MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL


Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
... Köyü çalışma alanında bulunan 5410 parsel sayılı 38.001,10 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz 10.02.2005 tarihinde ... adına ham toprak vasfıyla tescil edilmiştir. Davacı ... imar-ihya, irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak taşınmazın bir bölümüne yönelik olarak tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, fen bilirkişisi ...."nın raporunda (A) harfi ile gösterilmiş 1.699,71 ve (B) harfi ile gösterilmiş 1.773,51 metrekarelik bölümün davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile son parsel numarası verilerek davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı ... temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, çekişmeli taşınmazın dedesinden babasına, babasından ise kendisine intikal edip 50 yılı aşkın süredir nizasız fasılasız zilyet olduklarını, dere yatağı olan bu yeri doldurup ıslah etmek suretiyle ekip biçtiklerini belirterek idari yoldan ... adına oluşan tapu kaydının iptali ile kendi adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece dava konusu taşınmaz bölümleri üzerinde davacı yararına, imar-ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile mülk edinme koşullarının oluştuğu gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki, ... Tapu Müdürlüğü"nün dosya arasında bulunan 03.08. 2012 tarihli yazı cevabında çekişmeli taşınmazın ... Mal Müdürlüğü"nün 08.02.2005 tarih ve 69/196 sayılı yazısına istinaden yeniden tescil edildiğinden ... tutanağı bulunmadığı belirtilmiş, ancak Dairemiz geri çevirme ilamı ile dosya arasına getirtilen tesis ... paftası ve ... Tapulama Mahkemesi"nin 30.06.1983 tarih ve 1982/275 Esas, 1983/134 Karar sayılı ilamının incelenmesinde, çekişmeli taşınmaz bölümlerinin, yörede yapılan ... tespit çalışmaları sırasında 2102 parsel numarası altında tespit edilen taşınmaz içerisinde kaldığı, 2102 parselin ... tespitine karşı, ... Belediye Başkanlığı tarafından ... aleyhine açılan tespite itiraz davası sonucunda, çekişmeli 2102 parsel sayılı taşınmazın eskiden beri sazlık ve bataklık olup, köy ya da belediye tarafından herhangi bir şekilde kullanılmadığı, toprak yapısı itibariyle tarıma elverişli olmayıp devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğu gerekçesiyle 766 sayılı Yasa"nın 2. maddesi uyarınca tapulama dışı bırakılmasına karar verildiği ve 10.02.2005 tarihinde ... adına ihdasen tescil edildiği anlaşılmaktadır. Çekişmeli taşınmazın ... Tapulama Mahkemesince hükmen belirlenen bu niteliğine göre, hükmen tescil dışı bırakılmasına ilişkin dava dosyasının, eldeki tapu iptali ve tescil davasında zilyetlikle kazanım koşulları, imar-ihyanın başladığı ve tamamlandığı tarih ve taşınmazın zilyetlikle kazanılabilecek nitelikte yer olup olmadığının değerlendirilmesi bakımından göz önünde bulundurulması gerektiğinden, mevcut araştırma ve inceleme hüküm vermeye elverişli olmadığı gibi, keşif sonucu düzenlenen jeolog bilirkişi raporunda, davaya konu taşınmaz bölümleri arz ettikleri özellikler bakımından (A) ve (B) olarak iki kısımda incelenmiş olup (B) ile gösterilen yerin evveliyatı itibariyle ... Çayı"nın aktif dere yatağı içerisinde olmamakla birlikte çaydan kazanılan yer olduğu görüşü belirtildiği halde, bu husus dikkate alınmadan taşınmaz bölümünün aktif ... yatağı olmadığı gerekçesiyle yazılı şekilde hüküm tesisi de isabetsizdir.
Hal böyle olunca, mahkemece öncelikle dava konusu taşınmazın hükmen tespit dışı bırakılmasına ilişkin ... Tapulama Mahkemesi"nin 30.06.1983 tarih ve 1982/275 Esas, 1983/134 Karar sayılı dava dosyası ve çekişmeli taşınmazın ihdasen tescil edildiği 2005 tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından getirtilip dosya ikmal edildikten sonra, mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, jeolog bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisi, teknik bilirkişi ve 3 ziraat mühendisinden oluşturulacak bilirkişi kurulunun katılımıyla yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak bu keşifte, yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazların öncesinin ne olduğu, kim tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, taşınmazlarda imar-ihya işlemi yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığı hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı; beyanlar alınırken 1982/275 Esas sayılı dava dosyasında yer alan tanık ve bilirkişi beyanları da tanık ve yerel bilirkişilere okunarak, o dosyada yer alan beyanlara karşı diyecekleri de sorulup keşif tutanağına yazılmalı, komşu taşınmazların varsa dayanak kayıtlarının dava konusu taşınmazların yönünü ne okuduğu bilirkişi ve tanık beyanları ile denetlenmeli, yerel bilirkişi ve tanık sözleri arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle yöntemince giderilmeli, yerel bilirkişi ve tanık sözleri, komşu taşınmazların ... tutanakları ve varsa dayanaklarını oluşturan kayıtlarla denetlenmeli; teknik bilirkişiden keşfi takibe elverişli krokili rapor alınmalı; ziraatçı bilirkişi kurulundan dava konusu taşınmazların toprak yapısını ve niteliğini, zirai durumunu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini, taşınmazlar üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyaya başlandığı ve tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisinden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmaz bölümünün sınırlarını ve niteliğini, taşınmazlarda imar-ihya tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı; jeolog bilirkişisinden taşınmazların evveliyatının ve şimdiki niteliğinin dere yatağı olup olmadığını, dere yatağından kazanılıp kazanılmadığını, halen aktif dere yatağında kalıp kalmadığını, aktif dere yatağında kalmıyor ise derenin etkisi altında kalan yerlerden olup olmadığını açıklar nitelikte ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, salt dolgu yapmak suretiyle dere yatağını doldurmanın, imar-ihya sayılamayacağı da düşünülmeli, taşınmazın hükmen tescil harici bırakıldığı tarihten tescil tarihine kadar davacı yararına 3402 ... Kanunu"nun 14, 17. ve TMK"nın 713. maddeleri uyarınca davacı lehine zilyetlikle mülk edinme şartlarının oluşup oluşmadığı hususlarında tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 22.11.2018 gününde oybirliği ile karar verildi.