MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL, TESCİL


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., ... İli Merkez ... Köyü çalışma alanında bulunan ve 1985 tarihinde yapılan ... çalışmaları sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümleri hakkında irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak adına tescili istemiyle dava açmıştır. Çekişmeli tescil harici taşınmazın bir bölümü yargılama sırasında 03.09.2008 tarihinde ihdasen 881 parsel numarası altında mera vasfıyla sınırlandırılarak özel siciline kaydedilmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 26.04.2010 havale tarihli fen bilirkişi raporunda (A1) harfi ile gösterilen 9.352,952 metrekare, (A2) harfi ile gösterilen 527,734 metrekare, (B1) harfi ile gösterilen 3.956,661 metrekare ve (C1) harfi ile gösterilen 1.868,932 metrekare yüzölçümlü taşınmaz bölümleri ile; 881 parsel sayılı taşınmazdan aynı raporda (B2) harfi ile gösterilen 1.374,448 metrekare ve (C2) harfi ile gösterilen 3.344,307 metrekarelik taşınmaz bölümlerinin tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, teknik bilirkişi raporunda (A1), (A2), (B1) ve (C1) harfleri ile gösterilen tescil harici taşınmaz bölümleri ile, yargılama sırasında idari yoldan 881 parsel numarası altında mera vasfıyla sınırlandırılarak özel siciline kaydedilen taşınmaz içerisinde kalan ve teknik bilirkişi raporunda (B2) ve (C2) harfleri ile gösterilen taşınmaz bölümleri üzerinde davacı yararına zilyetlikle mülk edinme koşullarının gerçekleştiği kabul edilmek suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de; yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, dava konusu taşınmaz bölümlerinin niteliğinin belirlenmesinde esaslı unsur olan hava fotoğraflarından yararlanılmamış, taşınmaz bölümlerinin neden tescil harici bırakıldığı ... Müdürlüğüne sorulmasına rağmen tescil harici bırakılma nedeni netleştirilmemiş, taşınmazın bulunduğu bölgede tahsisli mera bulunup bulunmadığı ilgili kurumlardan sorulmadığı gibi usulüne uygun mera araştırması yapılmamış, taşınmaz bölümlerinin mera mı yoksa imar-ihyaya konu yerlerden mi olduğu araştırılmamış, yargılama sırasında idari yoldan mera vasfıyla sınırlandırılarak özel siciline kaydedilen 881 parsel sayılı taşınmazın tesciline esas dayanak belgeleri getirtilmemiş, yetersiz tek kişilik ziraat bilirkişi raporu hükme esas alınmış, teknik bilirkişi raporunda (A1) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümü üzerinde ziraat bilirkişi raporunda herhangi bir tarımsal faaliyetin yapılmadığı, taşlılık oranının % 25-30 oranında olduğu belirtilmesine rağmen bu bölümün de davacı adına tesciline karar verilmiş, yerel bilirkişi ve tanıkların soyut ve yetersiz beyanlarına dayanılarak hüküm kurulmuştur. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için öncelikle, ... Müdürlüğünden çekişmeli taşınmaz bölümlerinin tescil harici bırakılma sebebi sorulmalı, yargılama sırasında idari yoldan mera vasfıyla sınırlandırılarak özel siciline kaydedilen 881 parsel sayılı taşınmazın tesciline esas dayanak belgeleri ile dava konusu taşınmaz bölümlerinin dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait en az üç ayrı zaman dilimine ilişkin stereoskopik hava fotoğrafları getirtilmeli, çekişmeli taşınmaz bölümleri kapsayacak şekilde mera tahsisi bulunup bulunmadığı ilgili kurumlardan sorulup varsa tahsis kararı ve krokisi getirtilip dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra, taşınmaz bölümleri başında taşınmazların bulunduğu köy ile komşu köylerden yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, üç kişilik uzman ziraatçi mühendisi bilirkişi heyeti, jeolog bilirkişi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve fen bilirkişisi hazır olduğu halde yeniden keşif yapılmalı; keşif sırasında varsa mera tahsis kararı ve haritaları uygulanıp kapsamları belirlenmeli, mera tahsisi yoksa, çekişmeli taşınmaz bölümleri ile davaya konu olmayan tescil harici taşınmazlar ile mera parseli arasında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı araştırılmalı, taşınmaz bölümlerinin geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, taşınmaz bölümlerin öncesinin mera olup olmadığı, 881 sayılı mera parselinden ayrılan unsurların bulunup bulunmadığı hususlarında mahalli bilirkişiler ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli, beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli; ziraat bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin niteliğiyle ilgili önceki tarihli ziraat bilirkişi raporlarını da irdeler, tarımsal niteliğini bildirir, taşınmazların diğer bölümleri ve komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde, toprak yapısı, eğimi, bitki deseni ve diğer yönlerden mera vasfında olup olmadığı, mera parselinden nasıl ayrıldığı, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetlik var ise zilyetliğin şekli ve süresini bildiren, taşınmaz bölümlerinin değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı; Jeolog bilirkişisinden taşınmaz bölümlerinin dere yatağı olup olmadığı ya da dereden kazanılıp kazanılmadığına ilişkin rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisinden belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğrafları üzerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak; çekişme konusu taşınmaz bölümleri hava fotoğraflarında gösterilmeli, taşınmaz bölümlerinin önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı, imar-ihyaya muhtaç olup olmadığı, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyasına ne zaman başlanıldığı, hangi tarihte tamamlandığının belirlenmesine çalışılmalı; fen bilirkişisine keşif ve uygulamayı denetlemeye elverişli, ayrıntılı rapor ve harita düzenlettirilmeli; tahsis bulunması veya taşınmazların tahsis haritası kapsamında kalıp, öncesinin mera olduğunun anlaşılması halinde meralar üzerinde sürdürülen zilyetliğin hukukça değer taşımayacağı düşünülmeli, bundan sonra toplanan ve toplanacak deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek, eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davalı ... vekilinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 16.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.