MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalılar ... ve diğerleri aleyhine 07/09/2007 gününde verilen dilekçe ile kurum zararın tahsili istenmesi üzerine yapılan yargılama sonunda; davalılar ..., ... ve ... yönünden davanın husumet nedeniyle reddine, diğer davalılar yönünden kabulüne dair verilen 28/01/2014 günlü kararın Yargıtay’da duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili tarafından, duruşmasız ve adli yardım talepli olarak incelenmesi de davalılar ... ve ... vekili ve davalı ... tarafından süresi içinde istenilmekle, daha önceden belirlenen 12/05/2015 duruşma günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davacı vekili Avukat ... geldi, karşı taraftan davalılar adına gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve hazır bulunanın sözlü açıklaması dinlendikten sonra tarafa duruşmanın bittiği bildirildi. Dosyanın görüşülmesine geçildi. Tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
6100 sayılı HMK madde 334 de “(1) Kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, gereken yargılama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olan kimseler, iddia ve savunmalarında, geçici hukuki korunma taleplerinde ve icra takibinde, taleplerinin açıkça dayanaktan yoksun olmaması kaydıyla adli yardımdan yararlanabilirler. (2) Kamuya yararlı dernek ve vakıflar, iddia ve savunmalarında haklı göründükleri ve mali açıdan zor duruma düşmeden gerekli giderleri kısmen veya tamamen ödeyemeyecek durumda oldukları takdirde adli yardımdan yararlanabilirler. (3) Yabancıların adli yardımdan yararlanabilmeleri ayrıca karşılıklılık şartına bağlıdır.” hükmü getirilmiştir. Aynı kanun madde 336 da ise “(2) Talepte bulunan kişi, iddiasının özeti ile birlikte, iddiasını dayandıracağı delilleri ve yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri mahkemeye sunmak zorundadır. (3) Kanun yollarına başvuru sırasında adli yardım talebi bölge adliye mahkemesine veya Yargıtaya yapılır. (4) Adli yardım talebine ilişkin evrak, her türlü harç ve vergiden muaftır.” şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Dilekçelere ekli ve dosyadaki bilgi ve belgelerden, davalılar ..., ... ve ..."ın yukarıda belirtilen kanun hükmünün öngördüğü şartları taşıdıkları anlaşıldığından, adli yardım taleplerinin kabulüne karar verilerek işin esasının incelenmesine geçildi.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalılar ..., ... ve ..."ın temyiz itirazları reddedilmelidir.
2- Davacının temyiz itirazlarına gelince;
Dava, haksız eylem nedeniyle uğranılan maddi zararın ödetilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece, davalılar ..., ve ... yönünden davanın husumet nedeniyle reddine, diğer davalılar yönünden kabulüne karar verilmiş; hüküm, davacı ve davalılar ..., ve ... tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı idare, 7-8 Eylül 2002 tarihinde tüm Türkiye genelinde yapılan Açık Öğretim Fakültesi bütünleme sınavlarında, davalı ..."ın il koordinatörü, davalılar ... ve ..."in koordinatör yardımcısı olarak (asıl görev yaptıkları ... Üniversitesindeki görevlerinden bağımsız olarak) ücreti karşılığında görevlendirildiklerini, Malatya"ya gelen kamyondaki soru kitapçıklarının teslim alınması ve taşınması sırasında hazır bulunmadıklarını, kordinatör yardımcısı ..."un hastaneye anket bırakmak için gittiğini, il koordinatörü ve koordinatör yardımcısı ..."in fakültedeki makam odasında bulunduğunu, fakülte sekreteri ..."in yetkisi olmadığı halde soru kitapçıklarını kamyondan indirttiğini, kamyonun yanına gelen koordinatör yardımcısı ..."e soru kutularının devralındığına ilişkin tutanağı imzalattığını, davalı ..."in ..."in kamyon şoförünü, AÖF kuryesi ve eskortluk yapan polis memurlarını yemeğe götürdükten sonra soru kutularının fakülte binasındaki odaya taşıttırdığını, 7 Eylül Cumartesi günü sınavların yapıldığını, 8 Eylül Pazar günü Malatyada soruların çalındığı ihbarının yapılması üzerine yapılan kontrolde, il yedeği sorularının bulunduğu kutunun plastik kilidinin kırılarak soruların çalındığının belirlendiğini, bu nedenle sınavların iptal edilerek yeniden yapıldığını, yeniden ihale yapılmak zorunda kaldıklarını, davalıların haksız eylemleriyle zarara uğradıklarını belirterek uğradığı zararın tazmini isteminde bulunmuştur.
Mahkemece, davalılardan kamu görevlisi olan il koordinatörü ..., koordinatör yardımcıları ... ve ..."in yetkilerini kullanırken davacı kuruma zarar vermeleri nedeniyle açılan iş bu tazminat davasındaki ihmale dayanan kusurlarının kişisel kusur olmayıp hizmet kusuru olduğu, davalıların görev kapsamında yapmış olduğu eyleminden dolayı ancak İdare aleyhine dava açılabileceği, kendilerine husumet yöneltilemeyeceğinden bahisle haklarındaki davanın husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
Anayasa"nın 129/5. maddesinde; memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yetkilerini kullanırken işledikleri kusurlardan doğan tazminat davalarının, ancak idare aleyhine açılabileceği benimsenmiştir. Ne var ki; bu kural mutlak olmayıp, idari yetkilerin kullanılma alanıyla, eş anlatımla, idari işlem ve eylem niteliğini yitirmemiş davranışlarla sınırlıdır. Özellikle, haksız eylemlerde; kamu görevlisinin Anayasa’nın bu güvencesinden yararlanma olanağı bulunmamaktadır.
Somut olayda; il koordinatörü ve koordinatör yardımcıları davalıların sınav sorularını taşıyan kamyonun geliş saati belli olduğu halde, bunu takip etmemeleri, sınav sorularının kamyondan indirilmesi, taşınması ve yerleştirilmesi işine nezaret etmemeleri nedeniyle soruların çalınmasına ortam hazırladıkları ileri sürülmüştür. Ücreti karşılığında davacı adına sınavda görevlendirilen davalıların bu tür eylemleri kişisel kusurlarını oluşturur ve hiç bir biçimde ve asıl görevli oldukları ... Üniversitesi"ndeki görevleriyle ilişkilendirilemez.
Şu halde, kamu görevlilerinin kişisel kusuruna dayalı eldeki davada, davalılara husumet yöneltilebileceği ve idari yargıda gerçek kişiler aleyhine dava açılamıyacağı hususu da gözetilerek işin esasının incelenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle yazılı biçimde hüküm kurulması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda (2) nolu bentte gösterilen nedenle davacı yararına BOZULMASINA; davalılar ..., ... ve ..."ın temyiz itirazlarının yukarıda ilk bentte açıklanan nedenlerle reddine ve davacı yararın takdir olunan 1.100,00 TL duruşma avukatlık ücretinin davalılara yükletilmesine 12/05/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.