MAHKEME : Çocuk Mahkemesi
HÜKÜM : Mahkumiyet
SUÇLAR : Hırsızlık-işyeri dokunulmazlığının ihlali

Suça sürüklenen çocuk ... hakkında yapılan yargılama sonucunda; hırsızlık suçundan 5237 sayılı TCK’nın 142/1-b, 143, 31/2 ve 62. maddeleri uyarınca 7.000,00 TL, aynı Yasa"nın 116/2-4, 119/1-c, 31/2 ve 62. maddeleri gereğince 6.000,00 TL adli para cezası cezalandırılmasına ilişkin Eskişehir 2. Çocuk Çocuk Mahkemesi"nin 23/10/2014 tarih, 2014/148 Esas ve 2014/691 Karar sayılı kararının suça sürüklenen çocuk ... müdafinin temyizi üzerine;
Yargıtay 17. Ceza Dairesi"nin 28/02/2018 tarih, 2016/7055 Esas ve 2018/2423 Karar sayılı kararıyla;
Yerel mahkemece verilen hükümler temyiz edilmekle, başvurunun süresi ve kararların niteliği ile suç tarihine göre dosya görüşüldü:
Başka suçtan Yozgat E Tipi Ceza İnfaz Kurumu"nda tutuklu olan ve duruşmalardan vareste tutulmayan suça sürüklenen çocuk ..."nun 23/10/2014 tarihli duruşmada hazır bulundurulmayıp yokluğunda hükümlülüğüne karar verilmesi suretiyle 5271 sayılı CMK’nın 196. maddesine aykırı olarak savunma hakkının kısıtlanması,
Bozmayı gerektirmiş, suça sürüklenen çocuklar ..., ... ve ... müdafilerinin temyiz nedenleri bu bakımdan yerinde görülmüş olduğundan, diğer yönleri incelenmeyen hükümlerin açıklanan nedenlerle tebliğnameye aykırı olarak BOZULMASINA, karar verilmiştir.
İTİRAZ NEDENLERİ:
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı 11.04.2018 tarih ve 2014/408895 sayılı yazısı ile;
ANLATIM VE TALEP:
"Suça sürüklenen çocuklar hakkında Eskişehir Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 21/02/2014 tarihli iddianamesiyle hırsızlık ve işyeri dokunulmazlığını ihlal suçlamasıyla açılan kamu davası sonucunda aynı Yer 2. Çocuk Mahkemesi"nin 23/10/2014 tarih, 2014/148 Esas ve 2014/691 Karar sayılı hükmüyle suça sürüklenen çocukların hürriyeti bağlayacı ceza ve adli para cezası ile mahkumiyetine karar verilip bu mahkumiyet hükmü suça sürüklenen çocuklar müdafiileri tarafından yasal süresi içerisinde temyiz edilmekle Başsavcılığımıza intikal etmiş ve 29/04/2016 tarihli tebliğname ile ONAMA talebiyle dosya Yüksek 17. Ceza Dairesi"ne gönderilmiştir.
Dosyanın tevdi edildiği Yüksek 17.Ceza Dairesi, 28/02/2018 gün, 2016/7055 Esas ve 2018/2423 Karar sayılı ilamıyla suça sürüklenen çocuk ... yönünden;
"... Başka suçtan Yozgat E Tipi Ceza İnfaz Kurumu"nda tutuklu olan ve duruşmalardan vareste tutulmayan suçua sürüklenen çocuk ..."nun 23/10/2014 tarihli duruşmada hazır bulundurulmayıp yokluğunda hükümlülüğüne karar verilmesi suretiyle 5271 sayılı CMK.nın 196.maddesine aykırı olarak savunma hakkının kısıtlanması, ..." gerekçesiyle hükmün BOZULMASINA oybirliğiyle karar vermiştir.
Başsavcılığımıza intikal eden ilam üzerinde yapılan inceleme sonucunda, BOZMA kararına açıklanacak gerekçelerle hükmün ONANMASI talebiyle suça sürüklenen çocuk ... aleyhine olarak itiraz etme zorunluluğu doğduğu" belirtilmiştir.
İTİRAZ NEDENLERİ:
"İtiraza konu olayda Başsavcılığımız ile Yüksek 17. Ceza Dairesi arasında suçun subutuna,cezanın bireyselleştirilmesine dair bir uyuşmazlık olmayıp itiraz konusu, suça sürüklenen çocuk ..."nun kısa kararın okunduğu oturuma getirilmemesinin savunma hakkının kısıtlanmasına yol açıp açmadığı hususuna ilişkin bulunmaktadır.
Yargılamaya ve itiraza konu somut olay incelendiğinde; suça sürüklenen çocukların suç tarihinde geceleyin saat 04.00 sularında müştekinin işlettiği il merkezi Arifiye mahallesinde bulunan işyerine girerek 3.500,00 TL kağıt ve 150-200 TL bozuk parayı alarak kaçtıkları bilahare yakalanarak haklarında kamu davası açıldığı ve yapılan yargılama sonunda mahkumiyet kararı verildiği anlaşılmaktadır.İtiraza konu edilen suçua sürüklenen çocuk ... hakkında tayin edilen sonuç cezalar hırsızlık suçundan 7.000,00 TL, işyeri dokunulmazlığının ihlali suçundan ise 6.000,00 TL adli para cezasıdır.Yüksek Dairece yapılan temyiz incelemesinde, suça sürüklenen çocuk hakkında karar tarihinde Yozgat ilinde cezaevinde başka suçtan tutuklu olduğu halde duruşmada hazır edilmemesidir.Yargılama aşamasında suça sürüklenen çocuğun savunması yasal hakları hatırlatılarak alınmış ve sorgusu Yerköy Asliye Ceza Mahkemesinde yaplmış, asıl mahkemesinde de müdafii atanarak duruşmaları takip etmiş ve karar duruşmasına da müdafii katılmıştır.
Sanık hazır olmaksızın duruşma yapılamayacağı kuralını düzenleyen 5271 sayılı CMK’nun “Sanığın duruşmada hazır bulunmaması” başlıklı 193. maddesinin birinci fıkrası; “Kanunun ayrık tuttuğu hâller saklı kalmak üzere, hazır bulunmayan sanık hakkında duruşma yapılmaz. Gelmemesinin geçerli nedeni olmayan sanığın zorla getirilmesine karar verilir” hükmünü amir olup, bu kuralın istisnai halleri ise aynı maddenin ikinci fıkrasında; “Sanık hakkında, toplanan delillere göre mahkûmiyet dışında bir karar verilmesi gerektiği kanısına varılırsa, sorgusu yapılmamış olsa da dava yokluğunda bitirilebilir”, 194. maddenin ikinci fıkrasında; “Sanık savuşur veya ara vermeyi izleyen oturuma gelmezse, önceden sorguya çekilmiş ve artık hazır bulunmasına mahkemece gerek görülmezse, dava yokluğunda bitirilebilir”, “Sanığın duruşmadan bağışık tutulması” başlıklı 196. maddesi ise;
“(1) Mahkemece sorgusu yapılmış olan sanık veya bu hususta sanık tarafından yetkili kılındığı hâllerde müdafii isterse, mahkeme sanığı duruşmada hazır bulunmaktan bağışık tutabilir.
(2) Sanık, alt sınırı beş yıl ve daha fazla hapis cezasını gerektiren suçlar hariç olmak üzere, istinabe suretiyle sorguya çekilebilir. Sorgu için belirlenen gün, Cumhuriyet Savcısı ile sanık ve müdafiine bildirilir. Cumhuriyet Savcısı ile müdafiin sorgu sırasında hazır bulunması zorunlu değildir. Sorgusundan önce sanığa, ifadesini esas mahkemesi huzurunda vermek isteyip istemediği sorulur.
(3) Sorgu tutanağı duruşmada okunur.
(4)Yukarıdaki fıkralar içeriğine göre sanığın aynı anda görüntülü ve sesli iletişim tekniğinin kullanılması suretiyle sorgusunun yapılabilmesi olanağının varlığı hâlinde bu yöntem uygulanarak sorgu yapılır.
(5) Hastalık veya disiplin önlemi ya da zorunlu diğer nedenlerle yargılamanın yapıldığı yargı çevresi dışındaki bir hastahane veya tutukevine nakledilmiş olan sanığın, sorgusu yapılmış olmak koşuluyla, hazır bulundurulmasına gerek görülmeyen oturumlar için getirilmemesine mahkemece karar verilebilir.
(6) Yurt dışında bulunan sanığın, belirlenen duruşma tarihinde hazır bulunmasının zorluğu halinde, bu tarihten önce duruşma açılarak veya istinabe suretiyle sorgusu yapılabilir” biçiminde düzenlenmiştir.
Maddenin birinci fıkrasında, mahkemece sorgusu yapılmış olmak şartıyla sanığın veya bu hususta sanık tarafından yetkili kılındığı hallerde müdafiinin istemi ile duruşmada hazır bulunmaktan bağışık tutulabileceği kabul edilmiş,
Beşinci fıkrasında ise, hastalık veya disiplin önlemi ya da zorunlu diğer nedenlerle yargılamanın yapıldığı yargı çevresi dışındaki bir hastane veya tutukevine nakledilmiş olan sanığın, sorgusu yapılmış olmak şartıyla, hazır bulundurulmasına gerek görülmeyen oturumlar için getirilmemesine mahkemece karar verilebileceği düzenlenmiştir.
Her iki fıkrada da sanığın sorgusunun yapılmış olması hali bağışık tutulmanın şartı olarak belirtilmiş, ancak sanığın sorgusunun ne şekilde yapılacağı hususunda iki fıkrada da herhangi bir açıklamaya yer verilmemiş olup, bu konu maddenin ikinci fıkrasında düzenlenmiştir.
Bu düzenlemeye göre, alt sınırı beş yıldan az hapis cezasını gerektiren bir suçtan yargılanan sanığa, sorgusundan önce ifadesini esas mahkemesi huzurunda vermek isteyip istemediği sorulduktan sonra istinabe suretiyle sorguya çekilebilecektir. Alt sınırı beş yıl ve daha fazla hapis cezasını gerektiren suçlardan dolayı ise sanıkların sorgusunun mutlaka yargılamayı yapan mahkemece gerçekleştirilmesi zorunludur.
Yüksek Ceza Genel Kurulu"nun 2014/449 Esas ve 2017/32 sayılı kararında bu konu tartışılmış ve "Aynı yargı çevresinde yer alan ceza infaz kurumunda başka bir suçtan hükümlü olarak bulunan ve esas mahkemesince yapılan sorgusu sırasında duruşmadan bağışık tutulma isteğinde bulunmayan sanığın yokluğunda duruşmaya devamla, davanın bitirilmesi ve hüküm verilmesi savunma hakkının sınırlandırılması niteliğindedir." şeklinde "aynı yargı çevresi içerisinde başka suçtan hükümlü bulunan sanığın duruşmaya getirilmemesi savunma hakkının ihlali olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ancak, farklı yargı çevresi içerisinde, olayımızda olduğu gibi, Yozgat ilinden Eskişehir iline talimat yasağı bulunmayan üst sınırı 5 yıldan da az olan ve sonuç olarak adli para cezası tayin edilmiş bulunan bir suçun yargılaması için, sorgusu yapılan sanığın hüküm duruşmasına getirilmesine ilişkin bir yasal düzenleme bulunmamaktadır.
Yargıtay 13. Ceza Dairesi de itiraz konumuzla aynı suça ilişkin yargılama sonrası verilen karara temyiz incelemesinde, 26/02/2018 gün, 2016/11621 Esas ve 2018/ 2670 sayılı kararında ""aşamalarda alınan sanık savunması ve temyiz isteminde esas mahkemesinde savunma yapmak istediğine dair herhangi bir beyan ya da talebin bulunmadığının anlaşılması "gerekçesiyle başka mahkemede alınan savunmada usule aykırılık görmemiştir.
Bu sebeplerle; suça sürüklenen çocuk ... hakkında kurulan mahkumiyet hükmünde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığından ONANMASI talebiyle itiraz zorunluluğu doğduğu" belirtilmiştir.
SONUÇ VE İSTEM: Açıklanan gerekçelerle;
"Yüksek Yargıtay 17. Ceza Dairenizin 28/02/2018 gün, 2016/7055 Esas, 2018/2423 Karar sayılı suça sürüklenen çocuk ... hakkındaki BOZMA kararının kaldırılarak, Eskişehir 2. Çocuk Mahkemesinin 23/10/2014 tarihli, 2014/148 Esas ve 2014/691 Karar sayılı hükmünün ONANMASI, itiraz kabul edilmediği takdirde dosyanın itiraz incelemesi yapılmak üzere Yüksek Ceza Genel Kurulu Başkanlığına tevdii itirazen saygıyla arz ve talep olunur." şeklinde istemde bulunulması üzerine dosya dairemize gönderilmekle incelenerek gereği düşünüldü;
İTİRAZIN KAPSAMI;
Suça sürüklenen çocuğun 5237 sayılı TCK"nın 142/1-b, 143, 116/2-4 ve 119/1-c maddelerinde düzenlenen suçlardan yargılanıp talimat mahkemesince usule uygun olarak dinlenip mahkum olduğu, mahkemenin 23/10/2014 tarihli karar celsesinde farklı yer cezaevinde başka suçtan tutuklu olması nedeniyle yokluğunda karar verildiği ancak yargılandığı suçlardaki ceza miktarı ve suça sürüklenen çocuğun esas mahkemesinde savunma vermek istediğine ilişkin bir beyanının olmaması nedeniyle suça sürüklenen çocuk hakkında Dairemizin 5271 sayılı CMK"nın 196. maddesine aykırılık sebebiyle verilen bozma kararının kaldırılması talep edilmiştir.
KARAR;
Yargıtay Ceza Genel Kurulu"nun 03.04.2018 tarih, 2014/851 Esas ve 2018/144 Karar sayılı ilamı uyarınca suça sürüklenen çocuğun vareste tutulmaya ilişkin bir talebinin olmadığı ve mahkemenin 23/10/2014 tarihli karar celsesinde farklı yer cezaevinde başka suçtan hükümlü olmasına rağmen yokluğunda karar verilmesi nedeniyle 5271 sayılı CMK"nın 196. maddesi uyarınca suça sürüklenen çocuğun savunma hakkının kısıtlandığı anlaşılmıştır.
Dairemizin anılan kararında usul ve Yasa"ya aykırı bir yön bulunmaması nedeniyle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 11/04/2018 tarih ve 2014/408895 sayılı itiraz dilekçesinde ileri sürülen düşünce yerinde görülmediğinden REDDİNE,
Dairemizin 28.02.2018 tarih, 2016/7055 Esas ve 2018/2423 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA YER OLMADIĞINA, itirazın incelenmesi için dosyanın 5271 sayılı CMK’nın 308/2. maddesi uyarınca Yargıtay Ceza Genel Kurul Başkanlığı"na GÖNDERİLMESİNE, 21.05.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.