21. Hukuk Dairesi 2015/11763 E. , 2016/5376 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, ... Hukuk Mahkemesinin 1984/446 E.1987/170 K. Sayılı ilamı uyarınca tespit edilen 2026 gün hizmet süresinin Kurum kayıtlarına işlenmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
...Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
...Dava, davacının ... Hukuk Mahkemesince hüküm altına alınan 2026 günlük sigortalılık süresinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, yazılı olduğu şekilde istemin reddine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın .... ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/8. maddeleri gereği bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır.Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilmeyen sigortalılar, çalışmalarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse bu çalışmaların Kurumca dikkate alınacağı belirtilmiştir. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı, kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli, daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de, çalışmanın konusu, niteliği, başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun .......1999 gün 1999/...-510-527, ....6.1999 gün 1999/...-549-555- .......2004 gün 2004/...- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, .../03/1988 tarihinde kesinleşen ve Kurumun taraf olmadığı ... Hukuk mahkemesinin 1984/446 E. 1987/170 E. Sayılı ilamı ile, davacı adına 2026 gün sürenin hüküm altına alındığı, davacının Kuruma müracaat ederek hüküm altına alınan 2026 günlük süreyi kendi adına tescilini istediği, Kurumun ise zamanaşımı dolduğu ve Kurumun taraf olmadığı gerekçeleriyle talebi reddettiği, yine işveren tarafından davacı adına 03/07/1984 tarihli işe giriş bildirgesinin Kuruma verildiği, 1984/....../01/1985 tarihleri arası işveren tarafından bildirim yapıldığı, ayrıca davacı adına .../08/1982-.../.../1982 tarihleri arası davacı adına ...." de bulunan bir işyerinden bildirim yapıldığı anlaşılmaktadır.
Somut olayda, davacı talebinde hizmet süresinin tespitini amaçlamaktadır. Kurumun taraf olmadığı ancak her nasılsa Kuruma ibraz edilen ilama atıf yapılarak talepte bulunulması davanın bu niteliğini etkilememektedir. Bu nedenle işveren taraf haline getirilip, davaya hizmet tespiti davası olarak devam edilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekelde sonuca gidilmesi hatalı olmuştur.
Yapılacak iş; öncelikle davacıya işvereni taraf haline getirmesi için süre vermek, taraf teşkili sağlandıktan sonra, uyuşmazlık konusu dönemi (1975-1984 arası) kapsayacak şekilde dönem bordrolarını getirtmek, bordro tanıkların resen tespit edip dinlemek, gerekirse Kurum, vergi idaresi, belediye ve emniyet müdürlüğü gibi kamu kurumları aracılığıyla tespit edilecek komşu işyerlerinin işverenleri veya bu işverenlerin resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlarının beyanlarına başvurmak, davacı adına bildirim yapılan ve ... ilinde kayıtlı bulunan işyeri ile davalı işveren İsmet Uysal arasında fiili veya hukuki bağlantı bulunup bulunmadığını belirlemek, eğer aralarında bağlantı yoksa 1982 yılından önceki dönemin hak düşürücü süreye uğrayıp uğramadığı hususuda göz önünde bulundurulup, davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine
.../03/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.