MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı ile davalılardan Kurum ve ... vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

Dava, davacının davalı işverene ait işyerinde en son aylık 5000 TL net ücretle, 2005 yılı Kasım ayından 2009 yılı Mayıs ayına kadar geçen ve davalı Kuruma bildirilmeyen çalışmasının tespiti istemine ilişkindir.
Davacı vekili, 21.01.2011 havale tarihli dilekçesi ile davacının davalı işyerindeki çalışmasının 2005 yılı Kasım ayı değil 2006 yılı Kasım ayında başladığını, dava dilekçesinde davacı asilin yanılgıya düşmesi sonucu 2005 yılından itibaren çalışmaya başladığının yazıldığını beyan etmiştir.
Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile hükümde yazılı şekilde karar verilmiş ise de; bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
1- Hizmet tespiti yönünden;
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtayın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Diğer taraftan mahkeme kararlarında nelerin yazılacağı 6100 sayılı HMK 297, 298. (Eski 1086 sayılı HUMK 388.mad.) maddelerinde belirtilmiştir. Hüküm sonucu kısmında gerekçeye ait her hangi bir söz tekrar edilmeksizin isteklerin her biri hakkında verilen hükümle taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların mümkünse sıra numarası altında birer birer açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gerekir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 17.03.2006 tarihine kadar dava dışı işyerlerinden hizmetinin bildirildiği, davalı .... unvanlı .... sicil numaralı işyerinden 19.07.2007-03.02.2009 tarihleri arasında çalışmasının bildirildiği, davalı şirket adına .... sicil numarası ile tescilli işyerinin 19.07.2007 tarihinde yasa kapsamında alındığı, bu şirket adresinde daha önce davalı ..."ın emlak komisyonculuğu işinden şube - işyerinin 16.06.2006 tarihinden itibaren vergi mükellefiyetinin bulunduğu, davalı .... sicil numaralı işyerinin dönem bordrolarının tamamının bulunmadığı, davalı Kurumda, davalı ... adına tescilli işyeri bulunup bulunmadığının sorulmadığı, davacı ile davalı arasında görülen soruşturma dosyasının bir örneğinin bulunduğu, emsal ücret araştırmasının yapıldığı, davalı şirket tarafından davacının ilgili makama sunması için verilen 25.04.2008 tarihli evrakta davacının 4000 Lira ücret aldığının belirtildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, mahkemece davacının davalı işverenlerden kimin yanında hangi tarihler arasında çalıştığının belirtilmemiş olması infazda tereddüt yaratacak olup hatalıdır.
Yapılacak iş, davalı ... adına tescilli işyeri bulunup bulunmadığını davalı Kurumdan sormak, davalı şirket adına tescilli işyerinin yasa kapsamına alındığı ve diğer davalının vergi mükellefiyetinin başladığı tarihleri göz önünde bulundurarak, davacının davalıların kimin yanında hangi tarihler arasında çalıştığını hükümde gösterecek şekilde sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
1- Ücret tespiti yönünden;
Nitelikli ve tecrübeli bir işçinin, yaptığı işin özelliğine göre asgari ücret üzerinden ücret alması, hayatın olağan akışına aykırıdır. Bu durumun belirlenmesi halinde, işveren tarafından asgari ücret üzerinden düzenlenen belgelerin aksinin kanıtlanamayacağı düşünülemez.
Yapılacak iş, ....ndan davalı işyerinin ihtilaflı döneme ilişkin tüm dönem bordrolarını getirtmek, yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi ile işyerinin kapsam ve kapasitesini belirlemek, davalı işverenin bordrolarında kayıtlı diğer işçilerin beyanına başvurmak, komşu işyeri çalışanlarının beyanlarını almak, işverenin yaptığı bildirimler ile çalışan işçilerin niteliklerini de karşılaştırarak, işverenin çalıştırdığı işçilerin kıdem ve pozisyonuna göre gerçek ücreti üzerinden bildirilip bildirilmediği üzerinde durmak, davacının asgari ücret ile çalışması olağan olmayan nitelikli bir işçi olup olmadığını, nitelikli bir işte çalıştırılıp çalıştırılmadığını belirlemek, asgari ücretle çalışmasının olağan olmadığı belirlendiği takdirde, işverenin aynı pozisyondaki işçilere ödediği ücretlerin gerçeğe uygun olup olmadığını değerlendirmek, bu bildirimlerin gerçeğe uygun olduğunun belirlenmesi halinde, bu ücretleri esas almak, aksi takdirde benzer işi yapan işyerlerinden, gerektiğinde ilgili meslek odasından emsal ücret araştırması yaparak, elde edilecek sonuca göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edenlerden davacı ve davalılardan ..."a iadesine, 29.02.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.