20. Hukuk Dairesi 2016/11009 E. , 2017/3773 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ... Yönetimi tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Çekişmeli ... köyü, 163 ada 2 parsel sayılı 1375 m2 yüzölçümündeki tarla nitelikli taşınmaz, yörede 2012 yılında 3402 sayılı Kanunun 22/2-a maddesi gereğince yapılan çalışmalarda 1357 ada 8 sayılı parsel altında 1645.31 m2 yüzölçümü ve tarla niteliğiyle işlem görmüştür.
... Yönetimi, uygulama kadastrosuna askı ilan süresi içinde açmış olduğu davada, yenileme çalışmaları sırasında ... sınırına tecavüz edildiğini ileri sürerek, taşınmazın kesinleşen ... kadastro sınırları içinde kalan bölümüne ait uygulamanın iptaliyle ... niteliğinde ... adına tescili istemiyle dava açmıştır.
Mahkemece; kadastro mahkemesi görevinin teknik çalışmaları kapsayan yenileme işleminin kanun ve yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadığının araştırılmasından ibaret olduğu, bu tür davalarda tapu siciline geçmiş veya geçmemiş mülkiyet ve mülkiyete ilişkin hakların inceleme konusu yapılamayacağı gerekçesi ile dava dilekçesinin görev yönünden reddiyle mahkemenin görevsizliğine karar verilmiş, davacı ... Yönetimi tarafından temyiz edilmesi üzerine yerel mahkeme hükmü Yargıtay 20. Hukuk Dairesinin 12/12/2013 tarih ve 2013/7453 - 11482 E.K. sayılı ilamı ile bozulmuştur.
Hükmüne uyulan bozma ilamında özetle; "...dava dilekçesinden davanın mülkiyet hakkına ilişkin mi yoksa 3402 sayılı Kanunun 22/2-a maddesi uyarınca yapılan kadastro haritalarının yeniden düzenlenmesi ve tapu sicilinde gerekli düzeltmelerin yapılması işlemine yönelik mi veyahut her iki istemi de birlikte içerip içermediği anlaşılamadığı, davacı ... Yönetimi vekiline dava dilekçesi açıklattırılıp, davanın sadece 22/2-a bendi uyarınca yapılan kadastro paftalarının yenilenmesi çalışmasına itiraza ilişkin mi veya mülkiyete ilişkin mi olduğu yahut her iki istemi de birlikte içerip içermediği belirlenmeli, davanın sadece mülkiyete ilişkin olması halinde, mahkemece, başkaca araştırma yapılmadan görevsizlik kararı verilmeli; yalnızca paftaların yenilenmesi işlemine itiraz veya her iki isteme de yönelik olduğu belirlendiği takdirde ise yapılan çalışmanın 3402 sayılı Kanunun 22/2. madde (a) bendiyle, Kadastro Haritalarının Yeniden Düzenlenmesi ve Tapu Sicilinde Düzeltmelerin Yapılmasında Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin 29.11.2006 gün ve 26361 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik hükümlerine uygun yapılıp yapılmadığı saptanmalı, bu konuda bilirkişiden bilimsel verileri içeren rapor alınmalı ve toplanan delillere göre 3402 sayılı Kanunun 22/2. madde (a) bendine göre yapılan kadastro işlemine yönelik davanın esasına ilişkin bir karar verilmeli; davacı ...
Yönetiminin çekişmeli taşınmazın kısmen ... tahdidinin içinde kaldığı iddiasıyla bu bölümün tespitinin iptalini ve ... niteliğiyle ... adına tescili istemi, dava konusu parselin mülkiyeti ve mülkiyetine yönelik bir hakka ilişkin olduğundan bu talep yönünden görevsizliğe karar verilmelidir" hususlarına değinilmiştir.
Kadastro mahkemesince ... Yönetiminin davasının mülkiyete yönelik olduğunu belirtmesi üzerine mahkemenin görevsizliğine karar verilmiş ve görevsizlik kararının kesinleşmesi üzerine dava asliye hukuk mahkemesine aktarılmıştır.
Asliye hukuk mahkemesince yapılan yargılama sonucu; davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı ... Yönetimi tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, 3402 sayılı Kanunun 22/2-a maddesi gereğince yapılan yenileme kadastrosu tesbitine itiraza ilişkindir.
Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yerde 1979 yılında seri bazda ... kadastrosu ile 1744 sayılı Kanunla değişik 2. madde uygulamaları yapılmış, sonuçları 13/06/1980 tarihinde ilân edilerek kesinleşmiştir. Çekişmeli taşınmazın bulunduğu yörede 22.11.1979 tarihinde ilan edilerek kesinleşen ... kadastrosu ve 6831 sayılı Kanunun 1744 sayılı Kanun ile değişik 2. madde uygulaması vardır. Tesis kadastrosu ise 1991 yılında yapılmıştır.
Mahkemece yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hükme yeterli değildir. Şöyle ki; hükme dayanak yapılan ... bilirkişi raporunda, çekişmeli taşınmazın kesinleşen ... tahdit haritası dışında kaldığı, ... sayılmayan yerlerden olduğu belirtilmiş ise de rapor ekindeki krokide hat uygulaması yapılmamıştır. Dairenin 31/03/2016 tarihli iade kararıyla ... ve fen bilirkişilerden uygulama paftası ile ... tahdit haritasının ölçeklerinin eşitlenerek çekişmeli taşınmazın ... tahdit haritasındaki konumunu gösterir şekilde ek rapor alınması istenmiş, iade ile alınan 11/08/2016 tarihli ek raporda ... tahdit haritası ile ... tahdit tutanaklarının uyumlu olmadığı 3402 sayılı Kanunun 22/2-a maddesi gereğince yapılan ve kesinleşen uygulama kadastrosu sonucu düzenlenen kadastro paftası ile tutanaklara göre tarif edilen ... tahdit sınırı çakıştırıldığında taşınmazın ... sınırı dışında kaldığı, aynı kadastro paftasının ... tahdit haritası ile çakıştırıldığında taşınmazın (A) harfi ile gösterilen 175,50 m2"lik kısmının ... sınırı içinde kaldığı belirtilmiştir. Bilindiği üzere ... kadastro çalışma tutanakları ile tahdit haritasının çelişkili olması halinde ... sınır noktalarının zemindeki ve tahdit haritasındaki yerine itibar edilmeyip, çalışma tutanaklarındaki yön ve mesafe olarak tarif edilen yerlerine itibar edilmesi gerekir. Ancak hükme esas alınan uzman bilirkişilerin ... tahdit haritası ve tutanaklarını nasıl uyguladığı ve taşınmazın kesinleşen ... tahdidinde ne gibi işleme tabi tutulduğu net olarak anlaşılamamaktadır. Hâkimin bilirkişi raporlarını denetleme yükümlülüğü vardır. Bunlardan ayrı ... Yönetimi; davalarının mülkiyete yönelik olduğunu belirttiğinden artık uygulama kadastrosunun doğru yapılıp yapılmadığı yönünde inceleme ve araştırma yapmaya gerek bulunmamaktadır. Bu durumda uygulama paftası esas alınarak hat uygulaması yapılıp sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir.
O halde, öncelikle 48, 49, 50, 51, 52, 53 ve 54 ... noktalarını gösterir şekilde ... tahdit haritasının orijinalinden çekilmiş renkli fotokopi örneği, yöreye ait en eski tarihli ve 1979 yılında yapılıp kesinleşen ... kadastro tutanaklarının düzenlenmesine esas alınan hava fotoğrafları ve memleket haritaları, komşu taşınmazlar için açılan dava dosyaları da getirtildikten sonra; önceki bilirkişiler dışında halen ... ve Su İşleri Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman ... yüksek mühendisleri arasından seçilecek iki mühendis ve bir harita mühendisinden oluşturulacak bilirkişi kurulu aracılığıyla yeniden yapılacak keşifte 2 Eylül 1986 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6831 sayılı ... Kanununa Göre ... Kadastrosu ve Aynı Kanunun 2/B Maddesinin Uygulanması Hakkındaki Yönetmeliğin 54. maddesi uyarınca hazırlanan ... Kadastrosu Teknik İzahnamesinin 49. maddesinde yazılı “... sınır noktası ve hatların uygulanmasında tutanaklardan, ... kadastro haritasından, hava fotoğraflarından, varsa ölçü karnelerinden, nirengi, poligon, röper noktalarından yararlanılır. Sınırlama tutanakları ile ... kadastro haritaları arasında çekişme olduğunda ölçü değerleri ve tutanaktaki ifadeler arazinin durumuna göre incelenir, hangisi daha çok uyum gösteriyorsa ve gerçek duruma uygun ise o esas alınır” hükmü ile 15.07.2004 tarihli
Resmi Gazetede yayımlanan ... Kadastrosunun Uygulanması Hakkında Yönetmeliğin “Teknik İşler” başlıklı dokuzuncu bölümde yazılı esaslar gözönünde bulundurularak uygulama yapılmalı, yerel bilirkişi beyanlarına başvurularak yerinde bulunmayan ... sınır noktaları, bulunanlardan hareketle tutanak ve haritalarda yazılı mevkii, yer, kişi isimleri ile açı ve mesafelere göre, ... kadastrosu, aplikasyon ve 2/B madde uygulama tutanak ve haritalarının düzenlenmesinde kullanılan hava fotoğrafları ve memleket haritalarından yararlanılarak, değişik açı ve uzaklıklardaki en az 6 ve 7 adet ... sınır noktası bulunup röperlenmeli, anlatılan yöntemle bulunan ... kadastro haritası ile ilgili sınır noktaları aynı ölçeğe çevrilerek, 48, 49, 50, 51, 52, 53 ve 54 ... tahdit sınır (...) noktaları görülecek biçimde, dava konusu taşınmazın ve komşu taşınmazların ... kadastro hattına göre konumu, ... kadastro haritasındaki sınır noktaları 1/5000 ve 1/10000 ölçekli kadastro paftası üzerinde ayrı renkli kalemlerle gösterilip keşfi izleme olanağı sağlanmalı, aynı ya da yakın ... sınır hatlarında, dava konusu edilen parseller varsa, bunların tümü birleşik harita üzerinde gösterilerek ve çekişmeli taşınmazın X ve Y değerlerini gösterir şekilde koordinatlı müşterek imzalı rapor ve kroki alınmalı, ... kadastro haritası ile çalışma tutanaklarının uyumsuz olması halinde yukarıda yazılı Yönetmelikler ile Teknik İzahnamelerde yazılı tutanakların düzenlenmesine esas alınan hava fotoğrafı ve memleket haritası ile desteklenen ve gerçek duruma uygun düşen tutanaklara değer verileceği düşünülerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
Açıklanan hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ve yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak hüküm kurulması usul ve kanuna aykırıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davacı ... Yönetimi vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 27/04/2017 günü oy birliğiyle karar verildi.