MAHKEMESİ : Batman 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 20/11/2013
NUMARASI : 2012/646-2013/700

H.. Y.. ile H.. H.. aralarındaki muhdesatın tespiti davasının kısmen kabulüne dair Batman 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nden verilen 20.11.2013 gün ve 2012/646 Esas, 2013/700 Karar sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davalı H.. H.. vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

KARAR

Davacı, .. köyünde kain tescil harici bırakılmış taşınmaz üzerinde dinlenme tesisi inşa ettiğini, taşınmazın Ilısu Barajı Hes Projesi kapsamında baraj gölü altında kaldığını açıklayarak, taşınmaz üzerindeki muhdesatların kendisi tarafından meydana getirildiğinin ve aidiyetinin tespiti ile kamulaştırmaya esas bedellerinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Davalı H.. H.. vekili, 4916 sayılı yasa gereğince davacının hak talebinde bulunamayacağını açıklayarak davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmesi üzerine, hüküm davalı H.. H.. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur (4721 s.lı TMK 684/1 m). Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK 718 m). 22.12.1995 tarih ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan, bir arazi üzerinde yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı, bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez. Muhdesat sahibinin hakkı, sadece şahsi bir haktır (TMK 722, 724, 729 m.ler). Taşınmaz üzerindeki bina, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez.
Ne var ki; çoğun içinde azda vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespitini de kapsadığı kabul edilmelidir. Muhdesatın aidiyeti isteğiyle açılan bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi gerekir.
Somut olayda; dosya içeriğine, toplanan delillere ve tanık beyanlarına göre, dava konusu tescil harici taşınmaz üzerinde bulunan bir adet ev, WC-Duş yeri, çardak ve kademe duvarının davacı tarafından meydana getirildiği, yine muhtelif sayıda dut, söğüt ve ayva ağacının davacı tarafından dikildiği sabit olmuştur. Mahkemece muhdesatların davacı tarafından meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi gerekirken, muhdesatların aidiyetine karar verilmesi doğru değil ise de, bu husus yeniden yargılama yapmayı gerektirmediğinden bozma nedeni yapılmamıştır.
Tüm bu açıklamalar nedeniyle, 6100 sayılı HMK"nın geçici 3.maddesi yollamasıyla uygulanacak olan 1086 sayılı HUMK"nun 438/7.maddesi uyarınca yerel mahkeme hükmünün ikinci fıkrasındaki "davacıya aidiyetinin tespitine" tümcesi çıkarılarak, yerine "davacı tarafından meydana getirildiğinin tespitine " yazılmasına, hüküm fıkrasının bu şekilde düzeltilmesine ve düzeltilmiş bu haliyle ONANMASINA, taraflarca HUMK"nun 388/4. (HMK m.297/ç) ve HUMK"nun 440/I maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve 2588 sayılı Kanunla eklenen 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun 13/j maddesi uyarınca H.. H.."den harç alınmasına mahal olmadığına 26.10.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.