakiye kalan 13.756.130.00.TL" nın kar olduğunu ve elde edilen kardan protokol gereğince % 25" i olan 3.439.033.00.TL" nın kendi payı olduğunu ayrıca davalıların diğer taşınmazları da kendilerini devre dışı bırakarak satacaklarının duyumunu aldıklarını ileri sürerek davalıların protokolden doğan yükümlülüklerini ihlal etmelerinden dolayı tüm parsellerden doğacak alacakları için şimdilik 20.000.USD" nın yabancı paraya uygulanan en yüksek mevduat faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalılar, davacı ile protokolün düzenlenmediğini, dava dışı .. ın protokolde bulunduğunu, dava dışı ...ile olan sözleşmenin süresinde feshedilmemesinden dolayı protokolün geçersiz olduğunu, ayrıca davacının protokol gereğince görev ve sorumluluğunun taliki şarta bağlı olduğunu ve taliki şart gerçekleşmediğinden herhangi bir talepte bulunulamayacağını, kendilerinin protokolü feshetmediklerini, sadece davalılardan ..." nın dava dışı ... Şirketi temsilcisini verdiği vekaletten azlettiğini, davalı ..." nın böyle bir davranışının olmadığını ayrıca imar planlarının iptali için İdare Mahkemesi" ne davalar açıklarını, davacının 606 parsel sayılı taşınmazın satışında herhangi bir katkısının olmadığını, aracılık yapan dava dışı emlak firmasına emlak komisyon ücretini ödediklerini belirterek davanın reddini dilemişlerdir.
Mahkemece, davanın kabulü ile 20.000.USD"nın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalıların aşağıdaki 2. bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Mahkemenin, Davalılar ve dava dışı ... şirketi ile ... arasında imzalanan 10.09.2005 tarihli protokol ile davacı ile dava dışı ...arasında imzalanan ek protokolün geçerli olduğu, dava dışı ...şirketi tarafından 1/25000 ve 1/5000 ölçekli çevre ve nazım imar planlarının hazırlanıp onaylatıldığı, 1/1000 ölçekli uygulama imar planının hazırlanıp Belediyeye onay için sunulduğu, dava dışı yüklenici firma olan ...irket yetkililerinin 10.08.2007 tarihinde davalı ... tarafından azledildiği ve dava dışı Özgünkent şirketi tarafından davalılar aleyhine...Asliye Ticaret Mahkemesi" nin ...Esas sayılı dava dosyasında haksız fesih nedeniyle iş bedeli ve kar payı davası açtığı ve davalıların temerrüde düşürüldüğü, protokol gereğince 1. ayak olan eser sözleşmesi bölümünün yüklenici ....şirketi tarafından tamamlanmasının davalılar tarafından ortadan kaldırıldığı, eldeki davada davacının edimi şarta bağlı ise de, davalıların dava dışı ... şirketi ile olan bölümün ifa olanağını ortadan kaldırılmaları nedeniyle sözleşmenin ikinci ayağı olan davacının görevinin engellendiği bu engellemede davalıların kötüniyetli olduğu, Borçlar Kanunu gereğince taliki şartın gerçekleşmesi dürüstlük kuralına aykırı olarak engellendiğinden şartın gerçekleşmiş olduğunun kabulü gerektiği, protokol gereğince taşınmazların organizasyonu ve pazarlanmasını üstlenen davacının davaya konu taşınmazlardan 606 parsel sayılı taşınmazın tanıtımını yapmasına ve değişik kişilerden fiyat teklifi almasına rağmen davalıların davacıyı devre dışı bırakarak 606 parsel sayılı taşınmazı toplam 20.581.130.TL" ya 11.04.2008 tarihinde dava dışı üçüncü kişiye sattıkları böylece davacının en azından 606 parsel sayılı taşınmazın şatışından elde edilen kardan 10.09.2005 tarihli protokol hükümleri gereğince payını almayı hak kazandığı gerekçesi yerindedir. Usul ve yasalara uygundur. Ancak mahkemece, dosyada mevcut bilirkişi heyet raporlarında belirtilen miktarların davacının kısmi talebinin çok üzerinde bulunduğu, miktarın açılacak ek davada tartışılmasının mümkün olduğu gerekçesi ile davacının talep edebileceği kar payının net olarak belirlenmemesi, müphem bırakılması doğru değildir. Hakim, uyuşmazlığı çözmekle yükümlüdür. Eksik inceleme ile müphem şekilde hüküm kurulamaz. O halde mahkemece, davacının en azından 606 parsel sayılı taşınmazın satışından elde edilen kardan payını almaya hak kazandığı yönündeki gerekçenin davacı tarafından temyiz edilmemesi nedeniyle kar payı yönünden sadece 606 parsel yönünden hesaplama yapılması gerektiği hususunun davalılar yönünden de usuli kazanılmış hak durumu oluşturduğu dikkate alınarak alanında uzman yeni bilirkişi heyetinden sadece 606 parsel sayılı taşınmazın satışından dolayı elde edilen kardan 10.09.2005 tarihli protokol hükümleri gereğince davacının alması gereken payın net olarak gerekçeli, taraf, mahkeme ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınmak suretiyle belirlenip hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.

SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davalıların diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent gereğince hükmün davalılar yararına BOZULMASINA, 1100 TL duruşma avukatlık parasının davacıdan alınarak davalılara ödenmesine, peşin alınan 1.712,15 TL. temyiz harcının istek halinde davalılara iadesine, HUMK’nun 440/1 maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23/12/2015 gününde oybirliğiyle karar verild.